Με αφορμή τον νέο φωτισμό της Ακρόπολης, που προκάλεσε πληθώρα ευνοϊκών αλλά και δυσμενών σχολίων, προσπαθήσαμε να βρούμε κάποια άκρη ως προς το πόσο κόστισε, ποιοι τα πλήρωσαν αυτά τα χρήματα και ποιοι ήταν οι συντελεστές του έργου.
*Γράφει η Μαρία Μπενετάκη
Όπως γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, ο φωτισμός των μνημείων της Ακρόπολης είχε γίνει μετά από αγώνα και πρωτοβουλία του αείμνηστου σκηνοθέτη Μιχάλη Κακογιάννη, ο οποίος ζήτησε τη συνδρομή του διεθνούς φήμης Γάλλου φωτιστή Pierre Bideau για να φωτίσει την Ακρόπολη όπως της άξιζε, επ’ ευκαιρία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Για να αμειφθεί ο Γάλλος σχεδιαστής, ο Μιχάλης Κακογιάννης ίδρυσε το Σωματείο “Φίλοι της Αθήνας” και κατάφερε να συγκεντρώσει από συνδρομές των μελών το ποσό της αμοιβής του, που ανήλθε στις 400.000 ευρώ. Πράγματι, ο Γάλλος σχεδιαστής υπέβαλε ένα τεύχος με προτάσεις για τον φωτισμό και ο μηχανολόγος μηχανικός Κώστας Κάπος, τότε διευθυντής Μελετών του Γραφείου Δοξιάδη, ανέλαβε να συντάξει τις μελέτες εφαρμογής, να λάβει την έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και να υλοποιήσει το έργο, το οποίο χρηματοδότησε, υπό μορφή χορηγίας προς το Σωματείο, το υπουργείο Πολιτισμού με 800.000 ευρώ. Απ’ όσο διαβάσαμε, ο κ. Κάπος προσέφερε όλες τις υπηρεσίες του εντελώς δωρεάν, προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο, οι μελέτες του οποίου στην πορεία διαφοροποιήθηκαν σημαντικά.
Όπως είχε γράψει ο ίδιος στο παρελθόν, εκφράζοντας την πικρία του για την αδιαφορία των Αρχών να συντηρήσουν τον φωτισμό της Ακρόπολης, η εγκατάλειψη ήταν τόσο μεγάλη, που σε κάποια αυτοψία του βρήκε τους προβολείς σπασμένους, στραβωμένους, γεμάτους ψόφια έντομα και λάσπη, έτσι ώστε είχαν χάσει εντελώς τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά. Και όλα αυτά γιατί δε δαπανήθηκαν 60.000-70.000 ευρώ για να γίνει μια πλήρης ανακατασκευή της εγκατάστασης, που θα επανέφερε το αποτέλεσμα στην κατάσταση του 2004.
Ο κ. Κάπος είναι υπεύθυνος για τον φωτισμό αναδείξεως περισσότερων από 60 σημαντικών μνημείων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως διαπιστώσαμε από την ιστοσελίδα του και το βιογραφικό του.
Ο ίδιος γράφει σε ανάρτησή του στο Facebook ότι, ανεξάρτητα από την υποκειμενική αισθητική του καθένα μας, ο ίδιος αισθάνεται δικαιωμένος από το έργο της ανακατασκευής του φωτισμού και χαίρεται που βρέθηκε το Ίδρυμα Ωνάση να κάνει τη χρηματοδότηση.
Το 2019, το ΥΠ.ΠΟ. ζήτησε από τον κ. Κάπο να συντάξει μια Τεχνική Έκθεση σχετικά με το τι έπρεπε να γίνει για να επανέλθει ο φωτισμός στα παλαιά επίπεδα και να βελτιωθούν ορισμένες «αισθητικές ασυνέπειες», όπως τις είχε παρατηρήσει όλα αυτά τα χρόνια. Η έκθεση αυτή πέρασε και εγκρίθηκε από το ΚΑΣ, δεσμεύοντας οποιονδήποτε που θα προχωρούσε σε ανακατασκευή του φωτισμού να ακολουθήσει ορισμένες εγκεκριμένες ενέργειες, ώστε να μην αλλοιωθεί η εικόνα του μνημείου.
Όμως, αυτό που είδαμε πριν λίγες μέρες ελάχιστη σχέση είχε με την προηγούμενη εικόνα του ζεστού, χρυσίζοντος φωτισμού των μνημείων που είχαμε συνηθίσει τόσα χρόνια. Τι άλλαξε στο μεταξύ; Μια και οι πληροφορίες που μας έδωσε ο κ. Κάπος αφορούσαν μόνο το δικό του έργο και τη φιλοσοφία πίσω από αυτό, το ψάξαμε λίγο περισσότερο.
Το 2019, το Κοινωφελές Ίδρυμα Ωνάση ανακοίνωσε ότι θα χρηματοδοτήσει την ανακατασκευή του φωτισμού των μνημείων, καθώς και τον ανελκυστήρα ΑμεΑ, με ένα ποσό που θα έφτανε το 1,5 εκατ. ευρώ. Στην ουσία του δόθηκε εν λευκώ η υλοποίηση του έργου αυτού, χωρίς καμία παρέμβαση από το υπουργείο.
Έτσι, επέλεξε ως μελετήτρια την κ. Ελευθερία Ντεκό, γνωστή θεατρική φωτίστρια, που πιστώνεται και τον φωτισμό της Τελετής Έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων, η οποία όμως, όπως ανακαλύψαμε στην ιστοσελίδα της, δεν είχε καμία εμπειρία σε αρχιτεκτονικό φωτισμό, που είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Το αποκλειστικό κριτήριο επιλογής της υπήρξε το γεγονός ότι είναι για πολλά χρόνια συνεργάτις του Ωνασείου Ιδρύματος, φωτίζοντας θεατρικές παραστάσεις στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος, γι’ αυτό και η σύζυγος του προέδρου του, κ. Παπαδημητρίου, τα περασμένα Χριστούγεννα και σε ανύποπτο χρόνο την είχε χαρακτηρίσει «εθνική φωτίστρια».
Έτσι, στην ουσία δόθηκε σε μία μελετήτρια, που δεν είχε καμία εμπειρία στον φωτισμό σημαντικών μνημείων, το ελεύθερο να αποφασίσει η ίδια πώς θέλει να φωτίσει το πιο σημαντικό Σύμβολο του Ελληνισμού και να οργανώσει μια παράσταση στην τελετή ανάμματος του νέου φωτισμού, που θα ήταν πιο κατάλληλη για παραλιακό κέντρο διασκέδασης ή συναυλία κάποιου συγκροτήματος.
Όσο για το αισθητικό αποτέλεσμα, οι φωτογραφίες που βρήκαμε τόσο στο διαδίκτυο, όσο και στις ιστοσελίδες του κ. Κάπου και της κ. Ντεκό, με επίκεντρο τον Παρθενώνα και χωρίς την έγκριση του ΚΑΣ γι’ αυτό το σόου, μιλούν από μόνες τους.
** Κάποια στοιχεία λήφθηκαν από το άρθρο του Παύλου Αγιαννίδη στο Protagon.gr.
* Η Μαρία Μπενετάκη είναι απόφοιτος Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Φλωρεντίας.
