Ας μην αιφνιδιαστεί ο αναγνώστης. Ο τίτλος του παρόντος κειμένου δεν αφορά "περιθώριο πολιτικού λόγου"...
Αντιθέτως, μιας και αυτές τις ημέρες βάλλεται το θέατρο, ο κινηματογράφος και ο καλλιτεχνικός πολιτισμός, αναφέρεται στην κατακλείδα μιας σημαντικής ταινίας του Θόδωρου Μαραγκού, "Μάθε παιδί μου γράμματα" του 1981, που αφορά στην καλλιτεχνική και πολιτιστική κουλτούρα της πρώτης μεταπολιτευτικής περιόδου.
Το σημαντικό αυτό έργο, που αφορούσε σενάριο και σκηνοθεσία του Θόδωρου Μαραγκού, ερμήνευσε ένα από τα ιερά τέρατα της υποκριτικής τέχνης, ο Βασίλης Διαμαντόπουλος, μαζί με άλλους λαμπρούς ηθοποιούς, όπως ο Νίκος Καλογερόπουλος, ο Κώστας Τσάκωνας, η Άννα Ματζουράνη και η Ειρήνη Καζάκου.
Από τον τίτλο του έργου ξεχώρισε η κατακλείδα: «Tην αλήθεια, ρε! Tην αλήθεια!», που αποτελούσε αποδοκιμασία και καταφορά στον συντηρητικό και δειλό διευθυντή του Λυκείου της Ορεινής Αρκαδίας, τον οποίο υποδυόταν ο Βασίλης Διαμαντόπουλος. Ο συγκεκριμένος "λυκειάρχης" αρνήθηκε να αποκαλύψει την αλήθεια για συγκεκριμένο γεγονός, παρά που γνώριζε τα συμβάντα. Εκτέθηκε, όμως (έτσι τελείωνε το συγκεκριμένο έργο), με την κραυγή διαμαρτυρίας του γιου του Σωκράτη (τον υποδυόταν ο Νίκος Καλογερόπουλος), που τον ανακάλεσε στην «πολιτική και ηθική τάξη» με τη φράση του τίτλου του παρόντος κειμένου «Tην αλήθεια, ρε! Tην αλήθεια!». Και τούτο διότι το ηθικό δίδαγμα της "όλης περιπέτειας" της σχετικής ταινίας, το ήθος δηλαδή που υπερασπίζεται η συγκεκριμένη ταινία, είναι η αποκάλυψη και η υπεράσπιση της ιστορικής αλήθειας.
Με αυτό ως προδιάθεση επισημειώνονται τα παρακάτω:
Το ζοφερό κλίμα των τελευταίων ημερών
Τις τελευταίες ημέρες έχει συγκλονιστεί η κοινή γνώμη από τις αποκαλύψεις της παιδεραστίας, των βιασμών ανηλίκων, αλλά και τον βιασμό ενηλίκων εξαιτίας της άσκησης εξουσίας, κατ' ουσίαν του εργοδότη ή εκείνου που υπόσχεται εύρεση εργασίας ή στήριξη στον χώρο της εργασίας λόγω της "υπερκείμενης εξουσίας" του.
Η κοινή γνώμη ημέρες τώρα ιδιαιτέρως "ταλαιπωρείται" με τη γνωστή υπόθεση του παραιτηθέντος (για προσωπικούς λόγους), και όχι αποπεμφθέντος από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Δημήτρη Λιγνάδη. Παραλλήλως, η κοινή γνώμη προϊδεάζεται για παρόμοιες παραβατικές συμπεριφορές που αφορούν για άλλους "αξιωματούχους-καταξιωμένους" του καλλιτεχνικού κόσμου.
Συγκλονιστικό είναι, επίσης, το κείμενο των 285 (!) αποφοίτων της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, των Αρσακείων Σχολείων, που αναφέρθηκαν σε περιστατικά ψυχολογικής και σωματικής βίας κατά την περίοδο της εγκύκλιας παιδείας τους με φερόμενο θήτη «εξωτερικό συνεργάτη» του Αρσακείου Ψυχικού. Υπ' όψιν δε ότι οι απόφοιτοι του Αρσακείου Σχολείου δηλώνουν οι ίδιοι ότι «αποτελούμε μια ομάδα αποφοίτων από το 1994 έως το 2018 με ετερόκλητες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές καταβολές».
Στα προαναφερόμενα αλγεινά φαινόμενα καλείται να δώσει απαντήσεις η κοινωνιολογία, η ψυχολογία, η εγκληματολογία, το ποινικό δίκαιο, η ποινική δικονομία, αλλά και η πολιτική, σε σχέση και σε συνδυασμό πάντοτε με τις συνταγματικές διατάξεις των ατομικών δικαιωμάτων που υπερασπίζονται μεν το τεκμήριο της αθωότητας, παραλλήλως, όμως, υπερασπίζονται και την αξιοπρέπεια του ατόμου και τα ατομικά και κοινωνικά του δικαιώματα, συμπεριλαμβανόμενης και της αρχής της τριτενέργειας που "στεγάζεται" στην παρ. 1 του άρθρου 25 του Συντάγματος, καθώς και της απαγόρευσης καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος που αφορά στην παρ. 3 του άρθρου 25 του Συντάγματος.
Η έννομη τάξη και το ασθενές μέρος
Φυσικά, τα αλγεινά αυτά φαινόμενα θα έπρεπε να αναδειχθούν και πρέπει να αναδειχθούν, παρά το ότι ως παρακμή είναι "εγκατεστημένα" αιώνες στις κοινωνίες των ανθρώπων. Όλα αυτά αποτελούν βιώματα και καταστάσεις αιώνων, με συνέπεια όλα τα σύγχρονα κράτη και οι σύγχρονες κοινωνίες να έχουν τυποποιήσει στους Ποινικούς Κώδικες τις προβλεπόμενες ποινές.
Παρά ταύτα, η κοινή γνώμη αιφνιδιασμένη διαπιστώνει αλγεινά γεγονότα, σε βαθμό κακουργήματος, που διαδραματίζονται στην - ευτυχώς στα δάκτυλά του ενός χεριού - υποτιθέμενα καλλιεργημένη πνευματικά, δήθεν "ελίτ της τέχνης" και "του πολιτισμού"!
Άξιο δε ιδιαίτερης αναφοράς είναι ότι τα θύματα αυτής της παραβατικής-κακουργηματικής συμπεριφοράς αποφάσισαν, επιτέλους, να μιλήσουν!
Τούτο σημαίνει ότι ως κοινωνία, και ιδιαιτέρως ως έννομη τάξη, μέχρι πρότινος, δεν παρείχαν στη συνείδηση του ασθενούς μέρους εγγυήσεις ότι υφίστανται ως κοινωνικό και νομικό εποικοδόμημα όλες εκείνες τις πρόνοιες προκειμένου το ασθενές μέρος να μπορεί να υπερασπιστεί αποτελεσματικά, χωρίς κοινωνική αποδοκιμασία, ίσως και κοινωνική απομόνωση, τα δικαιώματά του και πρωτίστως την αξιοπρέπειά του για το υπόλοιπο του βίου του!
Η καταιγίδα ξεκίνησε: Me too
Η καταιγίδα ξεκίνησε με το παγκόσμιο κίνημα "me too", ή αλλιώς #MeToo. Το κίνημα αυτό επεκτάθηκε ήδη ανά την υφήλιο ως ανεξάρτητο κοινωνικό κίνημα ενάντια στη σεξουαλική κακοποίηση και λειτουργεί ως πρωτοπορία!
Υπ' όψιν δε ότι στα Αγγλικά η έκφραση "me too", που στα Ελληνικά σημαίνει "κι εγώ επίσης", ορθώς δόθηκε ως ονομασία στο κίνημα αυτό, γιατί ακριβώς παρακινεί το θύμα να ενεργήσει και να αποκαλύψει, διαπιστώνοντας ότι δεν είναι μόνο!..
Η άσκηση βίας από τον ισχυρό του "όποιου χώρου", ως προϋπόθεση για την ανέλιξη του ασθενούς μέρους στον "οικείο χώρο" (π.χ. της τέχνης, του αθλητισμού και όπου αλλού, μηδέ της παιδείας εξαιρουμένης), η παιδεραστία και η κακοποίηση ανηλίκων, ως μορφές "ιδιότυπης εξουσίας" και κακουργηματικής συμπεριφοράς, έχουν φτάσει στα όρια ανοχής και αντοχής! Η καταιγίδα της κάθαρσης, το κοινωνικό αυτό χαμηλό βαρομετρικό, μόλις ξεκίνησε! Η κοινωνία απαιτεί να μάθει την αλήθεια!
Ως εκ τούτου, είναι εξαιρετικά επίκαιρη η κραυγή διαμαρτυρίας στην ταινία του Θόδωρου Μαραγκού: «Την αλήθεια, ρε! Την αλήθεια!».
(φωτογραφία unsplash)
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της χώρας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC-EU).
