Με... γκολ από τα αποδυτήρια ξεκινά το ταξίδι του στις ΗΠΑ ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά την αποκάλυψη ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν, λίγες ημέρες πριν τη συνάντηση, ζήτησε από το Κογκρέσο να εγκρίνει την αναβάθμιση και την πώληση επιπλέον F-16 στην Τουρκία.
*Του Σπύρου Γκουτζάνη
Ήταν αυτό ένα από τα δύο ζητήματα που έθεσε ο Αλέξης Τσίπρας και έφεραν σε δύσκολη θέση τον πρωθυπουργό κατά τη συζήτηση της αναβάθμισης της Αμυντικής Συμφωνίας Ελλάδας-ΗΠΑ στη Βουλή, δίχως να πάρει μάλιστα απάντηση.
Γενικότερα, ο Αλέξης Τσίπρας τον κατηγόρησε ότι μετατοπίζει την εξωτερική πολιτική της χώρας, καθιστώντας την Ελλάδα πρόθυμο και δεδομένο σύμμαχο, δίχως να παίρνει ανταλλάγματα που να ενισχύουν την αμυντική δυνατότητα της χώρας. Αντίθετα, όπως υπογράμμισε με έμφαση, ενισχύεται η θέση της Τουρκίας, που ακολουθεί εντελώς διαφορετική πολιτική. Συνολικά ο κ. Μητσοτάκης δεν κατάφερε να εξηγήσει γιατί η Αμυντική Συμφωνία, που ικανοποιεί όλα τα αιτήματα των Αμερικανών, είναι ωφέλιμη και συνιστά αναβάθμιση της χώρας.
Όσον αφορά στη Συμφωνία, δημιουργείται η εντύπωση ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης πράγματι ικανοποίησε όλες τις απαιτήσεις για να πάρει την πολυπόθητη πρόσκληση από τον Λευκό Οίκο. Ο δε Αλέξης Τσίπρας κινήθηκε σε χαμηλούς αντιαμερικανικούς τόνους, αν και σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, φρόντιζε να κατηγορεί τον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι έχει την ευθύνη γιατί δε διαπραγματεύεται αποτελεσματικά.
Δυόμισι γραμμές
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχείρησε να υποβαθμίσει τη σημασία της αναβάθμισης των F-16 και αντεπιτέθηκε στον Τσίπρα λέγοντας ότι στο παρελθόν εκείνος δεν είχε αποτρέψει την προμήθεια από την Τουρκία των F-35, που τελικά ματαιώθηκε λόγω της αγοράς από την Άγκυρα των S-400. Επιπλέον υποστήριξε ότι το θέμα δεν έχει κλείσει, καθώς την απόφαση θα πάρει το Κογκρέσο.
Σε διαφορετικούς τόνους, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, σημείωσε ότι «συνιστά πρόβλημα για τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματά της η έγκριση της αμερικανικής κυβέρνησης για αναβάθμιση των τουρκικών στρατιωτικών αεροσκαφών F-16, και αυτή την καθαρή άποψη θα διατυπώσουμε και στην Ουάσινγκτον, στην επίσημη επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη».
Έχει όμως σοβαρό αρνητικό συμβολισμό ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν έκανε την κίνηση λίγες ημέρες πριν τη συνάντηση, προφανώς ικανοποιώντας αντίστοιχο αίτημα της τουρκικής διπλωματίας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν απάντησε όμως ούτε στην ουσιαστική κριτική που του έκανε ο Αλέξης Τσίπρας, όταν του επισήμανε ότι κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων ο πρωθυπουργός είχε ζητήσει μια σειρά ανταλλάγματα προς όφελος της αμυντικής θωράκισης της χώρας, τα οποία όμως, όπως είπε, όλα απορρίφθηκαν από τους Αμερικανούς. Το ερώτημα που του έθεσε στην πρωτολογία του και δεν πήρε απάντηση ήταν γιατί προχώρησε στη Συμφωνία αφού δεν πήρε τα ανταλλάγματα που ζήτησε. Υποστήριξε ακόμη ότι ο ίδιος δεν είχε προχωρήσει τη Συμφωνία γιατί δεν είχε βρεθεί τότε με τους Αμερικανούς κοινός τόπος.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θύμισε, ωστόσο, ότι η αναβάθμιση των αμυντικών σχέσεων είχε ξεκινήσει επί ΣΥΡΙΖΑ, για να κατηγορήσει τον Αλέξη Τσίπρα για υποκρισία και όψιμο αντιαμερικανισμό. Ο Αλέξης Τσίπρας τον κατηγόρησε επιπλέον ότι υπέγραψε μια επ’ αόριστον Συμφωνία, κάτι που κανένας πρωθυπουργός δεν είχε τολμήσει για να πάρει. Επικαλέστηκε, δε, επίσημες δηλώσεις της αμερικανικής διπλωματίας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε ότι είναι πενταετούς διάρκειας και ρώτησε τον Τσίπρα αν ως πρωθυπουργός θα την καταγγείλει, προκειμένου να πετύχει αναθεώρησή της.
Ωστόσο, άφησε αναπάντητες τις αιτιάσεις του Αλέξη Τσίπρα, ότι έχει την ευθύνη για την αναβάθμιση του ρόλου της Τουρκίας κατά τη διάρκεια της ουκρανικής κρίσης, καθώς και την εξαίρεσή της από τις νατοϊκές υποχρεώσεις που ισχύουν για τις άλλες χώρες. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέφυγε τις αιτιάσεις του Αλέξη Τσίπρα, γυρίζοντας στο παρελθόν και θυμίζοντας τι είχε κάνει ο ίδιος ως πρωθυπουργός και τις σχέσεις του με τον Πάνο Καμμένο. Επιχείρημα που ενδεχομένως απαντά σε έναν τακτικισμό του Αλέξη Τσίπρα, αλλά όχι στα ζητήματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, ιδίως σε σχέση με την Τουρκία.
Μάλιστα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σύγκρινε τον Αλέξη Τσίπρα με τον Ανδρέα Παπανδρέου του 1983, όταν όπως είπε πρόβαλε το «οι Βάσεις φεύγουν», για να υπογράψει συμφωνία παραμονής τους. Η σύγκριση με τον Ανδρέα Παπανδρέου μάλλον δεν ενόχλησε τον Αλέξη Τσίπρα, σε μια συγκυρία μάλιστα που διεκδικεί την ίδια δεξαμενή ψηφοφόρων με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. Οι αρνητικές αναφορές στον Ανδρέα Παπανδρέου έχουν για τον Κυριάκο Μητσοτάκη μια ψυχαναλυτική διάσταση - λόγω του πατρός του - βρίσκουν όμως ευήκοα ώτα σε ένα περιορισμένο δεξιό κοινό.
Φωτογραφία αρχείου ΙΝ ΤΙΜΕ
* Ο Σπύρος Γκουτζάνης είναι δημοσιογράφος.
