Η διοίκηση της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων και η Ολομέλεια των Δημάρχων της Κρήτης, από την πρώτη στιγμή, ζήτησαν την απόσυρση των δασικών χαρτών, για να διορθωθούν αυτεπάγγελτα τα πρόδηλα σφάλματα, να ολοκληρωθούν οι αναγκαίες αλλαγές στην ισχύουσα νομοθεσία και να ενσωματωθούν οι ρυθμίσεις στους διορθωμένους και αναμορφωμένους δασικούς χάρτες.
Του Ευριπίδη Κουκιαδάκη*
Δυστυχώς, δεν εισακουστήκαμε και, αντί της απόσυρσης, προτιμήθηκε η «λύση» των παρατάσεων των προθεσμιών άσκησης αντιρρήσεων. Η επιλογή αυτή δεν είναι χωρίς συνέπειες για τους πολίτες της Κρήτης, τη σύνταξη του δασολογίου και του κτηματολογίου, η οποία είναι μετέωρη, και την προστασία των δασών και του περιβάλλοντος, την ασφάλεια των συναλλαγών, που αποτελεί υποχρέωση και ευθύνη όλων μας, συμβατική και συνταγματική υποχρέωση της χώρας.
Η αδικαιολόγητη άρνηση του υπουργείου να αποδεχτεί το αίτημά μας για παράταση της προθεσμίας των αντιρρήσεων, ώστε να δοθεί επαρκής χρόνος στους πολίτες να ασκήσουν τα αναφαίρετα δικαιώματά τους, μας αναγκάζει να επισημάνουμε τις αιτίες οι οποίες προκάλεσαν το υφιστάμενο αδιέξοδο, τις συνέπειες του οποίου θα τις βρούμε όλοι μπροστά μας.
Ειδικότερα:
- Κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη που αναρτήθηκε επιτρέπεται η υποβολή αντιρρήσεων μέσα σε αποκλειστική προθεσμία 105 ημερών από την ημερομηνία που ορίζεται στην πρόκληση υποβολής αντιρρήσεων, η οποία παρατείνεται για 20 ημέρες για όσους κατοικούν μόνιμα ή διαμένουν στην αλλοδαπή.
- Η παραπάνω προθεσμία παρατάθηκε για 6 μήνες για να αναμορφωθούν αυτεπάγγελτα τα υφιστάμενα πρόδηλα ή μη σφάλματα και κυρίως να εναρμονιστούν με τις εξαγγελθείσες οριζόντιες λύσεις, η οποίες δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη (άρθρο 39 του Ν. 4801/24/05/2021).
- Η ίδια προθεσμία υποβολής αντιρρήσεων για τους δασικούς χάρτες των Διευθύνσεων Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης παρατάθηκε για 45 μόλις ήμερες μετά την ανάρτηση των διορθωμένων και συμπληρωμένων δασικών χαρτών και εντέλει με νεότερη διάταξη νόμου ως τις 31/05/2022.
Δηλαδή, οι πολίτες της Κρήτης είχαν ουσιαστικά στη διάθεσή τους 55 και όχι 105 ημέρες να ασκήσουν αντιρρήσεις προκειμένου να διασφαλίσουν τα δικαιώματά τους.
- Οι “διορθωμένοι” δασικοί χάρτες αναρτήθηκαν με τη λήξη της αρχικής παράτασης, χωρίς να ενσωματωθούν σε αυτούς οι τελευταίες μεταρρυθμίσεις, λόγω της υποστελέχωσης των αρμόδιων υπηρεσιών, της παντελούς ελλείψεως οδηγιών εκ μέρους του υπουργείου για την εφαρμογή τους, αλλά και γιατί ορισμένες εξ αυτών είναι μεταγενέστερες της ημερομηνίας αναρτήσεως.
Πιο συγκεκριμένα, η διάταξη του άρθρου 67 του Ν. 998/1979 για τους δασωμένους αγρούς δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 24 Μαρτίου 2022, μετά την ανάρτηση των αναμορφωμένων δασικών χαρτών.
- Η κυβέρνηση δεν ήταν ανυποψίαστη, γνώριζε από την πρώτη στιγμή ότι η εξάμηνη προθεσμία δεν επαρκούσε για την ολοκλήρωση των όποιων μεταρρυθμίσεων και ότι ήταν αδύνατον για όλους τους εμπλεκόμενους - υπηρεσίες, εξειδικευμένους ή μη επαγγελματίες, συμβολαιογράφους, υποθηκοφύλακες, μηχανικούς, δασολόγους, λογιστές, ενδιαφερόμενους πολίτες - να ανταποκριθούν εντός των 45 ουσιαστικά ημερών στις ευθύνες και τις υποχρεώσεις τους.
Με δεδομένο, αυταπόδεικτο και αυτονόητο ότι η εξάμηνη προθεσμία απωλέσθηκε, αν δε σπαταλήθηκε, αναμένοντας τις υπεσχημένες οριζόντιες λύσεις, ερμηνεύοντας αξιόπιστα τον νόμο, η κυβέρνηση οφείλει να αναγνωρίσει ότι η προθεσμία των 105 ημερών αρχίζει με την επόμενη ημέρα της τελευταίας ανάρτησης, διαφορετικά αναλαμβάνει την ευθύνη της δικαστικής εμπλοκής χιλιάδων πολιτών για να διασφαλίσουν τα εμπράγματα δικαιώματά τους, παρά τις δεσμεύσεις της για αδάπανες λύσεις για την προστασία τους.
- Μερικές ενδεικτικές αλλά και χαρακτηριστικές ημερομηνίες με τις οποίες αποδεικνύεται πού οφείλεται και σε ποιον αποδίδεται το σημερινό αδιέξοδο:
α) Η υπουργική απόφαση για τη μείωση των τελών κατά 50% δημοσιεύτηκε στις 4 Αυγούστου 2021, αν και για έναν έμπειρο υπάλληλο χρειαζόταν ένα ημίωρο για να την επεξεργαστεί.
Μέχρι τότε αλήθεια ποιος εχέφρων πολίτης θα κατέθετε αντιρρήσεις;
β) Οι διατάξεις για την ίδρυση των Συμβουλίων Ιδιοκτησίας Δασών για την Κρήτη και τις λοιπές Περιφέρεις, στις οποίες δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητος υπέρ του Δημοσίου, δημοσιεύτηκαν στο ΦΕΚ στις 23 Ιουλίου 2021.
γ) Στις 15 Μαρτίου 2022 εκδόθηκε η Υπουργική Απόφαση για τη συγκρότηση και λειτουργία μόνο του Συμβουλίου Ιδιοκτησίας Δασών της Ρόδου!!! Δεν μπορούμε ειλικρινά να αντιληφθούμε γιατί δε συμπεριελήφθησαν και οι λοιπές περιοχές στην ίδια απόφαση, αν και επισημάνθηκε ότι, μέχρι να συγκροτηθούν τα υπόλοιπα συμβούλια, τα αιτήματα των πολιτών της Κρήτης θα εξετάζονται από το Συμβούλιο που εδρεύει στον Πειραιά, δε συνεδριάζει και όταν συνεδριάσει, δεν εκδίδει αποφάσεις.
δ) Η διάταξη για τους δασωμένους αγρούς (αγροτικές εκτάσεις που έμειναν ακαλλιέργητες), με τις οποίες “αναγνωρίζονται” τα εμπράγματα δικαιώματα των πολιτών, ψηφίστηκε μόλις στις 24 Μαρτίου 2022, ενώ η ηγεσία του υπουργείου είχε στη διάθεσή της τις προτάσεις μας από τις αρχές του προηγούμενου χρόνου.
ε) Η αποδοχή της γνωμοδότησης του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών, για τους ασπαλάθους και τα φρυγανώδη, δημοσιεύτηκε σχετικά γρήγορα στις 16 Απριλίου 2021!!!!, αλλά δεν αρκεί αυτό, αν δεν ασκηθούν αντιρρήσεις όπου δεν έγιναν αυτεπάγγελτα οι αναγκαίες διορθώσεις.
στ) Είναι αλήθεια ακόμη ότι όλοι είχαμε κατεβασμένα τα μολύβια αναμένοντας την έκδοση των αποφάσεων από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις ρυθμίσεις του Νόμου 4685/2020, του νόμου Χατζιδάκη, όπως έχει επικρατήσει στην καθομιλουμένη.
ζ) Οι 1364 και 1365/2021 αποφάσεις, με τις οποίες απερρίφθησαν οι σχετικές αιτήσεις ακυρώσεως του παραπάνω νόμου, με την οποία ζητήθηκε η ακύρωση αυτών λόγω αντισυνταγματικότητας, εκδόθηκαν και δημοσιεύτηκαν στις 27 Σεπτεμβρίου 2021.
Μέχρι τότε, εκτός του ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι κάθονταν σε... “αναμμένα κάρβουνα”, με σβηστές τις μηχανές, οι περισσότεροι δε εξ αυτών πέταγαν την “μπάλα” στην εξέδρα ή δεν απαντούσαν στα τηλέφωνα.
Συμπεράσματα - Τελικές προτάσεις
α. Για την απώλεια των προθεσμιών που δόθηκαν δεν έχουν ευθύνη οι πολίτες, που υφίστανται τις συνέπειες.
β. Στην Κρήτη - όπως είναι γνωστό - δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητος του Δημοσίου επί των δασών, δηλαδή ο δασικός χάρτης δεν αποτελεί τίτλο κυριότητας, όπως εσφαλμένα εκλαμβάνεται από το Ελληνικό Δημόσιο και το Εθνικό Κτηματολόγιο.
γ. Η εγκύκλιος του ΥΠ.ΕΝ., με την οποία υποχρεώνονται οι δασάρχες να προβάλλουν ιδιοκτησιακά δικαιώματα για λογαριασμό του Δημοσίου δεν έχει έρεισμα στον νόμο, ενώ είναι αντίθετη και στη νομολογία των ανωτάτων δικαστηρίων.
δ. Το Εθνικό Κτηματολόγιο, κόντρα στον νόμο και την πάγια νομολογία της Δικαιοσύνης, απορρίπτει τις δηλώσεις των πολιτών ακόμη και όταν διαθέτουν αδιαφιλονίκητους τίτλους ιδιοκτησίας και αποδέχεται συλλήβδην τις παράνομες παραπάνω δηλώσεις του Δημοσίου.
ε. Το ιδιοκτησιακό πρόβλημα, που αποτελεί τη βασική αιτία για τις χαμηλές επιδόσεις της κτηματογράφησης, ιδίως στους νομούς Χανίων, Ρεθύμνου και Λασιθίου, και στους ορεινούς δήμους του Ηρακλείου, όπου οι περισσότεροι πολίτες δεν έχουν τίτλους ιδιοκτησίας, αλλά νέμονται καλόπιστα τις εκτάσεις αυτές πριν από την απελευθέρωση της Κρήτης, μπορεί να λυθεί με μία σαφή ερμηνευτική εγκύκλιο του ΥΠ.ΕΝ., με την οποία θα αναγνωρίζεται το αυτονόητο, ότι δηλαδή το Δημόσιο οφείλει να υποβάλλει νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας για την απόδειξη της ιδιοκτησίας του επί των δασών και των δασικών εκτάσεων της Κρήτης.
ζ. Τα δάση, δημόσια ή ιδιωτικά, προστατεύονται αποτελεσματικά μόνο από ένα εξειδικευμένο, αξιόπιστο χωροταξικό σχέδιο, όπου όλοι θα γνωρίζουν ποιες χρήσεις επιτρέπονται πού.
Εν κατακλείδι, το Δασολόγιο και το Κτηματολόγιο, τα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη, αποτελούν το υπόβαθρο για την αξιόπιστη λύση των προβλημάτων αυτών. Αυτονόητα, δε, η ευθύνη δε βαρύνει τους πολίτες, αλλά τις εκάστοτε ηγεσίες, που αντιμετωπίζουν επιδερμικά και χωρίς τόλμη και αποφασιστικότητα το μείζον αυτό θέμα, της ρύθμισης των χρήσεων γης.
Δε χρειάζονται, πιστεύουμε, περισσότερα επιχειρήματα για να αντιληφθεί κάθε καλόπιστος ότι έχουμε πολιτική, ηθική και ΝΟΜΙΚΗ υποχρέωση να λύσουμε το πρόβλημα, για το οποίο δεν ευθύνονται οι πολίτες που το υφίστανται.
Η ΠΕΔ Κρήτης, σε συνεργασία με την Περιφέρεια και τους βουλευτές του νησιού, έχουν χρέος να απαιτήσουν την άμεση λύση του προβλήματος, με την ανάληψη ενδεικτικά των παρακάτω πρωτοβουλιών:
- Επίσκεψη αντιπροσωπίας στους αρμόδιους υπουργούς.
- Ενημέρωση όλων των πολιτικών αρχηγών.
- Ενδεχομένως προσφυγή στη Δικαιοσύνη με αίτημα την ακύρωση της επικύρωσης των δασικών χαρτών στο σύνολό τους, γιατί δεν τηρήθηκαν (καταστρατηγήθηκαν) οι προβλεπόμενες από τον νόμο προθεσμίες.
- Τέλος, αν δεν εισακουστούμε, να επιδιώξουμε την αυτονόητη συμπαράσταση των πολιτών, οι κινητοποιήσεις των οποίων συνέβαλαν αποφασιστικά στις όποιες θετικές ρυθμίσεις.
* Επιστολή του Ευριπίδη Κουκιαδάκη, υπεύθυνου θεσμών, προς το Διοικητικό Συμβούλιο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κρήτης.
Φωτογραφία αρχείου Pexels
