Όχι! στον όρο «γυναίκα καριέρας»

Απόψεις
Όχι! στον όρο «γυναίκα καριέρας»

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η καριέρα για μια γυναίκα δεν είναι λεωφόρος, είναι καρόδρομος

Γράφει ο Βασίλης Ορφανός

Αν γράψετε στο Google «γυναίκα καριέρας», θα σας βγάλει ότι υπάρχει 8.930 φορές. Αν το γράψετε στον πληθυντικό: «γυναίκες καριέρας», θα δείτε ότι υπάρχει 6.310 φορές. Σύνολο: 15.240

Αν, τώρα, γράψετε «άνδρας καριέρας», το Google θα σας ενημερώσει ότι υπάρχει μόνο 49 φορές, ενώ ο πληθυντικός «άνδρες καριέρας» μόλις 28. Κάπως καλύτερα τα πράγματα αν προτιμήσετε τον φωνητικό τύπο «άντρας καριέρας»: 121 στον ενικό, 37 στον πληθυντικό. Γενικό σύνολο: ένα πενιχρό 235.

Περίεργο εύρημα! Που όμως έχει την εξήγησή του. Αλλά μην την ψάξετε σε κοινωνιολογικές μελέτες μας τη δίνουν ήδη τα λεξικά. Μάς λένε λοιπόν τα λεξικά ότι η λέξη καριέρα προέρχεται από το ιταλικό carriera, το οποίο βγαίνει από ένα όψιμο λατινικό via carraria, δηλ. καρόδρομος. Αν πεις και για τα γαλλικά, εκεί έχουν δύο ομόγραφες λέξεις carrière: η μια σημαίνει  ‘καριέρα’ και η άλλη (από τα λατινικά κι αυτή, αλλά από άλλη λέξη) σημαίνει ‘λατομείο’. Φαντάζεστε τι παραστατικά λογοπαίγνια μπορεί να κάνει κανείς στα γαλλικά για τις δυσκολίες μιας καριέρας…

Καρόδρομος, λοιπόν, είναι η καριέρα για μια γυναίκα· δεν είναι λεωφόρος. Μπορεί και λατομείο, να σπας πέτρες κάτω από τον καυτό ήλιο!.. Κι αναρωτιόμουν κι εγώ γιατί όταν ακούω ότι κάποια είναι «γυναίκα καριέρας», μού ’ρχεται στο μυαλό κάτι σαν μεγάλη κούραση, σαν εξουθένωση, λες και μιλούμε για κάποιον που έσκαβε όλη μέρα!

Άντε τώρα να είσαι καθηγήτρια πανεπιστημίου, διευθύντρια νοσοκομείου, αρεοπαγίτισσα,  ή προεδρίνα μεγάλης εταιρίας, να ’χεις ένα σωρό στο κεφάλι σου, να είσαι διαρκώς στην τσίτα (κι από πάνω να πρέπει να είσαι και στην τρίχα   ̶   αυτό πού το βάζεις!), τον έπαινο για τα καλά να τον μοιράζεσαι με τους συνεργάτες τους, αλλά ό,τι κακό συμβεί να το φορτώνεσαι μοναχή σου. Κι αν ζητήσεις από τους άλλους να κάνουν αυτό για το οποίο πληρώνονται, όλο και κάποιος χυδαίος θα βρεθεί να πετάξει καμιά σπόντα πως κάτι πήγε στραβά στη σεξουαλική σου ζωή τη νύχτα που πέρασε. Κι αν έχεις και οικογένεια, οφείλεις επίσης να είσαι και «καλή μάνα», «καλή σύζυγος», «καλή  νοικοκυρά», «καλή μαγείρισσα» κλπ. κλπ. Γιατί όταν είσαι γυναίκα, καριέρα ξεκαριέρα… είσαι γυναίκα.

Εμ τώρα εξηγείται γιατί δεν υπάρχουν πολλοί «άντρες καριέρας». Πόσοι θα μπορούσαμε να αντέξουμε τέτοιο φορτίο; Οι άνδρες απλώς «κάνουν καριέρα» (άλλοι με την αξία τους κι άλλοι με την αξία του μπαμπά τους, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία, ίσως να ισχύει και για τις κόρες· κλείνει η παρένθεση). Μερικοί μάλιστα κάνουν επιτυχημένη καριέρα, λαμπρή καριέρα.

Λέμε συχνά ότι «πίσω από έναν επιτυχημένο άνδρα κρύβεται μια σπουδαία γυναίκα». Αλλά ποιος σπουδαίος άντρας θα δεχόταν να είναι στο παρασκήνιο, ώστε να είναι η γυναίκα του στο προσκήνιο;

Εγώ ξέρω μόνο δύο, ενώ ξέρω αρκετές σπουδαίες γυναίκες πίσω από πετυχημένους άντρες. Ο ένας αποφάσισε να δηλώσει «επάγγελμα οικιακά», όταν δόθηκε στη γυναίκα του η ευκαιρία να μεγαλώσει την επιχείρηση που είχε. Ο άλλος πίεσε τη γυναίκα του να διεκδικήσει τη διεύθυνση ενός μεγάλου δημόσιου οργανισμού. Με δύο αφοπλιστικά επιχειρήματα: «1. Αν δεν γίνεις εσύ διευθύντρια, εσύ που είσαι ικανή και θα τα κάνεις μια χαρά, μη έρθεις μετά να μου κλαφτείς για λάθη και ανεπάρκειες της διεύθυνσης. 2. Αναλαμβάνω εξολοκλήρου τη φροντίδα του σπιτιού (μέχρι τότε είχε τη μισή)». Μακάρι να έχετε εσείς υπόψη σας περισσότερα παραδείγματα.

Στον τίτλο του άρθρου μου προτείνω να μη χρησιμοποιούμε τον όρο «γυναίκα καριέρας». Η προτροπή μου απευθύνεται στους άνδρες (οι γυναίκες ας κάνουν ό,τι  νομίζουν   ̶   δικό τους θέμα). Προτείνω λοιπόν, αν είναι να αναφερθούμε αξιολογικά στην επαγγελματική πορεία μιας γυναίκας, να χρησιμοποιούμε σαφείς χαρακτηρισμούς: άριστη επαγγελματίας, πολύ καλή, καλή, μέτρια, κάτω του μετρίου, ανεπαρκής   ̶   ακριβώς όπως θα κάναμε για έναν άνδρα συνάδελφό της.

Τα παραπάνω, όχι μόνο γιατί δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας αλλά και γιατί δεν αφήνουν περιθώρια συνυποδήλωσης: Μια «άριστη επαγγελματίας» είναι μια άριστη επαγγελματίας, τελεία και παύλα   ̶   ενώ ο όρος «γυναίκα καριέρας» αφήνει χαραμάδες για χαρακτηρισμούς όπως «σκληρή», «στυγνή», κι άλλα τέτοια, τέτοια και χειρότερα!

Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας σήμερα. Εύχομαι στις νέες γυναίκες να κάνουν την καριέρα που επιθυμούν. Αλλά όσο ψηλά και να φτάσουν, εγώ δεν θα τις πω ποτέ «γυναίκες καριέρας». Θα λέω μόνο ότι πέτυχαν στο επάγγελμά τους, θα τις θαυμάζω και θα τις καμαρώνω. Τίποτε άλλο. Μακάρι ανάμεσά τους να είναι και οι κόρες μου.

 Υ.Γ. Αν ήμουν νεότερος, θα έκανα ακόμη κάτι: Θα συμμετείχα σε κάθε κινητοποίηση για την προστασία της μητρότητας, ώστε οι γυναίκες να μπορούν να συνδυάζουν παιδιά και επάγγελμα όπως και όποτε εκείνες το επιθυμούν. Κρίμα που δεν το σκέφτηκα πριν σαράντα πενήντα χρόνια…

Λίγα λόγια για τον Βασίλη Ορφανό

Ο Βασίλης Ορφανός είναι εκπαιδευτικός – ψυχολόγος. Με σπουδές στην Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου, στο Πανεπιστήμιο Paris V- Rene Descartes (maitrise και D.E.A. Ψυχολογίας) και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (πτυχίο Βυζαντινού και Νεοελληνικού Τμήματος της Φιλοσοφικής Σχολής). Υπηρέτησε στην εκπαίδευση ως δάσκαλος Δημοτικού, ως καθηγητής γαλλικής και ως καθηγητής ψυχολογικών και παιδαγωγικών μαθημάτων σε σχολές επιμόρφωσης δασκάλων και νηπιαγωγών.

Έχουν δημοσιευθεί άρθρα του για παιδαγωγικά, ψυχολογικά και φιλολογικά θέματα. Έχει ασχοληθεί συστηματικά με την Ψυχανάλυση λακανικής κατεύθυνσης.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: UNSPLASH

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News