Τα δεδομένα που παρέθεσε ο επικεφαλής του γραφείου της UNICEF στην έκθεσή του για την Ελλάδα, Λουτσιάνο Καλεστίνι, είναι συγκλονιστικά και τρομακτικά. Τελικά, όπως φαίνεται, η χώρα μας δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο το δημογραφικό άλμα στο κενό, αλλά έχει να αντιμετωπίσει και μια γενιά νέων ανθρώπων που ζει στο περιθώριο τού σήμερα και που κατευθύνεται στον Καιάδα τού αύριο.
Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης της UNICEF:
Περισσότερα από 500.000 παιδιά στην Ελλάδα ζουν σε συνθήκες φτώχιας ή κοινωνικού αποκλεισμού.
Το 25% των παιδιών δε φοιτά στην προσχολική εκπαίδευση.
Σε ποσοστό 18% οι νέοι, ηλικίας 15-29 ετών, βρίσκονται εκτός δομών απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης.
Το 35,2% της ίδιας ηλικιακής ομάδας βρίσκεται αντιμέτωπο με την ανεργία.
Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ότι η ζωή αυτών των νέων είναι ήδη κατεστραμμένη και ότι το μέλλον τους είναι ιδιαίτερα ζοφερό. Διότι στην ηλικία που το μυαλό “ρουφάει” τη γνώση σαν το σφουγγάρι και η διάθεση για δουλειά είναι παροιμιώδης, οι νέοι αυτοί ζουν στο περιθώριο, ισορροπώντας στο κενό.
Μιλάμε για μια γενιά ανθρώπων που θα πορευτούν στη ζωή τους δίχως να έχουν εκπαιδευτεί, δίχως να έχουν καλλιεργήσει δεξιότητες ή να έχουν αποκτήσει ευρείες προσλαμβάνουσες παραστάσεις και εμπειρίες που θα τους επέτρεπαν να πορευτούν με επιτυχία στη ζωή τους.
Δεν είναι, ωστόσο, μόνο η έκθεση της UNICEF που θα έπρεπε να ηχεί σαν συναγερμός στα αφτιά της ελληνικής κοινωνίας. Είναι και τα αποτελέσματα της έκθεσης παρακολούθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2020, στη Διάσκεψη DigiEduHack. Η έκθεση αφορά, κατά βάση, νέους που συμμετέχουν στο εκπαιδευτικό σύστημα και βοηθά στον εντοπισμό των τομέων στους οποίους πρέπει να κατευθυνθεί η χρηματοδότηση της Ε.Ε. για την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τις δεξιότητες.
Σύμφωνα με αυτήν την έκθεση, μετά από την επεξεργασία των στοιχείων από τον OECD και την DG EAC, καταγράφεται ότι:
- Το 30,5% των νέων παιδιών ηλικίας 15 ετών έχει αδυναμία στην ανάγνωση, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να βρίσκεται στο 22,5%.
- Το 31,5% της ίδια ηλικιακής ομάδας αδυνατεί να κατανοήσει τις βασικές αρχές της επιστήμης, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να βρίσκεται στο 22,3%.
- Το 35,8% των ίδιων παιδιών παρουσιάζει χαμηλές επιδόσεις στα μαθηματικά, με τον μέσο ευρωπαϊκό μέσο όρο να βρίσκεται στο 22,9%.
Η απόκλιση από τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους έχει αυξηθεί ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Ως αποτέλεσμα:
* Η αδυναμία ανάγνωσης και κατανόησης κειμένου αυξήθηκε τα τελευταία 10 χρόνια από το 21,3% στο 30,5%,
* Η αδυναμία κατανόησης των βασικών αρχών της επιστήμης αυξήθηκε από το 25,3% στο 31,7% και
* Οι χαμηλές επιδόσεις στα μαθηματικά παρουσίασαν άνοδο, από το 30,4% στο 35,8%.
Δυστυχώς, οι αριθμοί και τα ποσοστά λαμβάνουν μια πιο δυσάρεστη τροπή στις ηλικίες από 25 έως 64, όπου μόλις το 3,9% των πολιτών συμμετέχει σε μια εκπαιδευτική διαδικασία απόκτησης γνώσεων και δεξιοτήτων, με τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο να βρίσκεται στο 10,8%.
Το δε ποσοστό των πολιτών με χαμηλά ακαδημαϊκά και επαγγελματικά προσόντα στις ηλικίες 25-94 που συμμετέχουν σε μια εκπαιδευτική διαδικασία βρίσκεται στο 0,8%, έναντι 4,3% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος.
Αμφότερες οι εκθέσεις πιστοποιούν το γεγονός της ύπαρξης ενός πολύ συγκεκριμένου υπόβαθρου, που οδηγεί στις τερατογενέσεις του κινήματος των “θεματοφυλάκων του άρθρου 120”, των αντιεμβολιαστών, των αγανακτισμένων και όλων των παράλογων αντικοινωνικών συμπεριφορών. Οι ημίτρελοι εχθροί της κοινωνίας, που αρνούνται την πραγματικότητα, που καταπατούν τη νομιμότητα με την ίδια ευκολία που αναπνέουν, είναι αυτοί οι ίδιοι που δεν καταλαβαίνουν τι διαβάζουν, που δεν κατανοούν τις βασικές αρχές των επιστημών και που η εξοικείωσή τους με τα μαθηματικά αγγίζει τις απλές πράξεις της πρόσθεσης και της αφαίρεσης μόνο.
Ο αποκλεισμός ενός σημαντικού ποσοστού νέων από την εκπαιδευτική διαδικασία, μαζί με τις χαμηλές επιδόσεις των μαθητών εντός του εκπαιδευτικού συστήματος, αποτελεί ένα εξαιρετικά επικίνδυνο μείγμα, που μόνο σε θετικά αποτελέσματα δε θα οδηγήσει. Σε μια χώρα που επιθυμεί να στέκεται όρθια, δεν αρκεί να γεννιούνται παιδιά. Αυτά τα παιδιά πρέπει να μορφώνονται και να ακολουθούν δρόμους με ευκαιρίες και όχι με αποκλεισμούς.
