Μετά από μια εικοσαετία στο «τιμόνι» μιας χώρας, οποιοδήποτε σύστημα εξουσίας έχει κυβερνήσει με σιδερένια γροθιά έχει πολλούς λόγους να ανησυχεί για την επόμενη μέρα της απώλειας της εξουσίας.
*Του Άγη Βερούτη
Ειδικά αν στην προηγούμενη εικοσαετία το σύστημα αυτό έχει εδραιωθεί όχι κερδίζοντας τη λαϊκή ψήφο με τις φιλολαϊκές πολιτικές του, αλλά φυλακίζοντας δημοσιογράφους και κλείνοντας σωρηδόν μέσα ενημέρωσης, αλλάζοντας το Σύνταγμα της χώρας για να επιβληθεί στην αντιπολίτευση και κλείνοντας φυλακή ή εξορίζοντας εκατοντάδες χιλιάδες κρατικά στελέχη, στρατιωτικούς καριέρας και δικαστές λόγω υποστήριξης άλλων πολιτικών.
Περιγράφω φυσικά τη σημερινή κατάσταση στη γειτονική Τουρκία, στην οποία, υπό την αιγίδα του Ερντογάν, το ισλαμιστικό συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας εκτόπισε και κυνήγησε τους μετριοπαθέστερους κοσμικούς Κεμαλιστές και αποδόμησε το αντίστοιχο δικό τους σύστημα εξουσίας, που είχε δημιουργήσει τους δεσμούς με την ανεπτυγμένη Δύση στις προηγούμενες δεκαετίες.
Δυστυχώς για τους γείτονες της Τουρκίας, για να διατηρήσει το έρεισμά του στον πληθυσμό της χώρας του, το σύστημα Ερντογάν δεν αρκέστηκε στην εισαγόμενη ευημερία από την εκβιομηχανοποίηση που του προσέφεραν οι αθρόες επενδύσεις από τη βιομηχανική Βόρεια Ευρώπη, αλλά δημιούργησε ένα αφήγημα αναθεωρητισμού και αλυτρωτισμού για τα μεγαλεία του παρελθόντος, της εποχής των αυτοκρατοριών που προηγήθηκαν της τωρινής των εθνών-κρατών και οδεύουν προς την παγκοσμιοποίηση της υφηλίου.
Στο πλαίσιο αυτού του αφηγήματος, η Τουρκία υπό τον Ερντογάν υποστήριξε τις εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης μαζί με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους στις χώρες της Βορείου Αφρικής και συνεργάστηκε με τις δυνάμεις του ISIS, που αποπειράθηκαν την ίδρυση του Χαλιφάτου με διάφορους τρόπους, μεταξύ των οποίων τη δρομολόγηση οπλισμού και εθελοντών προς τις περιοχές υπό τον έλεγχο του ISIS και την κλεπταποδοχή του πετρελαίου από τα υπό την κατοχή του ISIS εδάφη.
Η αδιαφορία γι’ αυτές τις «διασυνδέσεις» του καθεστώτος Ερντογάν από τις χώρες που έβλεπαν την Τουρκία ως «ευκαιρία», ως την «Κίνα της Ευρώπης» για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες, με φτηνά εργατικά και την αδιαφορία των Αρχών της για περιβαλλοντικές και εργοδοτικές υποχρεώσεις, οδήγησε από τη μια στην ενίσχυση της οικονομίας της γείτονος, και από την άλλη σε τεράστιες κοινωνικές πιέσεις όταν το νόμισμα κατρακύλησε με το πρώτο σύννεφο στην παγκόσμια οικονομία.
Από την άλλη, το σύστημα εξουσίας του Ερντογάν πέτυχε να αποκτήσει τον απόλυτο έλεγχο της χώρας, κάνοντας ανακατανομή του πλούτου από την κλασική κεμαλική επιχειρηματική ελίτ στους υποστηρικτές του δικού της καθεστώτος, παρότι ο υπερπληθωρισμός ξεκοίλιασε την εργατική και την αγροτική τάξη, ενώ η αστική μεσαία τάξη είδε ακόμα μεγαλύτερη φτωχοποίηση σε ένα εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα.
Τι κάνει λοιπόν ένα σύστημα εξουσίας που βλέπει να χάνει παταγωδώς στο πεδίο της καθημερινότητας και της οικονομίας, ενώ την επόμενη χρονιά έρχονται εκλογές; Και μάλιστα όταν η απώλεια της εξουσίας, που διαφαίνεται νομοτελειακή, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε διορθωτικές ενέργειες για τον βίαιο εκτοπισμό και τους διωγμούς ενάντια στους κοσμικούς κεμαλιστές στα προηγούμενα χρόνια;
Φυσικά προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή του λαού από την οικονομία και την καθημερινότητα, που τα πάει χείριστα, σε ένα εξωτερικό γεγονός που εύχεται να πετύχει μια φτηνή και εύκολη «νίκη», συνεπαίρνοντας το λαϊκό αίσθημα με εθνικιστικές κορώνες, ψευδαισθήσεις ερχόμενων παχιών αγελάδων από την κατάκτηση εδαφών άλλων χωρών, στο πλαίσιο ενός σχεδίου επαναφοράς μιας «νεοαυτοκρατορικής» κρατικής δομής, που κατέστη εκτός πραγματικότητας πριν από έναν αιώνα.
Μετά από την προχθεσινή παράκρουση του ιδίου του Ερντογάν, όπου μπήκε στη διαδικασία να στείλει μια ομοβροντία από τουίτ στα Ελληνικά, προφανώς απευθυνόμενος στον ελληνικό λαό και ουχί στην κυβέρνηση, είναι προφανές ότι το σύστημα Ερντογάν βλέπει ως φθηνότερη πιθανή λύση στην απώλεια της εξουσίας έναν πόλεμο με την Ελλάδα, ειδικά όταν την ίδια στιγμή μαίνεται άλλος αναθεωρητικός πόλεμος εντός της Ευρώπης, ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία.
Είναι πιθανότερο να προκαλέσει πόλεμο με την Ελλάδα ο Ερντογάν πριν τις εκλογές του απ’ ότι όχι. Αυτό απλά διότι η πιθανότητα απώλειας της εξουσίας από τις κοσμικές δυνάμεις της Τουρκίας στις επερχόμενες εκλογές περιλαμβάνει εφιαλτικά σενάρια για το σύστημα εξουσίας του και τους οπαδούς του.
Η Ελλάδα το μόνο που μπορεί να κάνει πλέον είναι να εξασφαλίσει ότι ο πόνος και οι ζημιές που θα του προκαλέσει ως αντίποινα, αν εκείνος κάνει το απονενοημένο και κινηθεί εναντίον της Ελλάδος, θα είναι τόσο βαθιές και δυσανάλογα μεγάλες, που το όποιο πρόσκαιρο αφηγηματικό κέρδος του θα μοιάζει με... μπαξίσι.
Δεν ξέρω αν γι’ αυτά τα προαποφασισμένα αντίποινα θα πρέπει η Ελλάδα να έχει ενημερώσει εκ των προτέρων τους συμμάχους, ή αν πρέπει να το κρατήσει για έκπληξη.
Δεν ξέρω αν θα πρέπει να είναι ολική καταστροφή του στόλου, των αεροδρομίων ή όλων των υποδομών οποιασδήποτε χώρας κάνει το λάθος να κινηθεί επιθετικά εντός της ελληνικής κυριαρχίας. Δεν ξέρω αν έχει έννοια να προειδοποιείς για κάτι τέτοιο ή απλά το κάνεις.
Ξέρω ότι το δόγμα του κατευνασμού που είχε η Ελλάδα στα προηγούμενα χρόνια έχει ευτυχώς αλλάξει ολοσχερώς και ξέρω πως, αν κάποιος έκανε τέτοιες ανακοινώσεις εναντίον του Ισραήλ, αύριο πρωί θα είχε 100% λιγότερα πολεμικά αεροπλάνα, 95% μικρότερο στόλο, 50% λιγότερες γέφυρες, και ποιος ξέρει πόσα λιγότερα ηλεκτρικά εργοστάσια. Στο τέλος της ημέρας, ευτυχώς που έχουμε κανονική κυβέρνηση.
*Ο Άγης Βερούτης είναι υποψήφιος Ευρωβουλευτής ΝΔ.
Φωτογραφία ΑΠΕ-ΜΠΕ
