Του Γιώργου Πρωτόπαπα
ΗΠΑ και Ρωσία για μια ακόμη φορά δεν κατάφεραν να διευθετήσουν τις διαφορές τους για το Ουκρανικό και τις έκαναν ακόμα πιο εμφανείς.
Η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ και Ρωσίας στη Γενεύη, Άντονι Μπλίνκεν και Σεργκέι Λαβρόφ αντίστοιχα, απλά επιβεβαίωσε και σε ανώτατο διπλωματικό επίπεδο, το ότι διαφωνούν, αν και θα συνεχιστεί ο διάλογος.
Ο Λαβρόφ δήλωσε ότι η Μόσχα περιμένει από τις ΗΠΑ την επόμενη εβδομάδα απαντήσεις για τα αιτήματα που έχει διατυπώσει για την ασφάλειά της. Επίσης, ανέφερε ότι ο ίδιος και ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας συμφώνησαν, κατά τις ειλικρινείς τους συνομιλίες «σήμερα, ότι ένας εύλογος διάλογος είναι αναγκαίος για να κατευνασθούν τα πνεύματα». Ο Μπλίνκεν δήλωσε, από την πλευρά του, ότι «δεν περιμέναμε ότι θα συνέβαινε σημαντική πρόοδος σήμερα, αλλά πιστεύω ότι τώρα βρισκόμαστε σε πιο ξεκάθαρο δρόμο για να κατανοήσουμε ο ένας τις θέσεις του άλλου».
Η Ρωσία έχει καταστήσει σαφές ότι απαιτεί να δεσμευτεί το ΝΑΤΟ ότι δε θα αποδεχτεί ποτέ την Ουκρανία και ότι πρέπει να σταματήσει την προς Ανατολάς επέκτασή του. Οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους έχουν δηλώσει ότι το ρωσικό αίτημα είναι απαράδεκτο και μη αποδεκτό. Επιπλέον, η υπηρεσία ενημέρωσης του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, λίγο πριν από τη συνάντηση Μπλίνκεν-Λαβρόφ, ανέφερε ότι η Μόσχα στο πακέτο των προτάσεων που έχει καταθέσει στη Δύση για το νέο πλαίσιο ασφαλείας της Ευρώπης απαιτεί την αποχώρηση των Νατοϊκών δυνάμεων από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Και μαζί, την επιστροφή του συνολικού στάτους εκεί όπου βρισκόταν προ του 1997, έτος κατά το οποίο οι δύο χώρες εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, ο Πούτιν γνωρίζει πολύ καλά ότι οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να δεχτούν αυτό το αίτημα, διότι επηρεάζει τη δομή του ευρωπαϊκού συστήματος ασφαλείας.
Το Ουκρανικό δίνει την ευκαιρία στη Ρωσία για να δείξει στη Δύση ότι αποτελεί μια σημαντική παράμετρος του ευρωπαϊκού συστήματος ασφαλείας, που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Όμως, για τον αποκλεισμό της από αυτό η Ρωσία δε φέρει την πλήρη ευθύνη, καθώς οι ΗΠΑ το αποφάσισαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Μια ακόμα ερμηνεία παραπέμπει στο ότι ο Πούτιν θέτει τέτοια αιτήματα για να τεστάρει μέχρι που είναι διατεθειμένες να τραβήξουν το σχοινί οι ΗΠΑ και αναλόγως να σχεδιάσει τη στρατηγική του το αν θα προχωρήσει σε στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία. Άλλωστε, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν προέβλεψε ότι Πούτιν θα το πράξει. Το σχόλιό του προκάλεσε επικρίσεις από την Ουάσινγκτον μέχρι και το Κίεβο, με ορισμένους ότι δίνει στη Ρωσία την αφορμή για να εξαπολύσει επίθεση.
Ουκρανικό και Ευρώπη
Η Ουάσινγκτον επιχειρεί να δημιουργήσει ένα ισχυρό ευρωπαϊκό μέτωπο για να αποτρέψει μια ρωσική στρατιωτική εισβολή, και που θα είναι σε θέση να επιβάλλει χωρίς δισταγμό, αν αυτή υλοποιηθεί, αυστηρότατες κυρώσεις στη Ρωσία, που θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία της. Τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ και η Ε.Ε. έχουν διαφορετικά εθνικά συμφέροντα και γι’ αυτό δεν έχουν αποφασίσει κοινή θέση στα αιτήματα των ΗΠΑ.
Η επιβολή σαρωτικών κυρώσεων στην οικονομία της Ρωσίας αναμένεται να βλάψει ευρωπαϊκές γειτονικές της χώρες που διατηρούν ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς. Επισημαίνεται ότι τα περισσότερα κράτη της Ευρώπης εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου. Ωστόσο, τα πρώην σοβιετικά κράτη της Βαλτικής επιδιώκουν την υιοθέτηση μιας σκληρής προσέγγισης της Ε.Ε. προς τη Μόσχα.
Τα ρήγματα μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης έγιναν ακόμα πιο εμφανή, όταν ο Μπάιντεν άφησε να εννοηθεί ότι η απάντηση της Δύσης θα εξαρτηθεί από την κλίμακα μιας ρωσικής στρατιωτικής εισβολής και όταν ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν πρότεινε χωριστές συνομιλίες για την ευρωπαϊκή ασφάλεια μεταξύ Μόσχας και Ε.Ε. Η Γαλλία έχει δηλώσει ότι ήταν έτοιμη να στείλει στρατεύματα στη Ρουμανία εάν το ΝΑΤΟ αποφάσιζε να ενισχύσει την παρουσία του μέσα στη χώρα.
Επιπλέον, τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ συζητούν και για ενδεχόμενη ανάπτυξη στρατευμάτων στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, στα πρότυπα αποστολών με αυτές που έγιναν στην Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.
