Οι νέοι άνθρωποι της Γενιάς Ζ (όσοι γεννήθηκαν από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και έως τις αρχές του 2010) θα αποτελέσουν για καιρό σημείο αναφοράς, καθώς από τη μια γεννήθηκαν στην εποχή του διαδικτύου και από την άλλη συγκεντρώνουν μια ειδοποιό διαφορά με την προηγούμενη γενιά των millennials. Η ιδιαιτερότητα αυτή συνοψίζεται στην εργασιακή αστάθεια, την ανασφάλεια που επέφερε η διεθνής οικονομική κρίση και η πανδημία του κορωνοϊού στην αγορά εργασίας, αλλά και η υποβάθμιση των αμοιβών λόγω του αυξανόμενου πληθωρισμού. Συνθήκες που προκαλούν ανησυχία στους νέους, οι οποίοι αν και θέλουν δεν μπορούν να σχεδιάσουν το μέλλον τους, προνόμιο που είχε η γενιά των πατεράδων μας.
Toυ Φραγκίσκου Παρασύρη*
Σύμφωνα με έρευνα της Cigna International Health σε δείγμα σχεδόν 12.000 εργαζομένων από όλο τον κόσμο, το 91% ατόμων ηλικίας από 18 έως 24 χρόνων δηλώνει αγχωμένο. Στην Ελλάδα η συγκεκριμένη έρευνα αποδεικνύει ότι οι νέοι άνθρωποι είναι η πιο στρεσαρισμένη δημογραφική ομάδα. Βραχυπρόθεσμα, το άγχος οδηγεί σε αβεβαιότητα, ακόμη και πρώιμη απόσυρση από την επαγγελματική και οικογενειακή ζωή.
Στη χώρα μας, με τους θανάτους να ξεπερνούν τις γεννήσεις και την Ελλάδα να έχει έναν από τους πιο γερασμένους πληθυσμούς στην Ευρώπη, το δημογραφικό αδιέξοδο παραμένει ένα από τα κορυφαία, οικονομικά και υπαρξιακά προβλήματα. Τα νέα ζευγάρια, πριν δημιουργήσουν τη δική τους οικογένεια, επιθυμούν πρώτα από όλα να έχουν ρυθμίσει την επαγγελματική τους σταδιοδρομία και στη συνέχεια να έχουν εξασφαλίσει τη δική τους στέγη.
Αν επιχειρήσουμε, όμως, μια γρήγορη ανασκόπηση της στεγαστικής πολιτικής στη χώρα, όπως αποτυπώνεται σε πρόσφατα δημοσιευμένη έρευνα της διαΝΕΟσις, διαπιστώνουμε πως «τα τελευταία χρόνια το σχετικό κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει εκτοξευτεί. Σύμφωνα με τη Eurostat, τα ελληνικά νοικοκυριά που δεν ιδιοκατοικούν πληρώνουν για στέγαση το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους μεταξύ των χωρών της ΕΕ, περίπου 37%. Περίπου 1 στα 3 νοικοκυριά που ζουν στις πόλεις πληρώνουν ακόμη πιο πολλά, περισσότερο από 40% του εισοδήματός τους για στέγαση -επίσης το πιο μεγάλο ποσοστό στην Ευρώπη».
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες η κυβέρνηση της ΝΔ απαντά στις αγωνίες των νέων εξαγγέλλοντας πανηγυρικά τη χορήγηση στεγαστικών δανείων για 10.000 δικαιούχους, με ευνοϊκά επιτόκια. Μια ακόμα, προεκλογικού τύπου, εξαγγελία, η οποία φανερώνει το χάσμα που δημιουργείται ανάμεσα στη νέα γενιά και την πολιτική τακτική που επιχειρείται από την κυβέρνηση.
Αν πραγματικά υπήρχε οραματικός σχεδιασμός αντί των χαμηλότοκων δανείων, που τελικά αφορούν ένα ελάχιστο ποσοστό των νέων, η κυβέρνηση θα μπορούσε να παραδειγματιστεί από τη στεγαστική πολιτική, άλλων ευρωπαϊκών κρατών.
Στην Αυστρία για παράδειγμα, στη Βιέννη, μια πόλη 1,9 εκατομμυρίων κατοίκων, ο δήμος και κάποιοι μη κερδοσκοπικοί συνεταιρισμοί διαχειρίζονται περίπου 200.000 ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες. Στη Γαλλία περίπου 14% του συνόλου των κατοικιών στη χώρα λειτουργούν με αυτό τον τρόπο. Από τις περίπου 5 εκατομμύρια κοινωνικές κατοικίες που λειτουργούν, περίπου 2 εκατομμύρια, προστέθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια. Το 2021, η Ισπανία άλλαξε λίγο τη στρατηγική της και περιέλαβε στο σχέδιό της για το Ταμείο Ανάκαμψης ένα φιλόδοξο έργο ανάπτυξης 20.000 ενεργειακά αποδοτικών κοινωνικών κατοικιών που θα διατεθούν προς ενοικίαση ως κοινωνικές κατοικίες. Η Πορτογαλία, με ανάλογο μέγεθος της Ελλάδας αλλά μικρότερες ανάγκες, έχει εντάξει 2,7 δισ. ευρώ για προσιτή στέγη και κοινωνική κατοικία. Στόχος της είναι να κατασκευαστούν έως το 2026 περισσότερες από 12.000 κατοικίες, να ενισχυθεί το δημόσιο οικιστικό απόθεμα και να διασφαλιστεί προσιτή στέγη για νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος.
Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, υιοθετώντας τις καλές πρακτικές αυτών των χωρών, απέναντι στην αναποτελεσματική στεγαστική πολιτική που εφαρμόζεται σήμερα προτείνει τη δημιουργία δημόσιου αποθεματικού κοινωνικών κατοικιών. Ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που θα στηριχθεί στην αξιοποίηση των ακινήτων του Δημοσίου, σε κίνητρα σε ιδιώτες ιδιοκτήτες για ανακαίνιση των κενών κατοικιών τους και διάθεση στο πρόγραμμα. Στη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, με πόρους άνω του 1,5 δισ. ευρώ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Τελικός στόχος η δημιουργία μιας μεγάλης δεξαμενής κοινωνικών κατοικιών, ώστε νέα ζευγάρια, φοιτητές και αδύναμοι συμπολίτες μας να μπορούν να τα ενοικιάσουν με πολύ χαμηλότερο κόστος απ’ ό,τι το σημερινό. Για εμάς οι νέοι χρειάζονται σχέδιο, όραμα, ελπίδα και βεβαιότητα για το μέλλον. Τα δάνεια δεν αρκούν, απλά μετατοπίζουν τα προβλήματα.
* Ο Φραγκίσκος Παρασύρης είναι φαρμακοποιός, υπ. βουλευτής ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής.
