Η 9η Μαΐου 1950 και οι οραματιστές της Ενωμένης Ευρώπης

Απόψεις
Η 9η Μαΐου 1950 και οι οραματιστές της Ενωμένης Ευρώπης

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Συνεχιστής του ευρωπαϊκού οράματος μετά τους Robert Schuman και Jean Monnet είναι ο Jacques Delors. Ο Jacques Delors ανήκει στη δεύτερη γενιά των μεγάλων ιδρυτών της Ε.Ε.»

«Η Παγκόσμια Ειρήνη δε θα μπορούσε να διαφυλαχθεί χωρίς δημιουργική προσπάθεια, στο ύψος των κινδύνων που την απειλούν... Η Ευρώπη δε θα δημιουργηθεί διαμιάς, ούτε σαν συνολικό οικοδόμημα, αλλά μόνο με συγκεκριμένες επιτεύξεις, δημιουργώντας μια αλληλεγγύη πραγματική».

*Του Κωνσταντίνου Αγγελιδάκη

Είναι δύο φράσεις του Robert Schuman  (υπουργού Εξωτερικών της Γαλλίας) που είδε το φως της δημοσιότητας στις 9 Μαΐου του 1950. Ο Schuman ήταν ο οραματιστής μιας δημιουργικής κοινωνίας-κοινότητας, που μέσα της θα βάδιζαν ενωμένα όλα τα κράτη της Ευρώπης. Το όλο εγχείρημα (Σχέδιο Schuman, του οποίου εμπνευστής και συντάκτης ήταν ο Monnet) - με την υπαγωγή του άνθρακα και του χάλυβα στον έλεγχο μιας κοινής γαλλογερμανικής Αρχής - αποσκοπούσε 1) στην αποφυγή του πολέμου στην Ευρώπη και 2) στην προώθηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Λίγο αργότερα ο Jean Monnet (επικεφαλής της Επιτροπής Προγραμματισμού για τον εκσυγχρονισμό της Γαλλίας), με τον επιγραμματικό του λόγο «τα συγκεκριμένα προβλήματα δεν είναι ποτέ άλυτα όταν θεωρούνται με το πρίσμα μιας μεγάλης Ιδέας», γίνεται ο εμπνευστής αυτής της ίδιας της Ιδέας, της δημιουργίας, δηλαδή, του πρώτου Ευρωπαϊκού Οργανισμού με υπερεθνικό χαρακτήρα.

Την ίδια εποχή, ο Jean Monnet θα πει: «Δε συνενώνουμε τα κράτη, ενώνουμε τους ανθρώπους». Και πράγματι η μεγάλη Ιδέα, οι προσδοκίες, τα όνειρα υλοποιούνται και παίρνουν γερές βάσεις. Στις 18 Απριλίου 1951 στο Παρίσι έξι χώρες (Βέλγιο, Δυτική Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία) υπογράφουν τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ). Στις 25 Μαρτίου 1957, στη Ρώμη, οι έξι χώρες υπογράφουν τις συνθήκες για την ίδρυση της ΕΟΚ και της Ευρατόμ. Ακολουθούν η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (1986), η Συνθήκη του Μάαστριχτ για την Ευρωπαϊκή Ένωση το 1992, του Άμστερνταμ το 1997, της Νίκαιας το 2001 και της Λισαβόνας το 2007.

Συνεχιστής του ευρωπαϊκού οράματος μετά τους Robert Schuman και Jean Monnet είναι ο Jacques Delors. Ο Jacques Delors ανήκει στη δεύτερη γενιά των μεγάλων ιδρυτών της Ε.Ε. (πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 1985-1995). Ήταν πρωτεργάτης για τη δημιουργία της ενιαίας αγοράς.

Ο ίδιος διακηρύσσει: «Ας διατηρήσουμε την ταυτότητά μας και ας διαφυλάξουμε στη μνήμη μας τα ιδανικά και την πορεία που χάραξαν οι ιδρυτές, οι πατέρες της Κοινότητας. Μόνο αν παραμείνουμε εμείς οι ίδιοι, διατηρώντας τις ιδιαιτερότητές μας, μόνο αν δώσουμε ζωή σε θεσμούς που διέπονται από την ομοσπονδιακή ιδέα, θα μπορέσουμε να βρούμε σωστές λύσεις στα προβλήματα που βρίσκονται στην καρδιά της κοινής για όλους μοίρας».

Ο πατριωτισμός, ακλόνητη Αξία των κοινωνιών μας, θα αναπτυχθεί μέσα σ’ ένα φυσιολογικό εμπλουτισμό, που θα προέλθει από την ένωση των εθνών μας. Δε ζητάμε από αυτά τα έθνη να απορρίψουν ή να αποποιηθούν τίποτα από αυτό που αποτελεί την πολυτιμότερη κληρονομιά της εθνικής τους ιστορίας και των παραδόσεών τους. Το ζητούμενο είναι να θέσουμε από κοινού όλες μας τις δυνάμεις στην υπηρεσία στόχων αποδεκτών από όλους. Αυτή είναι η πολιτική πράξη που πρέπει να μας συνενώνει.

Με αυτά τα δεδομένα, και μόνο με αυτά, μπορούμε να πραγματοποιήσουμε μια εποικοδομητική συζήτηση από τη σφαιρική διαδικασία και την πορεία που θα μας οδηγήσει σε μια κοινή αμυντική πολιτική.

Αυτή η κοινή αμυντική πολιτική δεν έχει κανένα νόημα, παρά εάν εκφράζει μια διπλή αμοιβαιότητα: την ενιαία αντίληψη και δράση στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και την αμοιβαία υποχρέωση και δέσμευση για παροχή βοήθειας σε περίπτωση που θα απειληθεί η ακεραιότητα μιας από τις χώρες-μέλη της ΕΟΚ.

Τέλος, θα λέγαμε ότι και για τους τρεις οραματιστές της Ενωμένης Ευρώπης ισχύουν τα λόγια του Jean Monnet. Είχε πει χαρακτηριστικά: «Υπάρχουν δύο κατηγορίες ανθρώπων: αυτοί που θέλουν να είναι κάποιοι και αυτοί που θέλουν να κάνουν κάτι». Και οι τρεις επέλεξαν το δεύτερο!

* Ο Κωνσταντίνος Αγγελιδάκης είναι ιστορικός του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News