Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου
Είναι πλέον σαφές ότι και ο Αύγουστος θα είναι ένας δύσκολος μήνας. Όχι μόνο για την Ελλάδα, διεθνώς. Νέα μέτρα στήριξης συνεπώς είναι αναγκαία. Μόνο που αυτό απαιτεί χρήματα, τη στιγμή που από την Ευρώπη το μόνο που αναμένεται να έρθει άμεσα είναι κάτι παραπάνω από 1 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ.
Ακόμη και τα λεφτά του SURE θα έρθουν από Σεπτέμβριο-Οκτώβριο... και βλέπουμε. Όσο για τις χρηματοδοτήσεις του νέου Ταμείου Ανάκαμψης, η μακρόσυρτη διαδικασία που ακολουθεί την πολιτική απόφαση της Συνόδου Κορυφής και περνά από τη σύνταξη των νομικών κειμένων από την Κομισιόν, την έγκρισή τους από το Ευρωκοινοβούλιο, την κατάθεση και έγκριση των εθνικών κειμένων κ.λπ. μπορεί να οδηγήσει - στο πιο καλό σενάριο - σε έλευση χρήματος προς το καλοκαίρι του 2021.
Η τεράστια αυτή χρονοκαθυστέρηση της Ε.Ε., σε συνδυασμό με την - άγνωστη αυτή τη στιγμή - εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης, εξηγεί σε έναν βαθμό την προσπάθεια του οικονομικού επιτελείου να διατηρήσει κρατικά διαθέσιμα. Να διατηρήσει “καύσιμα”.
Τα διαθέσιμα λοιπόν σήμερα είναι στα 31,5 δισ. ευρώ, έναντι 37,5 δισ. ευρώ τον Μάρτιο, στην αρχή της πανδημίας. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, αυτά τα 6 δισ. έγιναν μέτρα στήριξης, και άλλα τόσα διατέθηκαν για τον ίδιο σκοπό από τις νέες εκδόσεις ομολόγων και τα αυξημένα έντοκα γραμμάτια. Έχουν δοθεί δηλαδή περίπου 12-14 δισ. ευρώ επί συνόλου μέτρων στήριξης της τάξης των 24 δισ. ευρώ.
Το ποσό μπορεί να φαίνεται μεγάλο, αλλά δε φτάνει. Ένα νέο πακέτο μέτρων στήριξης θεωρείται προεξοφλημένο από τους επιχειρηματίες, αλλά και από πολίτες. Από όσους εργάζονται στον τουρισμό και δε βρήκαν φέτος θέση απασχόλησης ή όσους εργάζονται περιστασιακά. Από τους επιχειρηματίες που βιώνουν μεγάλη πτώση τζίρου ή από όσους δεν άνοιξαν.
Σημείο- “κλειδί” για το επόμενο πακέτο είναι βεβαίως τα κρατικά φορολογικά έσοδα. Η συγκράτηση της πτώσης τους σε ένα ποσοστό της τάξης του 20% θεωρείται πως είναι το βαρόμετρο για να μπορέσει να ληφθεί ένα ισχυρό πακέτο. Υπάρχουν και άλλες πηγές που πρέπει να κινητοποιηθούν: μια σημαντική αναθεώρηση και επιτάχυνση του ΕΣΠΑ, ώστε πολύ περισσότερα κονδύλια να διοχετευτούν σε επενδύσεις και μέτρα στήριξης, η έξοδος της χώρας στις αγορές ξανά μέσα στο δεύτερο εξάμηνο, ακόμα και το (πολιτικά δύσκολο) εργαλείο του δανεισμού από τον ESM.
Τίποτα δεν μπορεί να είναι “ταμπού” την ώρα που ο ιδιωτικός τομέας της χώρας περνά πάρα πολύ δύσκολες στιγμές. Ας το παραδεχτούμε, το καλό σενάριο άμεσης λήξης της πανδημίας πλέον έχει εκλείψει.
Οι “κουμπαράδες” πρέπει να ανοίξουν. Με σύνεση μεν, διότι αυτή η κρίση θα έχει διάρκεια, αλλά και με επάρκεια για αυτούς που έχουν πραγματικά ανάγκη τη στήριξη ώστε να επιβιώσουν και την “επόμενη μέρα”. Ώστε να αποφευχθούν μαζικά “λουκέτα” και ορδές ανέργων, μια εξέλιξη η οποία άλλωστε θα είχε πολύ πιο μεγάλες συνέπειες, όχι μόνο πολιτικές και κοινωνικές, αλλά και δημοσιονομικές...
