Γράφει ο Νίκος Ηγουμενίδης*
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξης Τσίπρας, άνοιξε τη δημόσια συζήτηση για το Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα της νέας εποχής. Συμμετέχοντας στον προβληματισμό για το νέο ΕΣΥ, θα αναφερθώ σήμερα στα νοσοκομεία του ΕΣΥ.
Με αφορμή και την πανδημία, η συζήτηση επικεντρώνεται στην ανάγκη να αντιμετωπιστεί επιτέλους η υποστελέχωση των νοσοκομείων. Ποιο είναι όμως το “αναγκαίο” ανθρώπινο δυναμικό; Από την ίδρυση του ΕΣΥ δημιουργήθηκαν εξειδικεύσεις, αναβαθμίστηκαν οι δυνατότητες της Ιατρικής. Επίσης σε αυτά τα 30-40 χρόνια, πολλά έχουν αλλάξει στις ανάγκες και απαιτήσεις της κοινωνίας. Αποτιμώντας την πορεία του δημόσιου συστήματος, θα πρέπει να δούμε τις παρεμβάσεις μας κάτω από το πρίσμα του συνόλου αυτών των εξελίξεων. Αναφέρομαι στην υγειονομική περιφέρεια της Κρήτης. Ωστόσο, χωρίς “κακέκτυπη” αντιγραφή, οι προτάσεις μου μπορούν να προσαρμοστούν για κάθε περιφέρεια της χώρας.
Πρώτο: Αναβάθμιση νοσοκομειακής περίθαλψης
- Η σύγχρονη Ιατρική μπορεί να προσφέρει πολλά, κυριολεκτικά να σώζει ζωές, στις κρίσιμες καταστάσεις, στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που κρίσιμα χειρουργεία αναβάλλονται επανειλημμένα στην αναμονή κρεβατιού ΜΕΘ, είτε περιστατικά, ιδιαίτερα στην ύπαιθρο, μετακινούνται σε άλλη πόλη, σε διαθέσιμο κρεβάτι ΜΕΘ, με σημαντική βέβαια οικονομική και κοινωνική επιβάρυνση στο περιβάλλον του ασθενούς. Απαιτείται επομένως ενίσχυση των ΜΕΘ και αυξημένος αριθμός κρεβατιών ΜΕΘ των νοσοκομείων μας.
Οι επενδύσεις που γίνονται για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού πρέπει να πάρουν μόνιμο χαρακτήρα. Ο αυξημένος αριθμός κρεβατιών ΜΕΘ να παραμείνει και να χρησιμοποιηθούν στη σύγχρονη, υψηλού επιπέδου περίθαλψη.
- Στην ίδια κατεύθυνση απαιτείται σε ορισμένες κλινικές δημιουργία Μονάδας Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ), η οποία θα καλύπτει τα περιστατικά αυξημένης βαρύτητας, τα οποία ωστόσο δε χρειάζονται ΜΕΘ. Αφορά τις κλινικές (κυρίως Χειρουργικές), που κατά τεκμήριο χρειάζονται κρεβάτια ΜΕΘ στη διάρκεια της νοσηλείας των ασθενών τους.
- Θα πρέπει στα νέα οργανογράμματα των νοσοκομείων να ενταχθούν, σε πλήρη συγκρότηση και στελέχωση, τμήματα των κλινικών. Μονάδα Σπονδυλικής Στήλης στην Ορθοπεδική ή τη Νευροχειρουργική, Αγγειακών Εγκεφαλικών Επεισοδίων στη Νευρολογική είναι μερικά παραδείγματα από την αναβαθμισμένη ποιότητα υπηρεσιών υγείας που εξασφαλίζει σήμερα η εξέλιξη της Ιατρικής. Ποιες Μονάδες; Σε ποιες κλινικές; Όλες οι εξειδικευμένες μονάδες πρέπει να θεσμοθετηθούν στο νέο ΕΣΥ.
- Τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) των νοσοκομείων. Είναι το τελευταίο βήμα της εξωνοσοκομειακής αντιμετώπισης και, για ορισμένους, το πρώτο βήμα της ενδονοσοκομειακής περίθαλψης. Είναι τα τμήματα της μεγαλύτερης ταλαιπωρίας για τους συμπολίτες που απευθύνονται στο δημόσιο σύστημα για λόγους υγείας. Η ενίσχυση των ΤΕΠ, αυτονόητο αίτημα, έχει κατά τη γνώμη μου τρεις πλευρές: α) Δημιουργία σε όλα τα νοσοκομεία αυτοτελών ΤΕΠ, β) Προσλήψεις προσωπικού όλων των βασικών ειδικοτήτων, γ) Εκπαίδευση στην επείγουσα ιατρική. Αφορά ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό παραϊατρικό προσωπικό.
- Τα κέντρα αποκατάστασης είναι δομές που λείπουν από το δημόσιο σύστημα. Κρίνοντας από τις απαιτήσεις, σε κάθε περιφέρεια, πρέπει να υπάρχει δημόσιο κέντρο αποκατάστασης. Στον σχεδιασμό μας, για την Κρήτη, προβλέπεται να εξελιχθεί σε τέτοια δομή το Νοσοκομείο της Νεάπολης, μετά τη δρομολογημένη επέκτασή του.
- Εκτός Κρήτης αναζητούν νοσηλεία περιστατικά κυρίως Καρδιοχειρουργικής, Αγγειοχειρουργικής, Νευροχειρουργικής, Παιδοχειρουργικής, Χειρουργικής Θώρακος, Επεμβατικής Καρδιολογίας. Οι αντίστοιχες κλινικές, για να παρέχουν ποιότητα αντάξια της σύγχρονης ιατρικής, πρέπει να αναβαθμιστούν.
Κάθε μία να αποκτήσει το εξειδικευμένο προσωπικό για να καλύπτει όλο το επιστημονικό φάσμα της ειδικότητας. Να έχει τη δική της ΜΑΦ, με το εξειδικευμένο προσωπικό για τη σωστή λειτουργία της. Να έχει τα δικά της κρεβάτια στη ΜΕΘ του νοσοκομείου. Να έχει χώρους αντίστοιχους στον όγκο του κλινικού έργου.
- Υπό το πρίσμα των παραπάνω, γίνονται περισσότερο διακριτές οι ανάγκες.
Ανάγκες σε υποδομές. Για παράδειγμα: Ενώ το επιστημονικό προσωπικό της Καρδιολογικής Κλινικής του ΠΑΓΝΗ καλύπτει όλο το φάσμα της επεμβατικής Καρδιολογίας, οι χώροι της Μονάδας Επεμβατικής Καρδιολογίας στο ΠΑΓΝΗ δεν επαρκούν για να καλύψουν τον όγκο του απαιτούμενου κλινικού έργου. Για να βγούμε και λίγο εκτός Κρήτης, σε πολλά παλιά μεγάλα νοσοκομεία της Αθήνας κυρίως, παρουσιάστηκε και υπάρχει πρόβλημα χώρου για τη στέγαση σύγχρονων υποδομών (Αξονικός Τομογράφος, Μαγνητικός Τομογράφος, Εξοπλισμός Πυρηνικής Ιατρικής κ.λπ.). Και να φανταστεί κανείς ότι πριν 60 χρόνια στα νοσοκομεία αυτά νοσηλεύονταν συμπολίτες μας ασθενείς απ’ όλη την Ελλάδα.
Ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό. Για παράδειγμα Χειρουργική Θώρακος: Δε θέλουμε απλά 3 χειρουργούς θώρακος, έτσι ώστε με 10 εφημερίες τον μήνα ο καθένας να εξασφαλίζουμε τη στοιχειώδη λειτουργία της κλινικής. Στο Κέντρο Χειρουργικής Θώρακος της Κρήτης θέλουμε τόσους θωρακοχειρουργούς, με τέτοια εξειδίκευση, ώστε να καλύπτουμε ιατρικά όλο το φάσμα της Χειρουργικής Θώρακος. Για τη λειτουργία της ΜΑΦ Θωρακοχειρουργικής, θέλουμε αντίστοιχα εξειδικευμένο υγειονομικό προσωπικό. Στη ΜΕΘ (που πρέπει να διατηρήσουμε τον αυξημένο σήμερα λόγω COVID αριθμό κρεβατιών), διαθέτουμε τόσα κρεβάτια που διαχειρίζεται η Θωρακοχειρουργική Κλινική. Αντίστοιχα με αυτό το παράδειγμα πρέπει να δούμε το “αναγκαίο προσωπικό” και στις υπόλοιπες κλινικές.
Δεύτερο: Επικαιροποίηση Υγειονομικού Χάρτη
Ήδη αναφέρθηκε ο σχεδιασμός για εξέλιξη του Διαλυνάκειου σε νοσοκομείο αποκατάστασης. Συζητάμε για εξειδικευμένες Χειρουργικές Κλινικές, που να καλύπτουν επιστημονικά το σύνολο της νοσοκομειακής περίθαλψης. Έχουμε Ιατρική Σχολή και Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο στην Κρήτη. Έχουμε σημαντικές αλλαγές στον πληθυσμό της Κρήτης.
Είναι προφανές ότι οι εξελίξεις της Ιατρικής και οι κοινωνικές ανάγκες επιβάλλουν ανακατανομή όσον αφορά στις υπάρχουσες δομές και λειτουργίες στο δημόσιο σύστημα υγείας και στην Κρήτη. Το νέο ΕΣΥ χρειάζεται ένα νέο υγειονομικό χάρτη, που θα πρέπει να γίνει αντικείμενο ευρύτατης διαβούλευσης. Έτσι τα επιστημονικά δεδομένα του χάρτη υγείας (επιδημιολογικά δεδομένα, πληθυσμιακές αλλαγές, υγειονομικές ανάγκες) θα συνδεθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο με τις απαιτήσεις και τις ανάγκες της κοινωνίας. Θα αποκτήσουμε ολοκληρωμένη εικόνα για τις απαραίτητες παρεμβάσεις σε υποδομές, προσωπικό και επιστημονική εξειδίκευση.
Τρίτο: Κανένα περιστατικό εκτός Κρήτης για νοσηλεία
Η παρεχόμενη νοσοκομειακή περίθαλψη πρέπει να φτάσει σε επίπεδο τέτοιο, ώστε να εξασφαλίζει την υγειονομική αυτάρκεια της περιφέρειας. Με αυτό το κριτήριο πρέπει να αντιμετωπίσουμε το καθολικό αίτημα της κοινωνίας να ενισχυθούν τα νοσοκομεία μας. Τι χρειάζονται τα υπάρχοντα, τι επιπλέον δομές χρειαζόμαστε.
Βέβαια, χωρίς να ξεφεύγουμε από τον στόχο της υγειονομικής αυτοτέλειας, θα πρέπει να έχουμε κατά νουν ότι οι πολύ σπάνιες παθήσεις, ορισμένες ακόμα και με μονοψήφιο αριθμό κρουσμάτων στον πληθυσμό της Κρήτης, οι συγγενείς καρδιοπάθειες, καθώς και οι σπάνιες παθολογικές καταστάσεις, όπως τα περιστατικά εκτεταμένων εγκαυμάτων που απαιτούν νοσηλεία σε ειδικά κέντρα, όλα αυτά τα σπάνια περιστατικά θα αντιμετωπίζονται σε εξειδικευμένα κέντρα που δε θα είναι περισσότερα από ένα ή δύο στην επικράτεια. Με εξαίρεση λοιπόν αυτά τα περιστατικά, όλα τα υπόλοιπα θα πρέπει να νοσηλεύονται στην Κρήτη.
Στο τραπέζι του δημόσιου διαλόγου παραμένουν και άλλα πολλά: Μεταξύ άλλων για τα νοσοκομειακά τμήματα λοιμωδών νοσημάτων, το καθεστώς εφημεριών, την κεντρική (;) διαχείριση των κρεβατιών ΜΕΘ, την αναδιοργάνωση του ΕΚΑΒ, τις αερομεταφορές. Για τα νοσοκομεία στους νομούς που είναι περισσότερα από ένα. Σκεφτόμαστε, διαβουλευόμαστε, προτείνουμε, με κριτήριο την ενίσχυση του ΕΣΥ. Ξέρουμε καλά ότι όσο πιο ισχυρό είναι το δημόσιο σύστημα υγείας, τόσο πιο ασφαλής υγειονομικά είναι η κοινωνία.
* Ο κ. Νίκος Ε. Ηγουμενίδης είναι βουλευτής Ηρακλείου ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία.
