Ο έγκριτος βρετανικός “Guardian”, παραμονή των εκλογών (25 Σεπτεμβρίου), αναλύοντας τα ενδεχόμενα των γερμανικών εκλογών, ως υπότιτλο χρησιμοποίησε την εκδοχή του συνασπισμού.
Ο υπότιτλος είναι συγκεκριμένος: “Ένας συνασπισμός είναι αναπόφευκτος”: “A coalition appears inevitable”. Αυτό σίγουρα θα επιβεβαιωθεί...
Γράφει ο Πέτρος Μηλιαράκης*
Οι δημοσκοπήσεις
Για όσους παρακολουθούσαν τις δημοσκοπήσεις αναφορικώς με τις γερμανικές εκλογές, θα παρατήρησαν ότι οι δημοσκόποι αυτή τη φορά προέβλεψαν με ακρίβεια τα ποσοστά που προέκυψαν. Επίσης, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις αυτές, ο πιο δημοφιλής υποψήφιος για καγκελάριος αναδεικνυόταν ο Olaf Scholz (Όλαφ Σολτς) του SPD, με το 47%. Το προβάδισμα του Olaf Scholz με βάση το αποτέλεσμα των εκλογών επιβεβαιώθηκε. Εν πάση περιπτώσει, οι δημοσκοπήσεις συμπίπτουν με τα αποτελέσματα, καθόσον το SPD συγκέντρωσε το 25,7%, ενώ το CDU/CSU συγκέντρωσε το 24,1%, σε μια ιστορική καθίζηση της τάξης του 8,9%, που συνεπάγεται και προσωπική ήττα της απερχόμενης καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ. Υπ’ όψιν ότι στην εκλογική περιφέρεια της κ. Άγκελα Μέρκελ επικράτησαν οι Σοσιαλδημοκράτες. Άξιο, όμως, ιδιαίτερης παρατήρησης είναι ότι τρίτη δύναμη αναδεικνύονται οι Πράσινοι σε ένα ποσοστό της τάξης του 14,8%, ενώ το ξενοφοβικό κόμμα AfD από την τρίτη θέση μεταπίπτει στην πέμπτη θέση, με ικανό, ωστόσο, ακόμη ποσοστό της τάξης του 10,3%. Επίσης, απομείωση έχει και η Αριστερά της Die Linke στο ποσοστό του 4,9%, ενώ το FDP βελτίωσε τη θέση του στο 11,5%. Συγκεντρωτικά, τα αποτελέσματα εστιάζουν στο ότι α) κανένα κόμμα δε διατηρεί αυτοδυναμία, β) οι συντηρητικοί έχουν υποστεί ιστορική ήττα, γ) το οικολογικό κίνημα, οι δημοκρατικές ευαισθησίες και ο αντιρατσισμός εμπεδώνονται σοβαρά στο κοινωνικό σώμα της Γερμανίας, στο κόμμα των Πρασίνων, που παρουσιάζουν εναλλακτικές προτάσεις, ενώ δ) η παραδοσιακή Αριστερά έχει ήδη αποδυναμωθεί.
Η αυτοδυναμία δεν έχει νόημα
Είναι πρόδηλο ότι η εκλογική διαδικασία στη Γερμανία έχει πλέον ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Το “τι” δε θα λάβει χώρα για τον σχηματισμό κυβέρνησης υποχρεώνει σε ετοιμότητα, σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, όχι μόνο τον πολιτικό και δημοσιογραφικό κόσμο, αλλά και την “οικονομική ελίτ” σε Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως.
Το εξαιρετικό δε αυτό ενδιαφέρον υφίσταται, καθώς σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία η Γερμανία έχει σημαντικό ρόλο στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας, με ταυτόχρονες επιπτώσεις στις διεθνείς σχέσεις, λόγω των σχέσεων της Γερμανίας με τη Ρωσία και την Κίνα, που αφορούν πολιτικές τόσο ως προς την ενέργεια, όσο και ως προς το διεθνές εμπόριο. Ειδικότερα στον χώρο λήψης των ευρωπαϊκών αποφάσεων, με προτάγματα τη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική, αλλά και τη χρηματοδότηση κρίσιμων τομέων μέσω ευρωπαϊκών πολιτικών, το Βερολίνο επιδρά αποφασιστικώς στα “κέντρα λήψης των αποφάσεων” στις Βρυξέλλες και στη Φρανκφούρτη. Αν και για να ορθοτομούμε τον λόγο της πολιτικής αλήθειας «το Βερολίνο είναι το κέντρο λήψης των αποφάσεων», με δεσπόζουσα θέση στις άτυπες διαδικασίες του Eurogroup.
Οι αναποφάσιστοι και το “ρεύμα εξουσίας”...
Ας επανέλθουμε όμως στα εκλογικά δεδομένα που αφορούν στο “εκλογικό σώμα” της Γερμανίας. Υπ’ όψιν ότι το εντυπωσιακό των δημοσκοπήσεων ήταν ότι ως πρώτο κόμμα (!) στη Γερμανία, σε πρωτοφανές ποσοστό, ήταν οι αναποφάσιστοι! Το ποσοστό των Γερμανών πολιτών που δεν είχε καταλήξει “ποιο κόμμα” εμπιστευόταν ανερχόταν στο εντυπωσιακό ποσοστό του 35%, και μάλιστα ελάχιστο χρόνο πριν την τελική ετυμηγορία!..
Όταν στον πυρήνα της ηπειρωτικής Ευρώπης και σε μια γιγαντιαία οικονομία το εκλογικό σώμα, στο μεγαλύτερό του ποσοστό, δεν έχει καταλήξει, ελάχιστο χρόνο πριν τις εκλογές, ποιο κόμμα θα εμπιστευτεί, και όταν ο συγκεκριμένος πολυκομματισμός με διάφορες τάσεις δε δημιουργεί “ρεύμα εξουσίας” υπέρ ενός και μόνο κόμματος, τούτο δείχνει μια νέα πολιτική κουλτούρα, που απεχθάνεται τις αυτοδυναμίες και επιδιώκει τις συγκλίσεις.
Υπ’ όψιν, όμως, ότι σε μια δημοκρατία οι συγκλίσεις είναι αποδεκτές, ως πολιτική κουλτούρα, στη βάση αρχών και θέσεων. Είναι απολύτως βέβαιο ότι στο Βερολίνο θα υπάρξει κυβέρνηση συνεργασίας-συνασπισμός κομμάτων. Μένει, όμως, να αποδειχτεί, ιδιαίτερα εάν συμμετέχουν οι Πράσινοι, εάν θα γίνουν “εκπτώσεις” σε θέματα αρχών και θέσεων. Έχει ενδιαφέρον, εάν συμπράξουν οι Πράσινοι, “πώς” οι σκληροπυρηνικοί της πολιτικής ΤΙΝΑ (There Ιs Νo Αlternative) θα υποχρεωθούν να προσαρμόσουν τις πολιτικές τους στο πλαίσιο των κοινωνικών δικαιωμάτων και της προστασίας του περιβάλλοντος ή εάν θα επανέλθει το Βερολίνο στη δογματική του αυστηρού δημοσιονομικού πλαισίου και της στενότητας προσφοράς χρήματος. Σε τελευταία ανάλυση θα κριθούν και οι Πράσινοι υπό “ποίες” συνθήκες και με “ποιες” πολιτικές θα δεχτούν τη συμμετοχή τους στον συνασπισμό του Βερολίνου...
Το Βερολίνο ως κέντρο λήψης αποφάσεων
Φυσικά στην Ελλάδα διατηρείται εξαιρετικό ενδιαφέρον για τις εξελίξεις της “μετά Μέρκελ εποχής”, καθόσον και πάλι το Βερολίνο θα είναι το κέντρο λήψης αποφάσεων, ανεξαρτήτως τού υπό διαμόρφωση - αυτό προκύπτει αδιστάκτως - νέου γαλλογερμανικού άξονα, που μένει να επανακαθοριστεί από τα μέσα του επόμενου έτους και μετά.
Για όσους, δε, μπορεί να υποστηρίζουν, να εκλαμβάνουν, να φιλοδοξούν, να εκτιμούν ή να προσδοκούν ότι εάν αναλάβει καγκελάριος ο Σοσιαλδημοκράτης Όλαφ Σολτς θα αλλάξει δραματικά η κατάσταση, υπενθυμίζεται ότι ο Όλαφ Σολτς υπήρξε αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομικών με καγκελάριο την Άγκελα Μέρκελ.
Για το Βερολίνο και με καγκελάριο τον Όλαφ Σολτς, η Ελλάδα βεβαίως θα είναι εταίρος και κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά σε “καθεστώς προτεκτοράτου” επί του οποίου θα ασκείται εξουσία που θα αφορά dominium επί πραγμάτων και imperium επί προσώπων.
Εκτός κι αν ο νέος καγκελάριος μάς εκπλήξει με τη γενναιότητά του αλλά και με την τήρηση της νομιμότητας απέναντι στο δημόσιο Διεθνές Δίκαιο και ειδικότερα στο Δίκαιο του Πολέμου, και πρώτος αναγνωρίσει ότι επιτέλους η μεταπολεμική ενωμένη Γερμανία πρέπει να ανταποκριθεί στο ζήτημα των γερμανικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου. Μόνο τότε η Καγκελαρία του Βερολίνου θα φαίνεται ότι αλλάζει την πολιτική της απέναντι στην Ελλάδα.
Συνεπώς καλό είναι να μην υπάρχουν ελπίδες που προδήλως θα “στηρίζονται” σε πλάνη περί τα πράγματα και σε εσφαλμένες προϋποθέσεις...
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC-EU).
(Φωτογραφία Αρχείου Pexels)
