Πριν μιλήσω για το κύριο θέμα που προέκυψε από το πολύ επιπόλαιο non paper που ανήγγειλε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν για την τύχη του αγωγού EastMed, θα κάνω έναν παραλληλισμό που αφορά στη διένεξη μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας σχετικά με την Ουκρανία.
Του Αντώνη Φώσκολου*
Προχθές η εκπρόσωπος δημοσίων σχέσεων του ΥΠ.ΕΞ. της Ρωσίας, κυρία Ζαχάροβα, δεξί χέρι του ΥΠ.ΕΞ. κυρίου Λαβρόφ, είπε ότι η διαμάχη μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, που αφορά την Ουκρανία, σχετίζεται με το ποια χώρα, ΗΠΑ ή Ρωσία, θα ελέγχει την ενεργειακή αγορά της Ευρώπης και ιδιαίτερα την τροφοδοσία της σε φυσικό αέριο. Θα είναι το πανάκριβο υγροποιημένο σχιστολιθικό αέριο των ΗΠΑ ή το ρωσικό φυσικό αέριο που προέρχεται από τη χερσόνησο του Γιαμάλ της δυτικής Σιβηρίας; Και αυτή είναι η αλήθεια.
Μια πολύ παρεμφερής περίπτωση είναι αυτή μεταξύ ΗΠΑ και Καναδά που αφορά πάλι την τροφοδοσία της Ευρώπης με καναδικό φυσικό αέριο. Αυτό θα προερχόταν από την Αλμπέρτα του Καναδά. Ο αγωγός φυσικού αερίου με προέλευση από την Αλμπέρτα θα όδευε προς Χάλιφαξ, Νέας Σκοτίας. Αυτός ακυρώθηκε διότι οι Ινδιάνοι, από όπου θα περνούσε ο αγωγός, ξεσηκώθηκαν εναντίον της κατασκευής του. Το ίδιο συνέβη και με τον αγωγό Keystone XL που θα μετέφερε αργό πετρέλαιο από την Αλμπέρτα στις ΗΠΑ. Η κατασκευή του εγκρίθηκε προ τετραετίας από τον πρόεδρο Τραμπ, αλλά σήμερα ακυρώθηκε από τον πρόεδρο Μπάιντεν, με αποτέλεσμα ο πρωθυπουργός της Αλμπέρτας να ζητά την επέμβαση της δικαιοσύνης.
Βεβαίως η ανυπαρξία ενεργειακής πολιτικής της Ε.Ε. έδωσε την ευκαιρία “δύο γάιδαροι να μαλώνουν σε ξένο αχυρώνα”. Δε γνωρίζω τι έχει κάνει μέχρι σήμερα η Ευρωπαία επίτροπος Ενέργειας κυρία Kadri Simpson, η οποία αμείβεται και με 1.000 ευρώ την ημέρα από τον Δεκέμβριο του 2019. Αμείβεται με 360.000 ευρώ τον χρόνο και ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική δεν έχουμε δει.
Η Ευρώπη σήμερα και μέχρι το 2050 θα χρειαστεί επιπλέον ποσότητες φυσικού αερίου της τάξης των 240 δισ. κ.μ., πέραν των 400 δισ. κ.μ. που σήμερα καταναλίσκει. Έτσι κατασκεύασε σταθμούς υποδοχής φυσικού αερίου γνωρίζοντας ότι η Ρωσία δε θα μπορεί να καλύψει αυτό το τεράστιο επιπλέον έλλειμμα των 240 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου. Εισάγει, λοιπόν, από τις ΗΠΑ 68 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου και αποκομίζει, με μια τιμή των 25 δολ./1.000 κυβικά πόδια, 60 δισ. δολ./έτος. Το σχιστολιθικό φυσικό αέριο το προμηθεύεται ως υγροποιημένο από το Τέξας - λεκάνες Permian Basin, Eagle και Fort Barnett - και η μεταφορά προς την Ευρώπη γίνεται με LNG πλοία, κυρίως Ελλήνων εφοπλιστών. Εισάγει από τη Βόρεια Αφρική 44,5 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου, εκ των οποίων τα 10 δισ. κ.μ. προέρχονται από την Αίγυπτο. Αυτή η λεπτομέρεια έχει σημασία, διότι ορισμένοι Έλληνες δημοσιογράφοι πιστεύουν ότι η Αίγυπτος έχει πολύ φυσικό αέριο που μπορεί να τροφοδοτήσει την Ευρώπη μέσω Ελλάδας. Δυστυχώς της περισσεύουν μόνο 10 δισ. κ.μ./έτος, τα οποία ήδη εξάγει προς την Ευρώπη υπό μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου. Με τον EastMed είμαστε σε θέση να παραδώσουμε στην Ευρώπη 20 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου στη μισή τιμή. Αυτό δεν το θέλει η Αμερική - non paper του Άντονι Μπλίνκεν περί ακαταλληλότητας του EastMed - με την οποία συμφωνεί και ο Έλληνας ΥΠ.ΕΞ., διότι χαλά την αγορά με τις χαμηλές τιμές. Επίσης, η Ευρώπη εισάγει 21,5 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου από τη Ρωσία και 18 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου από το Κατάρ, πάλι ως υγροποιημένο φυσικό αέριο. Το σύνολο των εισαγωγών ανέρχεται σε 153 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου. Άρα οι ανάγκες της Ε.Ε. που είναι 240 δισ. κ.μ./έτος φυσικού αερίου δεν ικανοποιούνται. Υπάρχει ένα έλλειμμα της τάξης των 87 δισ. κ.μ. Φανταστείτε τι θα γίνει αν η Αμερική πετύχει να σταματήσει η τροφοδοσία της Ε.Ε. με ρωσικό φυσικό αέριο της τάξης των 50 δισ. κ.μ./έτος που θα διοχετεύεται μέσω του Nord Stream ΙΙ. Αυτή είναι η επιδίωξη των ΗΠΑ, που είναι και η αιτία της ουκρανικής κρίσης. Η Ευρώπη θα έχει ένα έλλειμμα φυσικού αερίου της τάξης των 137 δισ. κ.μ./έτος.
Κατανοώντας αυτή την αδυναμία ικανοποίησης αυτής της ποσότητας αν σταματήσει η ροή φυσικού αερίου μέσω Nord Stream II, οι Αμερικανοί καταφεύγουν στον έμπιστο σύμμαχό τους, το Κατάρ, όχι την Ελλάδα και την Κύπρο, και το ρωτούν αν μπορεί να καλύψει αυτό το τεράστιο έλλειμμα. Και η απάντηση του Κατάρ είναι αρνητική. Δεν μπορεί. Το Κατάρ έχει αποθέματα φυσικού αερίου της τάξης των 868 τρισ. κυβικών ποδιών που αντιστοιχούν με 24,6 τρισ. κ.μ. Παράγει ετησίως 170 δισ. κ.μ., εκ των οποίων τα 18 δισ. κ.μ. πηγαίνουν στην Ευρώπη και τα υπόλοιπα στις ασιατικές αγορές, κυρίως Κίνα, Ιαπωνία και Νότια Κορέα. Με αυτές τις χώρες έχει συνάψει μακροχρόνιες συμφωνίες. Δυστυχώς το ενεργειακό έλλειμμα της Ευρώπης μπορεί να το καλύψει μόνο η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου που βρίσκονται στην λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, που έχει περισσότερα αποθέματα φυσικού αερίου από το Κατάρ. Αυτό όμως δεν το επιθυμούν οι Αμερικάνοι, διότι θα σπάσει το μονοπώλιο που θα επιβάλουν στην ενεργειακή αγορά της Ευρώπης οι ΗΠΑ. Εξ ου και το περίφημο non paper του Άντονι Μπλίνκεν περί ακαταλληλότητας του EastMed.
Τα περί οικονομοτεχνικής ακαταλληλότητας
Και ερχόμαστε να ανατρέψουμε τα περί οικονομοτεχνικής ακαταλληλότητας του EastMed. Η ιδέα της κατασκευής του αγωγού προήλθε από τον πρώην πρωθυπουργό του Ισραήλ, τον κύριο Νετανιάχου, που την προώθησε στον τότε Έλληνα πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου το 2010 σε ένα ταξίδι, ινκόγκνιτο, που έκαναν οι δύο πρωθυπουργοί τον Αύγουστο στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Η ιδέα έπεσε σε “χειμερία νάρκη” μέχρι τον Νοέμβριο του 2011, οπότε σε ένα συνέδριο του “Economist”, που έγινε στη Λευκωσία, επαναφέρω στην επιφάνεια την ιδέα κατασκευής, λέγοντας ότι η μεταφορά των κοιτασμάτων του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου πρέπει να γίνει με ένα αγωγό όπως πρότεινε ο κύριος Νετανιάχου. Αυτόν τον οποίο και ονόμασα τότε “Herodotus Pipeline”. Μετά το πέρας της συνεδρίασης, με πλησιάζει ο δρ. Κ. Καραγιαννάκος, διευθυντής της ΔΕΠΑ, και μου λέει ότι η κατασκευή αυτού του αγωγού φαίνεται ότι είναι τεχνικά εφικτή. Τότε η ΔΕΠΑ, υπό την ηγεσία του δρ. Κιτσάκου και με συνεργάτες τους δρ. Κ. Καραγιαννάκο και δρ. Δημήτρη Μανώλη, αρχίζει τις μελέτες με τη σύμφωνη γνώμη του υφυπουργού Γιάννη Μανιάτη.
Ενεργειακός οργασμός στην Ελλάδα. Όλοι μηχανικοί. Οι κύριοι Κιτσάκος και Καραγιαννάκος παρουσιάζουν σε ενεργειακά συνέδρια τις τεχνικοοικονομικές μελέτες που δείχνουν ότι ο αγωγός είναι βιώσιμος ακόμα και πριν ανακαλυφθούν τα κοιτάσματα βιογενούς φυσικού αερίου, “Ζορ”, “Καλυψώς” και “Γλαύκου”. Την εποχή εκείνη προωθείται η ιδέα της κατασκευής του αγωγού ΤΑΡ, η ιδέα της κατασκευής του αγωγού IGB και η έρευνα υδρογονανθράκων προς εκμετάλλευση στη δυτική Ελλάδα, Ιόνιο και Κρήτη. Όταν λέμε “ενεργειακός οργασμός”, τότε τον εννοούσαμε. Είπε λοιπόν προ μηνός ο πρώην υπουργός Ενέργειας, καθηγητής Γιάννης Μανιάτης πως ο αγωγός EastMed τεχνικά και οικονομικά είναι βιώσιμος διότι μπορεί να μεταφέρει 20 δισ. κ.μ./έτος φυσικού αερίου επί 25 χρόνια. Ουσιαστικά προσδιορίζει και το μέγεθος του υπαρκτού κοιτάσματος που είναι 20 δισ. κ.μ./έτος x 25 έτη = 450 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου. Αυτή η ποσότητα υπάρχει και προέρχεται από τα 6 τρισ. κυβικά πόδια που έχει το κοίτασμα της “Καλυψώς” της Κύπρου και τα 11 τρισ. κυβικά πόδια που έχει το ισραηλινό κοίτασμα “Λεβιάθαν”. Τα υπόλοιπα 11 τρισ. κυβικά πόδια του κοιτάσματος “Λεβιάθαν” ήδη διοχετεύονται με αγωγό στον σταθμό υγροποίησης της Δαμιέτης Αιγύπτου και συμπεριλαμβάνονται στα 10 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου που στέλνει η Αίγυπτος στην Ευρώπη. Άρα δεν υπάρχει διαθέσιμη ποσότητα ισραηλινού φυσικού αερίου για να πάει στην Τουρκία. Το άθροισμα, λοιπόν, των 6 τρισ. κυβικών ποδιών του κοιτάσματος “Καλυψώς” της Κύπρου και των 11 τρισ. κυβικών ποδιών του ισραηλινού κοιτάσματος μας κάνουν 17 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου, που ισοδυναμούν με τα 481 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου. Υπερκαλύπτεται η ποσότητα των 450 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου που χρειάζεται για να λειτουργήσει ο αγωγός EastMed.
Αν αυτή η ποσότητα φυσικού αερίου διοχετευτεί στην Ευρώπη προς 11 δολ./1.000 κυβικά πόδια, τότε η αξία του κοιτάσματος ανέρχεται σε 187 δισ. δολάρια. Αν από αυτά τα χρήματα πάρουν οι κυβερνήσεις του Ισραήλ και της Κύπρου το 25%, ήτοι 46,75 δισ. δολάρια, τότε υπερκαλύπτεται η αξία της κατασκευής του αγωγού EastMed, που είναι 5,2 δισ. δολάρια.
Πέραν τούτου, ο αγωγός αναβαθμίζει γεωπολιτικά τόσο την Ελλάδα όσο και την Κύπρο. Τη μελέτη της κατασκευής του αγωγού την έχει αναλάβει η κοινοπραξία IG Poseidon, στην οποία συμμετέχουν κατά 50% η ελληνική ΔΕΠΑ και κατά 50% η γαλλο-ιταλική Edison. Η μελέτη κατασκευής χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και η τοπογραφική μελέτη του βυθού της θάλασσας, από όπου θα περάσει ο αγωγός, έγινε από το γαλλικό γεωφυσικό πλοίο “Nautica Geo”. Η μελέτη τελείωσε πριν 15 μέρες και το σκάφος βρίσκεται στον λιμένα του Ηρακλείου.
Άρα η κατασκευή του αγωγού πολεμάται από τους Αμερικανούς, διότι θα πέσουν οι τιμές του εισαγόμενου πανάκριβου αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου και είναι πλέον αρμοδιότητα της Ε.Ε. αν θέλει το πανάκριβο αμερικανικό φυσικό αέριο που έχει δημιουργήσει τεράστια οικονομικά προβλήματα στην Ευρώπη ή το ελληνοκυπριακό φυσικό αέριο που είναι πολύ πιο φθηνό και που σε τελευταία ανάλυση είναι ευρωπαϊκό.
Το περίφημο non paper
Μία άλλη ηλιθιότητα που αφορά το περίφημο non paper του Άντονι Μπλίνκεν περί ακαταλληλότητας του EastMed, με την οποία συμφωνεί και Έλληνας ΥΠ.ΕΞ., είναι αυτή που μας σερβίρουν οι σύμμαχοί μας Αμερικανοί. Αν δε γίνει ο αγωγός EastMed, θα μπορούν κάλλιστα ο EuroAsia Interconnector και ο EuroAfrica Interconnector, που θα μεταφέρουν προς την Ευρώπη με υποθαλάσσια καλώδια ο μεν πρώτος ρεύμα ισχύος 2.000 MW και ο δεύτερος ισχύος 1.000 MW, να αντικαταστήσουν τον υπό μελέτη κατασκευής αγωγό EastMed. Αυτά είναι γελοιότητες, διότι η παραγωγή ρεύματος από σταθμούς των 2.000 MW απαιτεί 1,8 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου και ο δεύτερος εξ Αιγύπτου 1 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου. Αυτή τη στιγμή στην Πτολεμαΐδα οι εν λειτουργία λιγνιτικοί ΑΗΣ, συνολικής ισχύος 1.800 MW, παράγουν ρεύμα που καλύπτει το 16% των ηλεκτρικών αναγκών της Ελλάδας. Ερωτώ: Τι θα ποσοστό των ηλεκτρικών αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα καλύψει ο EuroAsia Interconnector και τι ποσοστό των ηλεκτρικών αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα καλύψει ο EuroAfrica Interconnector; Ο μεν πρώτος λιγότερο του 1% και ο δεύτερος λιγότερο του 0,5%. ΔΗΛΑΔΗ ΚΟΡΟΪΔΕΥΟΜΑΣΤΕ. Και η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από τα περίπου 2,8 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου είναι καλύτερη και προτιμότερη από την τροφοδοσία της Ευρώπης με 20 τρισ. κ.μ. φυσικού αερίου ανά έτος. Αυτές είναι οι σαχλαμάρες του Άντονι Μπλίνκεν που τις υιοθετεί και ο ΥΠ.ΕΞ. Δένδιας. Όπως είπε προχθές στο Όσλο της Νορβηγίας, «εμείς δε θα σκάβουμε για να γίνουμε σαν τον Κόλπο του Μεξικού. Είμαστε Πράσινοι». No further comments.
Τα κοιτάσματα της περιοχής
Ποια είναι τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου; Το 2010 η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (USGS), βασιζόμενη σε 1.900 γεωτρήσεις που έγιναν στην ΑΟΖ της Αιγύπτου και σε 460 γεωτρήσεις που έγιναν στην ΑΟΖ του Ισραήλ, θεωρεί ως δυνητικά αποθέματα φυσικού αερίου στον Κώνο του Νείλου με πιθανότητα ανεύρεσης (το 50%) την ποσότητα των 6 τρισ. κ.μ. φυσικού αερίου και στη λεκάνη της Λεβαντίνης τα 3,5 τρισ. κ.μ. φυσικού αερίου. Μέχρι στιγμής στην Αίγυπτο έχουν βρεθεί 2,6 τρισ. κ.μ. φυσικού αερίου με ετήσια παραγωγή τα 80 δισ. κ.μ., εκ των οποίων τα 70 τρισ. κ.μ. χρειάζεται ετησίως η Αίγυπτος, ενώ τα υπόλοιπα 10 δισ. κ.μ. μπορούν να πηγαίνουν στην Ευρώπη. Οι Έλληνες δημοσιογράφοι μην ονειροβατούν ότι η Αίγυπτος μπορεί να τροφοδοτήσει την Ελλάδα και την Ευρώπη με περισσότερο φυσικό αέριο. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ. Τα ανευρεθέντα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην ΑΟΖ του Ισραήλ ανέρχονται σε 3,2 τρισ. κ.μ., ενώ τα ήδη ευρεθέντα δεν υπερβαίνουν το 1,1 τρισ. κ.μ. Άρα χρειαζόμαστε ακόμη πολλή δουλειά. Τα πολύ πιθανά αποθέματα της Κύπρου ανέρχονται κατά τις γεωφυσικές εταιρείες PGS και Spectrum σε 3 τρισ. κ.μ. βιογενούς φυσικού αερίου και 1,2 τρισ. κ.μ. πυρολυτικού φυσικού αερίου. Τα κοιτάσματα που βρέθηκαν στον κόλπο της Κυπαρισσίας, μπλοκ 10, εκτάσεως 3,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που ανήκουν στα ΕΛ.ΠΕ. - δύο τύπου “Ζορ” - και αυτά που βρίσκονται δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, μπλοκ 11 και 12, εκτάσεως 80.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που ανήκουν στην κοινοπραξία Total κατά 40%, Exxon-Mobil κατά 40% και ΕΛ.ΠΕ. κατά 20%, με σύνολο στόχων 14 τύπου “Ζορ”, έχουν πάνω από 12.8 τρισ. κ.μ. βιογενούς φυσικού αερίου1. Την εκμετάλλευση αυτών των κοιτασμάτων εμποδίζουν οι Greenpeace, WWF Hellas και το Ινστιτούτο Κητωδών του κυρίου Αρσένη σε συνεργασία με το ΣτΕ, δηλαδή την ελληνική κυβέρνηση.
Άξιον προσοχής είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση εμποδίζει τις εταιρείες να κάνουν έρευνα προς εκμετάλλευση, αλλά οι εταιρείες δε φεύγουν από τα θαλάσσια οικόπεδα. Πληρώνουν ενοίκιο, (Royalty) 8 δολ./τετραγωνικό χιλιόμετρο/έτος. Άρα τα δυνητικά αποθέματα φυσικού αερίου στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου είναι: 6 τρισ. κ.μ. της Αιγύπτου, 3,5 τρισ. κ.μ. του Ισραήλ, 4,2 τρισ. κ.μ. της Κύπρου και 12,8 τρισ. κ.μ. της Ελλάδας, σύνολο 26,5 τρισ. κ.μ., που είναι περισσότερα από τα 24,6 τρισ. κ.μ. φυσικού αερίου του Κατάρ. Στα ελληνικά αποθέματα δε συμπεριλαμβάνονται άλλοι 7 στόχοι που υπάρχουν νότια του νομού Ηρακλείου και του νομού Λασιθίου. Το μεγαλύτερο κοίτασμα, 7 φορές πιο μεγάλο από το “Ζορ”, βρίσκεται 140 χιλιόμετρα των Καλών Λιμένων Ηρακλείου στην περιοχή Olimpi και περιβάλλεται από 19 λασποηφαίστεια που εκλύουν βιογενές φυσικό αέριο πάνω από 1 εκατομμύριο χρόνια. Επίσης δε συμπεριλαμβάνεται το κοίτασμα της Γαύδου, που είναι 4 φορές μεγαλύτερο του “Ζορ”, διότι η περιοχή της Γαύδου είναι περιοχή Natura. Στις περιοχές Natura απαγορεύεται η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, αλλά επιτρέπεται η εγκατάσταση, κατά το ΥΠ.ΕΝ., ανεμογεννητριών, π.χ. στη νήσο Σκύρο. Αυτά τα κοιτάσματα που είναι κάτω από τους νομούς του Ηρακλείου κα Λασιθίου δε βγήκαν σε διαγωνισμό όπως παρότρυνε ο τέως διευθυντές της κρατικής ΕΔΕΥ κύριος Μπασιάς, τον οποίο απέλυσε κατά απαράδεκτο τρόπο, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το τουρκολυβικό μνημόνιο. Αυτά τα κοιτάσματα είναι ελληνικά.
Τα έσοδα της Ελλάδας
Τα έσοδα της Ελλάδας από την εκμετάλλευση αυτών των 16 στόχων τύπου “Ζορ”, η αξία των οποίων ανέρχεται σε 12,8 τρισ. κ.μ. βιογενούς φυσικού αερίου, ήτοι 452 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου, επί 15 δολ./1.000 κυβικά πόδια - διότι θα βγάλουμε στην Ευρώπη - ανέρχονται σε 6,78 τρισ. δολ. Το 20% της αξίας των κοιτασμάτων, ήτοι 1,36 τρισ. δολ. θα πάει στο Ελληνικό Δημόσιο (νόμος Μανιάτη 4001/2011). Με αυτά τα χρήματα εξοφλούμε το δημόσιο χρέος, εξοπλίζουμε τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, βελτιώνουμε αφάνταστα την ιατροφαρμακευτική μας περίθαλψη, χρηματοδοτούμε με άφθονο χρήμα την παιδεία και περισσεύουν χρήματα για έργα πολιτισμού. Καταπολεμούμε την ανεργία δημιουργώντας 250.000 θέσεις εργασίας με ελάχιστες μηνιαίες αποδοχές των 4.000 ευρώ, και σταματάμε την πληθυσμιακή συρρίκνωση της Ελλάδας. Κι όμως οι Αμερικανοί σταματούν την ανάπτυξη της Ελλάδας μέσω των ακτιβιστών περιβαλλοντολόγων, του ΣτΕ και της σημερινής κυβέρνησης. «Είμαστε όλοι Πράσινοι του κυρίου ΥΠ.ΕΞ.» στο Όσλο της Νορβηγίας. Όχι, δεν είμαστε πράσινοι. Είμαστε αμερικανικό προτεκτοράτο και σβήνουμε σαν κράτος, διότι έχουμε ετήσια μείωση του πληθυσμού κατά 40.000 άτομα, εν γνώσει της ελληνικής κυβέρνησης.
Μια ιστορική αναδρομή
Άκουσα τον πρωθυπουργό να λέει ότι θα σταθούμε στο πλευρό της Ουκρανίας. Δε φαντάζομαι να στείλει η Ελλάδα στρατό να πολεμήσει για την Ουκρανία, μια χώρα που διάκειται εχθρικά προς τη χώρα μας, δεδομένου ότι στέλνει όπλα στον εχθρό μας που είναι η Τουρκία. Και ο κ. πρωθυπουργός καλό είναι να μάθει τι έπαθε η Ελλάδα πριν 105 χρόνια, δηλαδή το 1917, όταν στείλαμε τη σιδηρά μεραρχία του Κωνσταντίνου στην Κριμαία να πολεμήσει μαζί με τον τσαρικό στρατό τους Μπολσεβίκους. Όχι μόνο μας κατατρόπωσαν, αλλά έστειλαν τους επιζώντες στρατιώτες πίσω στην Ελλάδα οδικώς μέσω Ρουμανίας, με αποτέλεσμα πάρα πολλοί να πεθάνουν από τον βαρύ χειμώνα και να πάθουν κρυοπαγήματα. Ο πατέρας μου έχασε 4 δάχτυλα των ποδιών του. Και αυτό ήταν το λιγότερο. Όταν έγινε ο πόλεμος με την Τουρκία μετά το 1918, χάσαμε την ανατολική Θράκη, που την είχαμε κερδίσει, καταστράφηκε η Σμύρνη, που την είχαμε πάρει, χάσαμε Ίμβρο και Τένεδο, και είχαμε ανταλλαγή πληθυσμών. Η Ελλάδα των δύο ηπείρων και των τεσσάρων θαλασσών συρρικνώθηκε. Τι συνέβη; Οι Ρώσοι εξόπλισαν τους Τούρκους εναντίον της Ελλάδας - η λεγόμενη Μικρασιατική Καταστροφή. Και αυτό οφείλεται στη λανθασμένη επέμβαση του ελληνικού στρατού το 1917 που πήγε να υπερασπιστεί το υπό κατάρρευση καθεστώς του τσάρου. Τέτοιες αστοχίες πρέπει να αποφεύγονται.
Το τεράστιο ενεργειακό έλλειμμα
Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει τα κοιτάσματά της για να βοηθήσει την Ευρώπη. Ίσως να μας βοηθήσει η Γαλλία. Αν όχι, τότε θα μας βοηθήσουν οι αγορές. Υπάρχει τεράστιο ενεργειακό έλλειμμα και η λύση για την Ευρώπη βρίσκεται στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων της Ανατολική Μεσογείου, κυρίως όμως των κοιτασμάτων Κύπρου και Ελλάδας. Έχουμε τεράστιο πλούτο που δεν είναι μόνο το φυσικό αέριο που υπάρχει στα 4.500 μέτρα βάθος, ήτοι στο Μειόκαινο. Έχουμε στα βαθύτερα στρώματα, ήτοι στο Παλαιογενές, πυρολυτικό φυσικό αέριο και υγρούς αέριους υδρογονάνθρακες (gas liquids) και βαθύτερα στα μεσοζωικά στρώματα αργό πετρέλαιο, που σήμερα λόγω βάθους, άνω των 10.000 μέτρων, δεν είναι εκμεταλλεύσιμο λόγω τεχνολογίας. Τα πάχη των ιζημάτων κάτω από την Κρήτη υπερβαίνουν κατά πολύ τα 20 χιλιόμετρα. Τίγκα με υδρογονάνθρακες.
Συμπέρασμα. Όχι μόνο ο αγωγός EastMed θα γίνει για να επιβιώσει ενεργειακά η Ευρώπη, αλλά και τα υπόλοιπα ελληνοκυπριακά κοιτάσματα φυσικού αερίου θα αξιοποιηθούν στέλνοντας ετησίως στην Ευρώπη 150 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου για 100 χρόνια.
Το κοίτασμα φυσικού αερίου “Ζορ” είναι ένας μειοκαινικός κοραλλιογενής κώνος στο τέλος της Μεσογειακής Ράχης. Έχει έκταση στη βάση του 100 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα, ύψος 730 μέτρων, πορώδες 55%, εκ του οποίου το 33% περιέχει βιογενές φυσικό αέριο και το υπόλοιπο θαλασσινό νερό. Η περιεκτικότητα σε φυσικό αέριο ανέρχεται σε 30 τρισ. κυβικά πόδια, ήτοι 0,8 τρισ. κ.μ. Τα αντίστοιχα κοιτάσματα “Καλυψώ” και “Γλαύκος” έχουν το μεν πρώτο 5 φορές μικρότερο όγκο και 5 φορές μικρότερη ποσότητα φυσικού αερίου, ήτοι 6 τρισ. κυβικά πόδια, το δε δεύτερο κοίτασμα έχει 4 φορές μικρότερο όγκο και 4 φορές λιγότερο φυσικό αέριο, ήτοι 7,5 τρισ. κυβικά πόδια. Δεδομένου ότι αυτή η αναλογία όγκου/ποσότητας φυσικού αερίου ισχύει στους ήδη ανευρεθέντες κοραλλιογενείς υφάλους που υπάρχουν στη Μεσογειακή Ράχη που ξεκινά από την Κεφαλονιά και τελειώνει στο “Ζορ”, γίνεται η λογική υπόθεση ότι όλοι οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, 2 τον αριθμό, που βρίσκονται στον κόλπο της Κυπαρισσίας και στα θαλάσσια οικόπεδα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, 14 τον αριθμό, επειδή είναι πιστά αντίγραφα του “Ζορ”, θα πρέπει να έχουν τις ίδιες ποσότητες φυσικού αερίου, ήτοι 452.032 τρισ. κυβικά πόδια που ισοδυναμούν με 12,8 τρισ. κ.μ.
* Ο κ. Αντώνης Φώσκολος είναι ομότιμος καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης και μέλος της Γεωλογικής Ακαδημίας του Καναδά.
