Στις 22 Νοεμβρίου 2015 ο Κωνσταντίνος, που από το 2013 είχε εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα μαζί µε τη σύζυγό του Άννα-Μαρία, έδωσε στη δημοσιότητα την αυτοβιογραφία του, στην οποία αποτυπώθηκαν οι αναμνήσεις μιας ζωής, καθώς και η ιστορία της οικογένειάς του, ξεκινώντας από τον βασιλέα Γεώργιο Α’ μέχρι σήμερα. «Θεωρώ ότι είναι καθήκον μου να παραθέσω τα γεγονότα όπως τα βίωσα», σημειώνει ο ίδιος, πολλά από τα οποία αφορούν εξελίξεις στην Κύπρο.
*Του Σωκράτη Αργύρη
Το τρίτομο έργο έχει έντονα “άρωμα” Κύπρου, τόσο γιατί η περίοδος της βασιλείας του Κωνσταντίνου συμπίπτει με δραματικά γεγονότα στο Κυπριακό, όσο και λόγω της στενής φιλικής σχέσης του Κωνσταντίνου με τον Μακάριο, κάτι που επαναλαμβάνει σε πολλά σημεία του βιβλίου. Εκεί θυμάται με τι λόγια αποχαιρέτησε ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας, Αντάν Μεντερές, τον βασιλέα της Ελλάδας Παύλο το 1952 - κλείνοντας τη μοναδική μέχρι σήμερα επίσκεψη Έλληνα αρχηγού κράτους στην Άγκυρα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο - και τα μεταφέρει ο τέως βασιλιάς της Ελλάδας Κωνσταντίνος στην αυτοβιογραφία του.
«Δε βλέπω τίποτα στον ορίζοντα που θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Τούρκοι και Έλληνες ζούμε πολλά χρόνια μαζί χωρίς κανένα πρόβλημα. Ένα μικρό συννεφάκι υπάρχει πάνω από την Κύπρο. Και αυτό γιατί εκεί υπάρχουν και οι Άγγλοι, κι αυτοί είναι που θα μας βάλουν να τσακωθούμε».
Δώδεκα χρόνια μετά το περιστατικό στην Άγκυρα, ο Κωνσταντίνος, ως βασιλιάς της Ελλάδας, θα δεχτεί στην Αθήνα τον Μακάριο, καθώς αναλαμβάνει τον Μάρτιο του 1964, και τον Αύγουστο έχουμε τα γεγονότα της Τηλλυρίας. Μετέχει στο Συμβούλιο του Στέμματος, όπου παρακινεί τους πολιτικούς να μην προχωρήσουν σε πόλεμο. Ο Κωνσταντίνος, σύμφωνα με όσα διηγείται, είχε αντιδράσει αρνητικά σε άμεση εμπλοκή της Ελλάδας, καθώς η χώρα θα οδηγείτο σε ανοιχτό πόλεμο με την Τουρκία. Άλλωστε ο Κωνσταντίνος δηλώνει ότι πάντα ακολουθούσε μια συμβουλή που του είχε δώσει ο πατέρας του: «Μην μπλέξεις με την Κύπρο, ό,τι και να γίνει θα σου το φορτώσουν».
Ο Μακάριος, λοιπόν, μετέβη στην Αθήνα, δεν τα βρήκε με τον Γεώργιο Παπανδρέου και στη συνάντηση με τον Κωνσταντίνο δέχτηκε μετωπική επίθεση για τα γεγονότα του καλοκαιριού του 1964. Ο Κωνσταντίνος φέρεται να του είπε: «Δεν πολεμάω τον Τούρκο επειδή εσείς ξυπνήσατε ένα πρωί και αποφασίσατε να τους σφάξετε! Το καταλάβατε αυτό; Δε βάζω την Ελλάδα σε πόλεμο γι' αυτό τον λόγο», γράφει ο Κωνσταντίνος ότι είπε στον Μακάριο, τον οποίο κατηγόρησε ότι προσπάθησε να φέρει την Ελλάδα προ τετελεσμένων. Η συνέχεια ήταν ακόμη πιο έντονη: «Γνωρίζετε μήπως ότι ούτε ένας Έλληνας δε θέλει να ενωθεί μαζί σας; Μόνο εσείς θέλετε να ενωθείτε με εμάς και είστε ευπρόσδεκτοι. Να ενωθεί η Κύπρος με την Ελλάδα, οπωσδήποτε θα το δεχτούμε. Αλλά μην περιμένετε ότι εμείς θέλουμε να ενωθούμε με εσάς. Αυτή είναι η πραγματικότητα και όσο είμαι εγώ βασιλεύς αυτή θα είναι».
Ο Κωνσταντίνος γράφει ότι ο Μακάριος τα έχασε και στο τέλος δέχτηκε να συμφωνήσει σε ένα σχέδιο λύσης που είχε επεξεργαστεί ο Παπανδρέου, το οποίο βασιζόταν στο σχέδιο Άτσεσον. Κάτι που τελικά δεν έγινε... Ο αναγνώστης της αυτοβιογραφίας του Κωνσταντίνου διαβάζει από μια ακόμη πηγή ότι η Ελλάδα οδηγήθηκε στο Κυπριακό απροετοίμαστη, χωρίς σχέδιο, ενώ οι σχέσεις του Μακάριου με το ελληνικό πολιτικό σύστημα ήταν κακές.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν δύο αφηγήσεις... Η πρώτη περιγράφει μια εξαιρετικά “θερμή” συνάντηση μεταξύ Νικόλαου Πλαστήρα και Μακάριου. Ο Πλαστήρας σχημάτισε δύο φορές κυβέρνηση την περίοδο 1950-1952, δηλαδή σε χρόνο πριν ξεσπάσει ο αγώνας της ΕΟΚΑ. «Οι σχέσεις του Μακάριου με τον Παπανδρέου δεν ήταν καλές», γράφει ο τέως βασιλιάς της Ελλάδας. «Έτσι και αλλιώς ο Μακάριος δεν είχε ιδιαίτερα καλές σχέσεις με κανέναν Έλληνα πολιτικό», προσθέτει και εξηγεί: «Ξεκινώντας από τον Πλαστήρα, ο οποίος σε μια συνάντησή τους έφτασε να τον αρπάξει από τα ράσα. «Τρελόπαπα! Δε θα με πας εσύ σε πόλεμο!», του είπε ωρυόμενος, ταρακουνώντας τον από τα ράσα και πετώντας τον έξω από το γραφείο του. Ο δε Καραμανλής τον μισούσε. «Ήταν ένας περίεργος άνθρωπος ο Μακάριος, αλλά επί των δικών μου ημερών είχαμε καταφέρει οι δυο μας να συνεννοούμαστε. Ήρθαν βέβαια στιγμές που με ανάγκασε να του μιλήσω πολύ σκληρά. Μείναμε, όμως, φίλοι μέχρι τέλους», διηγείται ο τέως βασιλιάς.
Επίσης ένας άλλος Κύπριος, ο αρχηγός της ΕΟΚΑ, Γεώργιος Γρίβας, ήταν ο κύριος πληροφοριοδότης του Κωνσταντίνου για την υπόθεση “ΑΣΠΙΔΑ”: «Αυτός ήταν η κύρια πηγή των πληροφοριών για την υπόθεση αυτή», τονίζει. Έτσι αφήνει σκιές για τις κινήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου το 1965, με τον Κωνσταντίνο να θεωρεί ότι όντως υπήρξε η παραστρατιωτική οργάνωση “ΑΣΠΙΔΑ”, η οποία φέρεται να ήταν υπό την πολιτική καθοδήγηση του Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά δηλώνει ότι δε γνωρίζει το εύρος της ανάμειξης του Ανδρέα Παπανδρέου. Συνήθως όλοι οι μεγάλοι Άνδρες ενδιαφέρονται για την υστεροφημία τους προσπαθώντας να σβήσουν ό,τι αρνητικό είχαν κάνει στην πολυτάραχη ζωή τους.
Ο ελληνικός λαός, όμως, θα τον θυμάται πάντα ότι ήταν ο μοναδικός ανώτατος άρχων που πήγε τη χώρα που του εμπιστεύτηκε τέτοιο αξίωμα στα δικαστήρια συν γυναιξί και τέκνοις για μια χούφτα δολάρια. Μια περιουσία που του είχε απαλλοτριώσει το 1973 η χούντα, που την είχε ορκίσει. Όταν έφερε τον Νόμο 2215/1994 η κυβέρνηση Παπανδρέου, ακυρώνοντας τον Νόμο 2086/1992 ο οποίος ψηφίστηκε επί κυβερνήσεως Κ. Μητσοτάκη και, ουσιαστικά, δεχόταν ότι η βασιλική περιουσία ανήκει στον έκπτωτο βασιλιά και τα μέλη της οικογένειάς του (ο νόμος αυτός αφαίρεσε από τον έκπτωτο βασιλιά την ιδιοκτησία του στην Ελλάδα [για αυτό τον λόγο έσυρε την Ελλάδα στα δικαστήρια] και την ελληνική ιθαγένεια, αναγνώριζε ότι η απαλλοτρίωση της βασιλικής περιουσίας από τη χούντα ήταν εξαρχής νόμιμη και διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά το 1974, ενώ αποκαλούσε τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο Γλύξμπουργκ, και ζητούσε από τα μέλη της οικογένειας να δηλώσουν ένα επίθετο στα ληξιαρχεία ως όρο για την επανάκτηση της ελληνικής ιθαγένειας), τότε η αξιωματική αντιπολίτευση έβγαλε την παρακάτω δήλωση: «Βασιλική περιουσία τέως: Σήμερα η Ολομέλεια της Βουλής αποφασίζει τη δήμευση της ακίνητης περιουσίας του Κωνσταντίνου και της οικογενείας του, καθώς και την αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειας. Η συζήτηση και ψηφοφορία θα γίνει ερήμην της Ν.Δ., η οποία απεχώρησε χθες κατά τη συζήτηση του σχετικού νομοσχεδίου στην αρμοδία επιτροπή και δεν θα παραστεί σήμερα. Και τούτο διότι θεωρεί ότι η επιλογή της διαδικασίας του κατεπείγοντος έγινε αυστηρώς και μόνον για λόγους αποπροσανατολισμού του ενδιαφέροντος της κοινής γνώμης».
Και ένα τελευταίο ερώτημα: Ο νονός του Κωνσταντίνου θα παραστεί στην κηδεία του; [Για όσους δεν ξέρουν, νονός του Κωνσταντίνου ήταν οι Ένοπλες Δυνάμεις].
