Του Ντέιβιντ Ιγκνέισιους*
Ο Χένρι Κίσινγκερ πρέπει να είχε μια αίσθηση déjà vu όταν είδε την Κίνα να πετυχαίνει την προσέγγιση της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν. Η τριγωνική διπλωματία μοιάζει με τα ανοίγματα του πρώην υπουργού Εξωτερικών προς την Κίνα το 1971.
«Θεωρώ ότι πρόκειται για μια ουσιαστική αλλαγή στη στρατηγική κατάσταση στη Μέση Ανατολή», μου είπε ο Κίσινγκερ πρόσφατα. «Οι Σαουδάραβες εκμεταλλεύονται την αντιπαράθεση των ΗΠΑ με την Κίνα». Με τον ίδιο τρόπο, ο Κίσινγκερ και ο Νίξον εκμεταλλεύτηκαν την αντιπαράθεση του Πεκίνου με τη Μόσχα για να προσεγγίσουν την Κίνα.
Η αποκλιμάκωση της έντασης στον Κόλπο είναι καλή για όλους - βραχυπρόθεσμα. Κι αν ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ θέλει να συγκρατήσει το Ιράν και να καθησυχάσει τη Σαουδική Αραβία, καλή του τύχη. Μακροπρόθεσμα όμως, λέει ο Κίσινγκερ, η ανάληψη ειρηνευτικού ρόλου από το Πεκίνο αλλάζει το σημείο αναφοράς στη διεθνή διπλωματία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι πια η μόνη χώρα που είναι αρκετά ισχυρή ή αρκετά ευέλικτη για να κλείνει συμφωνίες.
Η ενίσχυση του ρόλου της Κίνας περιπλέκει και τις αποφάσεις του Ισραήλ, το οποίο θεωρούσε ως τώρα λύση έσχατης ανάγκης τον προληπτικό βομβαρδισμό του Ιράν. «Η πίεση στο Ιράν θα πρέπει όμως πλέον να λάβει υπόψη και τα συμφέροντα της Κίνας», τονίζει ο Κίσινγκερ.
Η αλήθεια είναι ότι η προσέγγιση του Ιράν με τη Σαουδική Αραβία ξεκίνησε μυστικά πριν από δύο χρόνια, ύστερα από ενθάρρυνση της Ουάσινγκτον. Εκείνοι που έκοψαν την κορδέλα όμως ήταν οι Κινέζοι. Η Τεχεράνη δεχόταν καιρό τώρα πιέσεις να πάψει να στηρίζει τους αντάρτες Χούτι στην Υεμένη, αλλά τη σχετική δέσμευση την ανέλαβε αυτόν τον μήνα ο Ιρανός σύμβουλος εθνικής ασφαλείας στο Πεκίνο.
Ο... ελέφαντας στο δωμάτιο, βέβαια, παραμένει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Μετά την κατάρρευση της πυρηνικής συμφωνίας, το Ιράν κλιμάκωσε τον εμπλουτισμό του ουρανίου του και πολλοί ειδικοί λένε ότι, αν θέλει, μπορεί να δοκιμάσει ένα απλό πυρηνικό όπλο μέσα στους επόμενους μήνες. Η ιρανική ηγεσία αντιλαμβάνεται όμως ότι βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού. Το νόμισμα έχει καταρρεύσει και η αμφισβήτηση του καθεστώτος αυξάνεται.
H μονοπολική Μέση Ανατολή, πάντως, δεν ήταν μια πολύ σταθερή περιοχή. Μια πολυπολική Μέση Ανατολή θα είναι ένα νέο παιχνίδι με νέους κανόνες.
* O Ντέιβιντ Ιγκνέισιους είναι αρθρογράφος της “Washington Post” (πηγή: “Washington Post”).
