default-image

Ο κορωνοϊός και η απειλούμενη οικονομική κρίση

Απόψεις
Ο κορωνοϊός και η απειλούμενη οικονομική κρίση

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η “έλευση” του COVID-19, σε αντίθεση με τις κρίσεις του 1973 και του 2008, πλήττει ταυτοχρόνως και την προσφορά και τη ζήτηση. Ο COVID-19 δεν αφορά απειροελάχιστη μεταβολή και δε δοκιμάζει τον άνθρωπο «αυτοτελώς» ως ύπαρξη. Ο COVID-19 δοκιμάζει συνολικώς το «όλον σύστημα»

Γράφει ο Πέτρος Μηλιαράκης

 Εν αρχή ενεστώς είναι το δόγμα: προέχει ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Ωστόσο, η επέλευση ενός "ιού" (COVID-19) έχει συνταράξει τις κοινωνίες όπου Γης και έχει διαμορφώσει κλίμα ανασφάλειας σε πλανητικό επίπεδο σε ό,τι αφορά τη δημόσια υγεία και την οικονομία.

Ενόψει της απόκρημνης κατάστασης που έχει δημιουργηθεί και που κινδυνεύει να βαθύνει, είναι προδήλως βέβαιον ότι θα δοκιμαστούν στις επιμέρους κοινωνίες των χωρών που πλήττονται από τη συγκεκριμένη πανδημία, τόσο τα όρια αντοχής της δημόσιας υγείας, όσο και οι επιμέρους οικονομικές δραστηριότητες. Αναμφισβητήτως δε, σε διεθνές επίπεδο θα δοκιμαστούν τα όρια αντοχής του μακροσυστήματος και του ευρωσυστήματος.

 Ως προδιάθεση

 Άξιο παρατήρησης είναι ότι η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα, ιδιαιτέρως από το 2010, αφορούσε μια μη βιώσιμη "φούσκα" που διαμορφωνόταν στο επίπεδο κρατικών και ιδιωτικών χρεών. Η δεκαετία που διέρρευσε από το 2010 στο 2020, λόγω της γενικότερης κρίσης του μακροσυστήματος και του ευρωσυστήματος, δημιούργησε μια επίπλαστη μεγέθυνση, έτσι ώστε να είναι βέβαιη η επερχόμενη παγκόσμια ύφεση. Οι "πρόνοιες" δε για την αντιμετώπιση της επερχόμενης ύφεσης θα είχαν ως στόχο τη σταδιακή αποφόρτιση του συστήματος.

Η πανδημία όμως που ενέσκηψε λόγω του κορωνοϊού δημιούργησε τη νέα συνθήκη που αφορά αιφνίδια διαμόρφωση κινδύνου ενός «παγκόσμιου οικονομικού κραχ», που θα δοκιμαστεί όχι μόνο από άποψη οικονομικής επιστήμης, αλλά και από άποψη πολιτικής, αναλόγως του συστήματος διακυβέρνησης και της ιδεολογίας που θα επικρατήσει διεθνώς...

 Η κρίση της παρούσας συγκυρίας

 Πριν αναφερθούμε στην κρίση της παρούσας συγκυρίας, πρέπει να επισημειώσουμε τα εξής:

Ακραίες κρίσεις αντιμετώπισε προσφάτως η παγκόσμια οικονομία, όπως ήταν εκείνη του 1973, όπου σε καθεστώς στασιμοπληθωρισμού, πλήγμα δέχτηκε το κόστος παραγωγής, και ως εκ τούτου υπήρξε πρόβλημα προσφοράς.

Αντιθέτως η κρίση του 2008, που συμπορευόταν με την ευρύτερη κρίση σωρευμένου χρέους (δημόσιου και ιδιωτικού), είχε ως συνέπεια να δεχτεί πλήγμα η ζήτηση λόγω κατάρρευσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος...

Στον παρόντα χρόνο, η "έλευση" του COVID-19, σε αντίθεση με τις προαναφερόμενες κρίσεις του 1973 και του 2008, πλήττει ταυτοχρόνως και την προσφορά και τη ζήτηση. Ως εκ τούτου, κατά τρόπο αδιστάκτως βέβαιον πλήττεται συνολικώς η αγορά, οπότε λόγω και της παγκοσμιοποίησης θα δοκιμαστούν οι αντοχές τόσο του μακροσυστήματος όσο και του ευρωσυστήματος. Ως προς το ευρωσύστημα δε, επισημειώνεται ότι ήδη η Ευρωζώνη είναι εξασθενημένη, λόγω σωρευμένων χρεών των κρατών-μελών και λόγω της μακρόχρονης ανένδοτης πολιτικής για δημοσιονομική πειθαρχία.

Με τούτα τα δεδομένα, σε επίπεδο μακροσυστήματος, το ΔΝΤ έχει υπολογίσει ότι μια διεθνής ύφεση, που θα αφορά στο 50% εκείνης του 2009, θα "κοκκινίσει" δάνεια ύψους 19 τρισ. δολαρίων. Το πρόβλημα, δε, θα καταλάβει το σύνολο των τομέων της οικονομικής δραστηριότητας σε απροσδιόριστη έκταση, αρκεί να λάβουμε υπ' όψιν τον ειδικότερο κλάδο που αφορά στον τουρισμό. Οι απώλειες στο τουριστικό εισόδημα από τον κορωνοϊό μπορεί να ανέλθουν και στα 49 δισ. δολάρια εάν η κρίση διαρκέσει τόσο όσο και εκείνη του SARS το 2003, σύμφωνα με ανάλυση του Oxford Economics. Ανάλογους υπολογισμούς έχει και το "Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδίων και Τουρισμού" (WTTC), με βάση τη στατιστική της εμπειρίας των προηγούμενων κρίσεων του SARS και του Η1Ν1.

 Η "Θεωρία περί Χάους"

 Τούτων δοθέντων, το "Δόγμα του Χάους" είναι παρόν. Υπ' όψιν ότι η "Θεωρία περί Χάους" στηρίζεται στην εκδοχή ότι ο παραμικρός ατυχής χειρισμός (!) είναι δυνατόν να συμπαρασύρει στο απόλυτο χάος το σύνολο του συστήματος. Είναι η θεωρία του "πετάγματος της πεταλούδας" - "Butterfly effect".

Με βάση την εκδοχή αυτή: μια απειροελάχιστη μεταβολή στη ροή των γεγονότων μπορεί να οδηγήσει σε μια εξέλιξη της ιστορίας του συστήματος δραματικά διαφορετική από εκείνη που θα ελάμβανε χώρα εάν δεν είχε συμβεί η μεταβολή αυτή.

Τούτων δοθέντων, ο COVID-19 δεν αφορά απειροελάχιστη μεταβολή και δε δοκιμάζει τον άνθρωπο «αυτοτελώς» ως ύπαρξη. Ο COVID-19 δοκιμάζει συνολικώς το «όλον σύστημα». Και τούτο διότι μετά το global red alert μπορεί να έχουμε διεθνώς ένα νέο Bretton Woods και στην Ευρώπη ενδεχομένως ανατροπή του Stability Pact... Άλλωστε, ΠΟΛΕΜΟ έχουμε και μάλιστα ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ!

 Ως κατακλείδα

 Καιρός είναι τα δόγματα του νεοφιλελευθερισμού να υποστούν συντριπτική ήττα, λαμβανομένης υπ' όψιν της πρόσφατης εμπειρίας που αφορά ειδικώς στο έννομο αγαθό της δημόσιας υγείας. Ανεξαρτήτως όμως αυτού, είναι προδήλως βέβαιον ότι τόσο το μακροσύστημα όσο και το ευρωσύστημα εισέρχονται σε νέα ιστορική φάση έντονης δοκιμασίας, οπότε όλα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος.

 «Τόσο το μακροσύστημα όσο και το ευρωσύστημα εισέρχονται σε νέα ιστορική φάση, οπότε όλα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος».

* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Χώρας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC - EU).

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News