Πραγματοποιήθηκε από 1 έως 2 Δεκεμβρίου, σε κεντρικό συνεδριακό κέντρο των Αθηνών, το 25ο Εθνικό Συνέδριο για την Ενέργεια και την Ανάπτυξη.
Του Θαλή Μιχ. Παπάζογλου*
Πολύ επίκαιρο στη μεταβατική περίοδο που διανύουμε για τα ενεργειακά θέματα, τα θέματα περιβάλλοντος, καθώς και εκείνα της βιώσιμης ανάπτυξης.
Το συνέδριο ακολούθησε λίγο μετά τη διεθνή διάσκεψη COP26 στη Γλασκόβη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ένα μήνυμα που ακούστηκε φωναχτά κατά την COP26 ήταν ότι «Μιλάμε πολύ (για την κλιματική αλλαγή), αλλά δεν αλλάζουμε πολύ» και αυτό φαίνεται να ίσχυε κατά την προηγούμενη εικοσαετία 1990-2019, όταν ο ρυθμός απανθρακοποίησης κρατήθηκε σταθερός στο 1,8% ετησίως, παρά τις 25 προηγούμενες διεθνείς διασκέψεις και τις εξαγγελίες των. Ένα απογοητευτικό γεγονός που δείχνει πως αφενός δε λαμβάνονται οι τολμηρές αποφάσεις που πρέπει και αφετέρου ότι δύσκολα εφαρμόζονται στην πράξη τα απαραίτητα μέτρα των αποφάσεων των διασκέψεων. Οι ελπίδες μετατίθενται, για μια ακόμα φορά, στην COP27 στο Κάιρο.
Για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ο ευρωπαϊκός στόχος είναι: μηδενικές εκπομπές CO2 στην Ευρώπη μέχρι το 2050, και μείωση ρύπων θερμοκηπίου κατά 55% μέχρι το 2030. Οι εκπομπές CO2 στην Ελλάδα έχουν μειωθεί κατά 40% από το έτος 2010. Η ελληνική κυβέρνηση έχει αποφασίσει το κλείσιμο όλων των λιγνιτικών σταθμών παραγωγής έως το 2028.
Τα σημερινά προβλήματα στην αύξηση του κόστους ενέργειας συζητήθηκαν διεξοδικά. Το φυσικό αέριο (Φ.Α.), εξαιτίας της τεράστιας αύξησης της τιμής του διεθνώς κατά 460%, αυξάνει τους λογαριασμούς ηλεκτρισμού στη χώρα μας. Όμως, κάποιες άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν αξιοποιήσει περισσότερο τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), όπως για παράδειγμα η Δανία, δεν έχουν πρόβλημα τώρα. Στη Γερμανία οι τιμές στα οικιακά τιμολόγια ρεύματος δεν άλλαξαν.
Βέβαια οι ΑΠΕ έχουν και αυτές κάποια προβλήματα. Για παράδειγμα, η αιολική παραγωγή είναι στοχαστική, ενώ η φωτοβολταϊκή παραγωγή είναι περιοδική. Επομένως οι ΑΠΕ είναι μια διαλείπουσα παραγωγή και η αποθήκευση της ενέργειας είναι απαραίτητη για να εξυπηρετείται συνεχώς η ηλεκτρική ζήτηση. Οι μπαταρίες, που μειώνεται διεθνώς το κόστος των, παίζουν έναν όλο και πιο σημαντικό ρόλο στην εξομάλυνση της παραγωγής από τις ΑΠΕ. Άλλα προβλήματα που παρουσιάζονται, όπως για παράδειγμα η όχληση των ραντάρ των Ενόπλων Δυνάμεων από ανεμογεννήτριες, μπορούν να ξεπεραστούν με κατάλληλες τεχνικές ρυθμίσεις.
Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα επικρατήσουν των θερμικών στο προσεχές μέλλον. Αυτά θα κάνουν τις πόλεις πιο φιλικές στον πολίτη εξασφαλίζοντας μια πιο ήρεμη και πιο υγιεινή διαβίωση και εργασία σε αυτές.
Για να εξασφαλίζεται η ευημερία των κοινωνιών και η ανάπτυξη, απαραίτητη είναι διαρκώς η επάρκεια ενέργειας. Οι πετρελαϊκές εταιρείες διστάζουν σήμερα να πραγματοποιούν επενδύσεις για περαιτέρω έρευνες κοιτασμάτων λόγω της μεταβλητότητας της αγοράς πετρελαιοειδών. Ο οίκος Goldman-Sachs αναφέρει ότι οι ΑΠΕ θα είναι ο μεγαλύτερος ενεργειακός τομέας επενδύσεων φέτος. Σε ό,τι αφορά την περιοχή μας ειπώθηκε ότι η Ανατολική Μεσόγειος διαθέτει μόλις το 2 % των παγκόσμιων αποθεμάτων υδρογονανθράκων.
Η περαιτέρω αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας επανεξετάζεται υπό το φως των νέων πιο εξελιγμένων τεχνολογιών που εξασφαλίζουν αυξημένη ασφάλεια και πιο ευέλικτη χωροταξία στην τοποθέτησή των. Η βρετανική κυβέρνηση έχει τώρα δώσει το “πράσινο φως” για νέους πυρηνικούς σταθμούς.
Στη χώρα μας έχουν αυξηθεί οι εισαγωγές ηλεκτρισμού, όμως η καλωδιακή διασύνδεση της Κρήτης αποτελεί ήδη ένα σημαντικό παράγοντα οικονομίας και ποιοτικότερης λειτουργίας του Συστήματος στην Κρήτη.
Το πρότυπο του Ευρωπαϊκού Μοντέλου-Στόχου (Target Model) για την Ηλεκτρική Αγορά είναι πλέον λειτουργικό, και αφορά τις υποχρεώσεις του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) και του Ελληνικού Χρηματιστήριου Ενέργειας (ΕΧΕ) για τη λειτουργία των 3 Αγορών Ηλεκτρισμού: επόμενης μέρας, ενδοημερήσιας, και εξισορρόπησης, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Πακέτου Καθαρής Ενέργειας, με ευαισθησία στον υγιή ανταγωνισμό. Η χώρα μας μπορεί να μετατραπεί σε κόμβο διακίνησης (HUB) ηλεκτρισμού και ενεργειακών προϊόντων (ηλεκτρικές διασυνδέσεις, αγωγοί αερίου, κ.λπ.). Στόχος είναι η Ελλάδα να μετατραπεί σε μια Πράσινη Χώρα.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) διαθέτει ψηφιακά εργαλεία στο διαδίκτυο για τους πολίτες: το energycost.gr όπου μπορεί κανείς να κάνει σύγκριση κόστους ενέργειας των διάφορων παρόχων, και το myrae.gr για την έκφραση των παραπόνων των πολιτών. Η ΡΑΕ ετοιμάζει μια ψηφιακή πλατφόρμα για τον συντονισμό των Διαχειριστών Μεταφοράς και Διανομής (ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ) - έτοιμη το 2024. Όμως η ΡΑΕ αντιμετωπίζει τώρα ένα πρόβλημα στελέχωσης.
Στο συνέδριο συμμετείχαν σύνεδροι από 12 χώρες.
* Ο καθηγητής Θαλής Μιχ. Παπάζογλου, PhD, συμμετείχε ως προσκεκλημένος σύνεδρος στο Εθνικό Συνέδριο Ενέργειας και Ανάπτυξης.
