Είναι, δυστυχώς, συνηθισμένη, διαχρονικά, η μεγάλη καθυστέρηση αποπεράτωσης των μεγάλων δημόσιων έργων.
Του Δημήτρη Κων. Σαρρή*
Δεν είναι τυχαία η λαϊκή χαρακτηριστική έκφραση: «Αυτό το έργο είναι το νέο “Γεφύρι της Άρτας”», όταν ένα δημόσιο έργο καθυστερεί πολύ να αποπερατωθεί...
Δίκαια λοιπόν σαν τέτοιο χαρακτηρίστηκε ο περιβόητος δρόμος Ηρακλείου-Μοιρών, που ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και παραδόθηκε στην κυκλοφορία την άνοιξη του 2019, δηλαδή περίπου σαράντα χρόνια μετά. (Βέβαια τα σκήπτρα της βραδύτητας παράδοσής του, σε ολοκληρωμένη μορφή, έχει ο διαβόητος Βόρειος Οδικός Άξονας, που ήδη έχει κλείσει τα πενήντα έξι χρόνια κατασκευής του. Αν υπολογίσει κάποιος, δε, ότι τώρα εξαγγέλλεται νέα του χάραξη, με σύγχρονες προδιαγραφές, αντιλαμβάνεται ότι το θέμα έχει πολύ μέλλον!).
Τα αίτια, βέβαια, καθυστέρησης του επίμαχου δρόμου είναι πολλά και διάφορα, όπως η έλλειψη πιστώσεων, η αβελτηρία των αρμοδίων, η γραφειοκρατία, αλλά και η διχογνωμία τοπικών παραγόντων για την τελική χάραξη του δρόμου, φοβούμενοι την ερημοποίηση της Αγίας Βαρβάρας λόγω της παράκαμψής της, ενώ ο παλαιός δρόμος τη διέσχιζε κ.λπ., κ.λπ., και διασφάλιζε από τους διερχομένους κάποια οικονομικά οφέλη...
Θεωρώ ότι όλοι οι θητεύσαντες σε θέσεις ευθύνης τα σαράντα τελευταία χρόνια (κυβερνήσεις, βουλευτές, Αυτοδιοίκηση κ.λπ.) πρέπει να κάνουμε την αυτοκριτική μας, ώστε να αποφευχθούν στο μέλλον παρόμοιες απαράδεκτες καταστάσεις.
Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 μέχρι το 2005 κατασκευάστηκε το τμήμα του δρόμου από το Ηράκλειο μέχρι την Αγία Βαρβάρα και παραδόθηκε στην κυκλοφορία το 2007. Χρειάστηκαν δηλαδή περίπου 20 χρόνια για τα 7,5 χιλιόμετρα του συγκεκριμένου τμήματος.
Το υπόλοιπο τμήμα του δρόμου, από την Αγία Βαρβάρα έως και το Καστέλι Καινουργίου, χωρίστηκε σε δύο εργολαβίες.
- Η πρώτη εργολαβία για το τμήμα “Απομαρμά-Καστέλι”, μήκους 7,9 χλμ., ξεκίνησε το 2007 και ολοκληρώθηκε κανονικά.
- Η δεύτερη εργολαβία, αυτή που παρουσίασε και τα σημαντικότερα προβλήματα (κατάρρευση των πρανών) και αφορά το τμήμα “Αγία Βαρβάρα-Απομαρμά”, μήκους 7,8 χλμ. ξεκίνησε το 2008.
- Προκύπτει έτσι η τρίτη εργολαβία, η οποία μετά από μεγάλες καθυστερήσεις, κυρίως λόγω μιας δικαστικής διαμάχης, ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2016 με την υπογραφή της σύμβασης από τον ανάδοχο και παραδόθηκε τον Μάρτιο του 2019.
Ένα έργο που αναγνωρίζουμε τη δυσκολία κατασκευής του και τα προβλήματα, κυρίως αυτά που συνδέονται με το σαθρό έδαφος της περιοχής.
* 2006: 88 εκατομμύρια ευρώ δίνονται για τον δρόμο από το πρόγραμμα ΟΑΛΑΑ (“Οδοί, Αεροδρόμια, Λιμάνια, Αστική Ανάπτυξη”) του ΥΠΕΧΩΔΕ και συγκεκριμένα για το τμήμα “Αγία Βαρβάρα -Απομαρμά- Καστέλι”, ενώ ξεκίνησε ένας αγώνας δρόμου για να ολοκληρωθούν οι μελέτες και να προχωρήσει το έργο.
* 2007: Έχει παραδοθεί στην κυκλοφορία ο δρόμος από το Ηράκλειο έως την Αγία Βαρβάρα. Την ίδια χρονιά ξεκινάει και το τμήμα του έργου “Αγία Βαρβάρα -Απομαρμά- Καστέλι. Συγκεκριμένα, ξεκίνησε η κατασκευή του τμήματος “Απομαρμά-Καστέλι” με προϋπολογισμό 58.409.052,38 ευρώ. Το έργο είναι συνολικού μήκους 7,9 χλμ., περιλαμβάνει 2 σήραγγες α) σήραγγα Απομαρμά μήκους 320 μ. και τα εκατέρωθεν αυτής cut & cover συνολικού μήκους 124 μ. και β) σήραγγα Πλουτής μήκους 307 μ. και τα εκατέρωθεν αυτής cut & cover συνολικού μήκους 65 μ., 1 γέφυρα μήκους 140 μ., καθώς και άνω/κάτω διαβάσεις. Το έργο έχει ολοκληρωθεί πλήρως (στοιχεία από τον ΟΑΚ Α.Ε.).
* 2008: Ξεκίνησε η κατασκευή του τμήματος “Αγία Βαρβάρα-Απομαρμά” με προϋπολογισμό 62.835.489 ευρώ. Το συγκεκριμένο τμήμα του δρόμου είναι αυτό που παρουσίασε τα μεγαλύτερα προβλήματα και ουσιαστικά σταμάτησε το 2012.
Σύμφωνα με στοιχεία από τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης (ΟΑΚ ΑΕ), το συγκεκριμένο έργο είναι συνολικού μήκους 7,8 χλμ., περιλάμβανε 1 σήραγγα μήκους 505 μ., 4 κοιλαδογέφυρες μήκους α) 210 μ., β) 248 μ., γ) 200 μ. και δ) 80 μ., καθώς και άνω/κάτω διαβάσεις.
* 2012: Στο τμήμα “Αγία Βαρβάρα-Απομαρμά” κατέρρευσαν τα πρανή. Στο υπουργείο σήμανε συναγερμός και έστειλε στην Κρήτη υψηλόβαθμα στελέχη από διάφορες υπηρεσίες για να διαπιστώσουν τι είχε συμβεί. Οι κατολισθήσεις είναι αρκετά σοβαρές και ιδιαίτερα στα ορύγματα Β-14 και Β-28.4.
* 2013: Το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων αποφάσισε νέα δημοπρασία, προκειμένου να δώσει λύση στα προβλήματα που είχαν προκύψει από τις κατολισθήσεις.
* 2014: Γίνεται ο διαγωνισμός και 13 εταιρείες εκδηλώνουν ενδιαφέρον. Η εταιρεία “Κλέαρχος Ρούτσης” ανακηρύχτηκε προσωρινός μειοδότης με έκπτωση 35,82%. Λίγο καιρό μετά ξεσπά αντιπαράθεση μεταξύ της παραπάνω εταιρείας και της κοινοπραξίας “Αθωνική Τεχνική-Γ. Πετρής ΑΤΕ” που είχε πάρει το έργο “Πάνορμο-Εξάντης” στο Ρέθυμνο. Οι εταιρείες αλληλοκαταγγέλθηκαν για τα πιστοποιητικά. Η εταιρεία “Κλέαρχος Ρούτσης” βρέθηκε να έχει ανανεώσει το εργοληπτικό πτυχίο μίας εκ των τεχνικών εταιρειών με πλαστή φορολογική ενημερότητα και αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό. Χρειάστηκε να περάσει σχεδόν 1,5 χρόνος για να “ξεκολλήσει” το έργο, που είχε σταματήσει λόγω της δικαστικής διαμάχης.
* 2016: Το έργο απεντάχθηκε από το ΕΣΠΑ και αποφασίστηκε η χρηματοδότησή του από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Η εταιρεία που αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό λόγω πλαστής ενημερότητας καταθέτει προσφυγή κατά της νέας απόφασης που έδινε το έργο στον δεύτερο μειοδότη. Λίγο καιρό μετά, η εταιρεία αποσύρει την προσφυγή. Περί τα μέσα του Αυγούστου, ο ΟΑΚ ανακοίνωσε ότι λύθηκαν τα νομικά ζητήματα και ο ανάδοχος κλήθηκε να υπογράψει τη σύμβαση, ενώ το χρονοδιάγραμμα παράδοσης του έργου ορίστηκε στους 30 μήνες.
Τον Μάρτιο του 2019 (παραδίδεται στην κυκλοφορία. Η κοινοπραξία “ΕΡΕΤΒΟ Α.Ε.-ΕΚΤΕΡ Α.Ε.-Δομική Κρήτης Α.Ε.” ήταν ο δεύτερος μειοδότης και αυτή που πήρε το συγκεκριμένο έργο. Σύμφωνα με τον ΟΑΚ, το έργο έχει συνολικό μήκος 7,8 χλμ., ολοκληρώνει την προηγούμενη εργολαβία και περιλαμβάνει 1 κοιλαδογέφυρα μήκους 248 μ., 2 ανισόπεδους κόμβους, στόμιο εξόδου σήραγγας Αγίας Βαρβάρας, καθώς και έργα αποκατάστασης κατολισθήσεων των πρανών.
Μετά την ολοκλήρωση του έργου, ο χρόνος που θα απαιτείται για να κάνει κάποιος την απόσταση από το Ηράκλειο μέχρι τις Μοίρες θα είναι μειωμένος κατά 15 λεπτά. Το σημαντικότερο, όμως, όφελος που προκύπτει είναι η οδική ασφάλεια και αυτή βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος μας...
* Ο κ. Δημήτρης Κων. Σαρρής είναι πρ. υφυπουργός και πρ. νομάρχης Ηρακλείου.
Φωτογραφία αρχείου Unsplash
