“Κι όμως γυρίζει”... Και ξαφνικά το Ισραήλ ήρθε και μας χάλασε το όμορφο αφήγημα που είχαμε φτιάξει. Ότι, δηλαδή, ως κοινωνία θα κατορθώναμε το περίφημο “τείχος ανοσίας” στην κοινότητα, δηλαδή της μη μόλυνσης, και μετά θα τρέχαμε ανέμελοι στα πράσινα λιβάδια. Και μάλιστα αυτό έγινε διά στόματος του ίδιου του πρωθυπουργού του Ισραήλ, του Naftali Bennett, ο οποίος είπε χαρακτηριστικά ότι «το εμβόλιο είναι λιγότερο αποτελεσματικό από ό,τι είχε εκτιμηθεί...» και ότι δεν είναι η μόνη λύση, καθώς η αποτελεσματικότητά του κατά της λοίμωξης από τη μετάλλαξη “Delta” μειώνεται διαρκώς έχοντας φτάσει σήμερα στο 39%, με την υποσημείωση ότι σε αυτούς που εμβολιάστηκαν τον Ιανουάριο βρίσκεται στο 16%, σύμφωνα με το “Times of Israel”.
Παράλληλα διεξάγονται εκτεταμένες έρευνες, όχι μόνο διαγνωστικές με αποκλειστικά PCR, γονιδιωματικές αλλά και με tests αντισωμάτων και στατιστικές αναλύσεις, προκειμένου να διαπιστωθεί το επίπεδο ανοσίας στην Κοινότητα.
Αυτό που φαίνεται είναι ότι μάλλον θα χρειαστεί και τρίτη δόση (βέβαια ακόμη δεν έχουμε εγκεκριμένες κλινικές μελέτες για τριδοσικό εμβόλιο), αλλά στοχευμένα. Σε άτομα άνω των 60 με συνοσηρότητες όπως καρδιακές παθήσεις, πνευμονικές παθήσεις, νεφρική ανεπάρκεια, άνοια, καρκίνος ή άλλες κοινές ασθένειες. Φυσικά δε γίνεται κανένας λόγος για υποχρεωτικότητες στον πληθυσμό, αφού φαίνεται ότι ακόμη και στους πρωταθλητές των εμβολιασμών ο ιός με τις μεταλλάξεις του ξεφεύγει, όπως και ότι η εμβολιαστική ανοσία μάλλον δε διαρκεί πάνω από έξι μήνες. Χώρια που ενώ τρέχουμε να εμβολιάσουμε τους επόμενους ήδη πρέπει να εμβολιάσουμε και τους πρώτους. Επομένως θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον κορωνοϊό, προστατεύοντας τις ευπαθείς ομάδες και υιοθετώντας πάλι μέτρα πρόληψης, όπως μάσκες και κοινωνικές αποστάσεις, μαζί με την εφαρμογή αυστηρών υγειονομικών πρωτοκόλλων στις πύλες εισόδου της χώρας (με καραντίνα για εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους).
Επίσης κάτι άλλο ενδιαφέρον από το παράδειγμα του Ισραήλ είναι ότι ακόμη η λοίμωξη δεν εξελίσσεται σε βαριά νόσο στους εμβολιασμένους, αν και υπάρχουν παραδείγματα ότι οι πλήρως εμβολιασμένοι μπορεί να κάνουν βαριά νόσο ή ακόμη και να καταλήξουν, ιδιαίτερα αν ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. Όμως να σημειωθεί εδώ ότι 94% του πληθυσμού των 60+ έχουν εμβολιαστεί με τουλάχιστον μία δόση. Επομένως καταλαβαίνουμε και για τα του οίκου μας ότι το αφήγημα του “τείχους ανοσίας”, όπου με το εμβόλιο θα θωρακίζαμε την κοινότητα ώστε να μη μολύνεται, μάλλον δεν “περπατάει”. Αφενός γιατί τα εμβόλια αυτά είναι μη αποστειρωτικά (δηλαδή και κολλάς τον ιό και μολύνεις) και αφετέρου γιατί ο ιός αυτός δε συμπεριφέρεται όπως η ιλαρά, η ερυθρά, η παρωτίτιδα ή η διφθερίτιδα. Φαίνεται ότι μάλλον θα καταλήξει ως ένας ενδημικός ιός, δηλαδή σαν μια γρίπη. Πάντα θα βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την επόμενη μετάλλαξή του, η οποία ωστόσο φαίνεται ότι θα είναι πολύ λιγότερο νοσηρή και θανατηφόρα.
Το θέμα είναι να διαχειριστούμε το πρόβλημα με ψυχραιμία, σοβαρότητα και σύνεση χωρίς φόβο και “αποθέωση” της κρουσματολογίας, “ακουμπώντας” πάνω στα επιστημονικά επιτεύγματα (αλλά σε όλα) και δίνοντας βαρύτητα στον εμβολιασμό ατόμων άνω των 50, όπου εκεί υπάρχει ένα ποσοστό 20-35% που δεν έχουν ξεκινήσει καν τον εμβολιασμό, έτσι ώστε να μειώσουμε την πιθανότητα ισχυρής νόσησης στην περίπτωση που μολυνθούν. Παράλληλα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή και σε όλες τις κλειστές δομές (καταυλισμοί, οίκοι ευγηρίας, φυλακές, κέντρα φιλοξενίας μεταναστών κ.λπ.), όπως και σε μεγάλους εργοστασιακούς χώρους. Αλήθεια, τι έχει γίνει εκεί; Αποτελέσματα δειγματοληψιών έχουμε από το Θριάσιο ή την Cosco στο λιμάνι;
Κατά τα άλλα, τώρα είναι η ώρα να ενισχυθεί το δημόσιο Σύστημα Υγείας και να γίνουν όλες οι απαραίτητες προετοιμασίες στα σχολεία ενόψει του φθινοπώρου - ειδικά στο τέλος του, όπου αναμένουμε peak του επιπολασμού του ιού - (νέες αίθουσες, προσλήψεις δασκάλων, δωρεάν μοριακά tests κ.λπ.). Δεν μπορεί το εμβόλιο να σου λύσει από μόνο του, ως διά μαγείας, όλες τις χρόνιες παθογένειες της ελληνικής πραγματικότητας, που καταλήγουν, συνεργιστικά με την COVID-19, να ζορίζουν το ήδη ξεχαρβαλωμένο δημόσιο Σύστημα Υγείας με το δυσθεώρητο ποσοστό ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, που αναπτύχθηκαν λόγω υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών. Για παράδειγμα θέλουν υποχρεωτικά να εμβολιάσουν τώρα τους εργαζόμενους στα γηροκομία, όταν δεν έχουν εμβολιάσει τους τρόφιμους, όταν το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας & Πρόνοιας πριν δεν είχε επιβάλει αυστηρά υγειονομικά πρωτόκολλα...
Και κάτι τελευταίο το οποίο βλέπω ότι αποφεύγεται να ακουστεί στον δημόσιο διάλογο: το Ισραήλ, άσχετα με την πορεία της νόσου, πέτυχε σε χρόνο dt να εμβολιάσει την πλειοψηφία των πολιτών του όχι μόνο γιατί είχε στη διάθεσή του από την αρχή πολλά εμβόλια... Πέτυχε και γιατί έχει ένα από τα καλύτερα πρωτοβάθμια συστήματα υγείας στον κόσμο και γιατί έχει 4 πανίσχυρα δημόσια ασφαλιστικά ταμεία (είναι τα Κουπάτ Χολίμ - ταμεία ασφάλισης ασθενών όλων των πολιτών) με κλινικές ακόμη και στο πιο απομακρυσμένο χωριό, και τέλος γιατί έχει ένα εκτεταμένο ψηφιοποιημένο σύστημα Υγείας όπου ο γιατρός ξέρει το πλήρες ιστορικό του ασθενούς του. Επιπλέον, δε, εφαρμόζει και ειδικές θεραπευτικές αγωγές εντός των νοσοκομείων του, όπως π.χ. μεταγγίσεις πλάσματος από υγιείς πια, πρώην νοσούντες, προκειμένου να θεραπεύσει αρρώστους.
Ξέρω, βρισκόμαστε σε μια πανδημία πρωτίστως υπερπληροφόρησης όπου το ιερό δισκοπότηρο της ενημερωτικής προπαγάνδας που χρησιμοποιήθηκε εξαρχής τώρα έχει γυρίσει μπούμερανγκ. Όλοι κλείστηκαν μέσα κι έψαχναν να μάθουν τι κακό τούς βρήκε από οποιονδήποτε “συνωμοσιολόγο”, αφού το αφήγημα αρκετών συστημικών μέσων κατέρρευσε υπό το βάρος της επιστημονικοφανούς πολιτικής “χειραγώγησης”, που ασκούσαν.
Ανακαλύπταμε, κάθε φορά, μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Πρώτα προβλέπαμε “κρούσματα” και μετά αυτά συνέβαιναν... Και πάντα με αυξομειούμενα rapid tests, με τα οποία δεν μπορούμε να κάνουμε γονιδιωματική επιτήρηση στην κοινότητα κι ως εκ τούτου να εξάγουμε σαφή συμπεράσματα για τη διασπορά της “Delta” μετάλλαξης. Αλλά ακόμη κι αυτοί οι διαγνωστικοί έλεγχοι γίνονται χωρίς στρωματοποιημένη τυχαία δειγματοληψία, ώστε να μπορούμε να κάνουμε προοπτική πρόβλεψη.
Όμως εδώ τίθεται το μέγα ερώτημα: Σημασία πάντα έχει το ζην κι όχι το ευ ζην; Σωματική υγεία μόνο; Ή και ψυχική υγεία παράλληλα με την κοινωνική “υγεία” και ευεξία; Ο άνθρωπος ζει μόνο για να επιβιώνει ή και για να αυτοεκπληρώνεται; Θα μπορούσαμε να ζούμε σ’ ένα διαρκές περιβάλλον ασηψίας όπου θα ζούσαμε χωρίς ασθένειες, αλλά χωρίς να έχουμε το αυτόβουλο και την ανεξαρτησία της κρίσης μας; Κι αν βγαίναμε από αυτό δε θα πεθαίναμε μονομιάς από άλλες λοιμώξεις; Χωρίς την αυτοδιάθεση (του ατόμου) στα πλαίσια της κοινότητας; Και τότε ποιος θα ήταν ο ρόλος της Κοινωνίας των πολιτών; Θα μπορούσε άραγε μια ιατρική πράξη να τους διαχωρίζει σε “πολίτες” και “ιδιώτες” που δεν έχουν πολιτική υπόσταση και δικαίωμα ψήφου;
Για όλα αυτά λοιπόν, όπως αναφέρει και η “Jerusalem Post”, πρέπει να πρυτανεύσει η λογική. Δηλαδή ούτε με το ότι θα είμαστε εντάξει εάν δεν εμβολιαστούμε, ούτε με το ότι με το εμβόλιο θα προστατευόμαστε πλήρως. Η οποία επιπλέον απεύχεται νέο lockdown όπως και τις “υποχρεωτικότητες”, ωσάν να πρόκειται για το νέο κύκλο των 10 πληγών του Φαραώ, σύμφωνα με το Τορά ή Πεντάτοχ...
Και, προσέξτε, εκεί όλα τα διαγνωστικά tests είναι ΔΩΡΕΑΝ. Καλά, για τα self, αν τους μιλήσεις, γελάνε...
* Ο Βασίλης Λύκος είναι δρ. βιολόγος-περιβαλλοντολόγος, μέλος του Δικτύου Διαλόγου, Έρευνας και Ανάλυσης για τη Δημόσια Υγεία.
(φωτογραφία: Unsplash)
