Είναι στιγμές που μου έρχονται στον νου άνθρωποι που συνάντησα στον αγώνα της σταδιοδρομίας και της επιβίωσης. Εκείνα τα χρόνια είχε πολύ μεγάλη σημασία (ίσως μεγαλύτερη από τη σημερινή εποχή) ο καλός λόγος του “παλιού συναδέλφου”, για να επηρεαστεί θετικά ο εκδότης ή ο ιδιοκτήτης ενός ηλεκτρονικού Μέσου Ενημέρωσης και να σου δώσει μια ευκαιρία, να σε δοκιμάσει, να δει αν κάνεις για τον χώρο της δημοσιογραφίας.
Έτσι και στον κάθε άνθρωπο. Βρίσκεται σε μια ηλικία μεταξύ εφηβείας και νεανικής “κουζουλάδας” και αρχίζει να αναζητά μια θέση εργασίας, προσπαθώντας να πιαστεί από κάποιους ανθρώπους, ευελπιστώντας πως αυτοί οι άνθρωποι θα πιστέψουν στις δυνατότητες, την εντιμότητα, την εργατικότητα, το φιλότιμο, την ανθρωπιά του κ.λπ. Κι εκεί ακριβώς αρχίζει ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή του νέου ή της νέας. Έχει τελειώσει το σχολείο, έχει βγάλει μια σχολή και αποφασίζει να κάνει την προσπάθεια για να ξεκινήσει την εργασία στον τομέα που έχει επιλέξει, στη δουλειά για την οποία ενδιαφέρεται. Για μας τα αγόρια, βέβαια, υπάρχει και το επιπλέον άγχος του στρατού, οπότε έχουμε αυτή την παραπάνω δυσκολία. Αλλά, κακά τα ψέματα, δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε τον ρατσισμό, που ανέκαθεν υπήρχε, ενάντια στη γυναίκα που θέλει να δουλέψει.
«Γιατί τώρα;». Αυτό το ερώτημα, που το ακούμε σήμερα να εκφράζεται από πολλούς, νομίζω πως τις περισσότερες φορές λέγεται εκ του πονηρού. Τι θα πει “γιατί τώρα”; Προσωπικά, πολλές φορές, πιάνω τον εαυτό μου να “ταξιδεύει” σε παλιές δεκαετίες. Να θυμάμαι... πρόσωπα που προσπάθησαν να με μειώσουν, να με συκοφαντήσουν, να με εκτοπίσουν από τη δουλειά... Ακόμα και άτομα με βρόμικη γλώσσα που πάνω στη δουλειά ασκούσαν σε βάρος μου αλλά και σε βάρος άλλων συναδέλφων μας ένα εργασιακό μπούλινγκ, κάνοντας κατάχρηση εξουσίας.
Αλλά θυμάμαι και πρόσωπα που, ενώ μπορούσαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να επωφεληθούν από τη δική μου την ανάγκη, εντούτοις με βοήθησαν, ασχολήθηκαν θετικά μαζί μου και έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στο αποτέλεσμά του... «Στέκομαι Όρθιος. Τουλάχιστον μέχρι σήμερα»...
Κάθε άνθρωπος, λοιπόν, έχει μέσα στην ψυχή του... “τον καλό άνθρωπο”, “τον κακό”, “τον άθλιο”, “τον επικίνδυνο”, “τον ηλίθιο”, “τον εκμεταλλευτή” και πάει λέγοντας...
Και όλους αυτούς τους χαρακτήρες τούς “κουβαλάει” μέσα του. Όλα τα χρόνια της ζωής του. Όλα τα χρόνια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας. Έχει μέσα του πολλά πρόσωπα που πέρασαν απ’ τη ζωή του, που συναντήθηκε μαζί τους σε μια δεδομένη χρονική στιγμή. Σε μια στροφή του δρόμου... Συνήθως, μάλιστα, ξεχνάμε τους ανθρώπους που μας φέρθηκαν άσχημα. Που μας στενοχώρησαν. Που μας απείλησαν. Ή στην καλύτερη περίπτωση που απλά αδιαφόρησαν στην ανάγκη μας να κρατηθούμε από κάπου, για να κάνουμε στη ζωή μας αυτό που αγαπάμε.
Εγώ να κάνω δημοσιογραφία. Ο άλλος να γίνει γιατρός. Ή ηθοποιός. Ή ζωγράφος... Παντού, σε όλα τα επαγγέλματα, υπάρχει η ανάγκη του “Άλλου Ανθρώπου”, γιατί μόνοι μας, αν δεν είμαστε αποδεκτοί σε έναν χώρο, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε. Ή, και να προχωρήσουμε, θα έχουμε τότε μια ζωή προβλήματα...
«Συγνώμη που σου φώναζα την εποχή εκείνη. Αλλά το έκανα για το καλό σου. Κατά βάθος θαύμαζα το πάθος που έδειχνες πάνω στη δουλειά», μου έγραψε σε μήνυμά της πρόσφατα μια παλιά μου αρχισυντάκτρια, πολύ αγαπημένη... «Και πολύ καλά μου έκανες», της απάντησα αμέσως. «Ήμουνα νέος. Είχα τα μυαλά μου πάνω από το κεφάλι μου»... Όμως, αυτό είναι άλλο και άλλο είναι να δέχεσαι βρισιές, ή να εξαναγκάζεσαι στην αυτοκαταπίεση, στη μούγκα, στον εξευτελισμό...
Αυτούς τους ανθρώπους τότε, σαν την παλιά μου αρχισυντάκτρια, τους είχαμε ανάγκη. Κάθε νέος άνθρωπος που αγωνίζεται να πετύχει χρειάζεται την κριτική από ανθρώπους που βρίσκονται ιεραρχικά πάνω από αυτόν. Δεν μπορεί όμως κανείς να ανεχτεί τη βρομιά, τη σεξουαλική παρενόχληση, τα βίαια ξεσπάσματα σε βάρος του στον χώρο της δουλειάς... Και όλα αυτά που σήμερα μαθαίνουμε από το... κατά τα λοιπά “καλλιτεχνικό στερέωμα” της χώρας...
Κρατάω λοιπόν κι εγώ στην ψυχή μου όλους τους ανθρώπους που στα δύσκολα ήταν “εκεί”... Ουδόλως ενδιαφέρομαι να “κράξω” τους υπόλοιπους. Απλά δε με ενδιαφέρουν. Τόσο απλά... Και αυτό το μήνυμα που θα ήθελα να στείλω (με ταπεινότητα, χωρίς να θεωρώ ότι περιμένει κανείς να επηρεαστεί από τα... δικά μου μηνύματα) είναι κυρίως προς τα νέα παιδιά: «Μη συμβιβαστείτε. Μην υποχωρήσετε στον αγώνα της σταδιοδρομίας και της επιβίωσης. Εμπιστευτείτε ανθρώπους. Ζητήστε βοήθεια. Αλλά να προσέχετε πάντα τι μπορεί να κρύβει το χαμόγελο ενός ανθρώπου. Δεν είναι πάντοτε αληθινό. Όσο για τα αληθινά χαμόγελα, μάθετε να τα ξεχωρίζετε. Και όποιους ανθρώπους ξεχωρίσετε ως πραγματικούς φίλους στον αγώνα σας για το “αύριο”, μην τους ξεχάσετε ποτέ. Να τους έχετε πάντα μέσα σας. Να μιλάτε γι’ αυτούς δημόσια και να τους εκθειάζετε όχι μόνο τώρα που τους χρειάζεστε, αλλά κυρίως “αύριο” που δε θα τους έχετε πια ανάγκη, γιατί θα έχετε προχωρήσει στη ζωή σας. Διότι, αν ξεχάσετε πως ήταν κι εκείνοι ένα αποκούμπι για σας, σε μια στιγμή του δρόμου σας, για να φτάσετε “εδώ”, τότε πολύ απλά θα έχετε ξεχάσει πως είστε άνθρωποι»...
Σήμερα ζούμε τραγικές καταστάσεις. Αλλά δεν πρέπει να χάνουμε το κουράγιο μας. Όλα θα περάσουν. Και στο τέλος του “τούνελ” θα πρέπει να μείνουμε άνθρωποι. Κρατάμε στην ψυχή μας μόνο τα αληθινά χαμόγελα που πέρασαν απ’ τη ζωή μας στα “χρόνια της υπομονής”, σαν ένα φως που μένει πάντα “ζωντανό”. Σαν ένα φως ώστε να βλέπουμε μπροστά μας. Να βλέπουμε τι έρχεται σε μια επόμενη στροφή... Τα χαμόγελα των ανθρώπων ας γίνουν η πυξίδα μας...
(Φωτογραφία Unpslash)
