Του Θάνου Κάλλη*
Επίσης, τα φορολογικά βάρη, σε συνδυασμό με τη μείωση των εισοδημάτων, οδηγούν εκατομμύρια νοικοκυριά σε απόγνωση, καθώς, υπολογίζοντας με χαρτί και μολύβι, δε γνωρίζουν κάθε τέλος του μήνα πόσα χρήματα θα τους περισσέψουν για να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους.
Με τα εκκαθαριστικά για τον φόρο εισοδήματος και τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), που αναμένεται να αποσταλούν σύντομα, αλλά και τη συνολική “φοροκαταιγίδα” που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν έως το τέλος της χρονιάς οι ελληνικές οικογένειες, η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο. Ήδη ένα μεγάλο τμήμα των νοικοκυριών βρίσκεται στο όριο καθυστέρησης πληρωμών προς τράπεζες, εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, ΔΕΚΟ κ.τ.λ., λόγω αντικειμενικής αδυναμίας.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) για τη χρονιά που πέρασε, 46,5% των νοικοκυριών δήλωσαν ότι δανείζονται για να πληρώσουν καθημερινά έξοδα διαβίωσης με κύρια πηγή χρηματοδότησης τις τράπεζες (δάνεια και κάρτες), ενώ στον οικογενειακό προϋπολογισμό φαίνεται να συνεισφέρουν με δανεικά συγγενείς και φίλοι. Τις ασφυκτικές συνθήκες και την τραγική οικονομική κατάσταση φανερώνει και το γεγονός ότι 35,2% των νοικοκυριών δηλώνει πως δε διαθέτει αποταμιεύσεις.
Μεγάλη ανησυχία προκαλεί και η ανεργία στη χώρα, καθώς παραμένει σε πολύ υψηλό επίπεδο και υπάρχει ορατός κίνδυνος να αυξηθεί δραματικά μέσα στο ερχόμενο φθινόπωρο, με τη λήξη της τουριστικής περιόδου. Την ώρα που ο μέσος όρος σε ευρωπαϊκό επίπεδο κινείται λίγο πάνω από 7%, η ανεργία στην Ελλάδα παραμένει σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες παραπάνω. Μέσα σε ένα ελληνικό σπίτι, υπάρχει τουλάχιστον ένας άνεργος.
“Φωτιά” στον οικογενειακό προϋπολογισμό απειλεί να βάλει και το γενικευμένο κύμα ανατιμήσεων σε δεκάδες προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, όπως είναι τα τρόφιμα, και που αρχίζει να γίνεται ιδιαίτερα αισθητό στην ελληνική αγορά. Από τις αρχές του χρόνου εκατοντάδες προϊόντα έχουν ανατιμηθεί σε ποσοστό που ξεπερνά ακόμη και το 30%.
Το φαινόμενο αναμένεται να ενταθεί το επόμενο χρονικό διάστημα, καθώς πληροφορίες αναφέρουν πως έχουν δρομολογηθεί σημαντικές αυξήσεις που θα αποτυπωθούν άμεσα στα ράφια των σούπερ-μάρκετ. Χοιρινό κρέας (έως 17%), όσπρια (έως 10%), τυριά (έως 23%), σαλάτες (έως 16%), ζάχαρη, τσάι, βρεφικά γάλατα, φρέσκοι χυμοί (έως 5%), είδη βρεφικής φροντίδας, οδοντόκρεμες, σαμπουάν και πολλά ακόμα είδη πρώτης ανάγκης ετοιμάζονται να πάρουν την ανιούσα, πιέζοντας περαιτέρω το καλάθι της νοικοκυράς.
Ο πληθωρισμός και οι ανατιμήσεις, μαζί με υπαρκτά πλέον ζητήματα αισχροκέρδειας στην αγορά, συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα στην ελληνική κοινωνία, πλήττοντας τους ασθενέστερους οικονομικά συνανθρώπους μας.
Η βαθιά οικονομική ύφεση, η κρίση της πανδημίας, η εκτόξευση της ανεργίας και η ραγδαία συρρίκνωση των εισοδημάτων έχουν επιφέρει τρομερές οικονομικές δυσκολίες σε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού και συσσώρευση τεράστιων χρεών. Δυστυχώς, το ερχόμενο φθινόπωρο αναμένονται χιλιάδες πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας από τις τράπεζες.
Εν κατακλείδι, ολοένα και πιο δραματική γίνεται μήνα με τον μήνα η κατάσταση των νοικοκυριών στην Ελλάδα, που φαίνεται να ξεφεύγει από κάθε έλεγχο. Είναι επιτακτική ανάγκη η ελληνική Πολιτεία να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες και να θεσπίσει ένα προστατευτικό πλαίσιο για τα ευάλωτα νοικοκυριά, διαφορετικά απειλείται η κοινωνική συνοχή και το μέλλον της πατρίδα μας.
* Ο κ. Θάνος Κάλλης είναι δικηγόρος-ιστορικός.
