Γράφει ο Βασίλης Ορφανός
Ζούμε δύσκολες μέρες. Μακάρι να μην έρθουν δυσκολότερες. Πολλή μαυρίλα. Σκεφτόμουν λοιπόν να γράψω κάτι που λίγο να αλαφρύνει τη διάθεσή μας. Μια ιδέα που μου άρεσε ήταν να διακωμωδήσω την τάση μερικών (ή μήπως πολλών;) για συνωμοσιολογία.
Έλεγα να το ξεκινήσω από το τραγουδάκι που λέγαμε στο νηπιαγωγείο: «Δεν σου λέω κυρά αλεπού / το δρόμο που θα πάρω, / την κακή τη σκέψη σου / την ξέρω κυρά Μάρω, / Μάρω, κυρά Μάρω!», που ήταν η μαχητική μας απάντηση στο ερώτηση που έκανε η αλεπού στον γάιδαρο: «γάιδαρε τον ρώτησε / για πού, για πού, για πού;»
Και θα σχολίαζα με τι αποφασιστικότητα τονίζαμε το «δεν» στην αρχή, πώς ανεβάζαμε έπειτα τη φωνή με ένα αντιστασιακό κρεσέντο για να ξεσκεπάσουμε τα σκοτεινά σχέδια της κυρά Μάρως; Αμ εκείνο το τελευταίο «Μάρω, κυρά Μάρω»; αυτό ηχούσε βαρύτερα κι από καταδικαστική ετυμηγορία ενόρκων.
Θα δικαιολογούσα έπειτα τη δυσπιστία του γαϊδάρου ανατρέχοντας, πολλούς αιώνες πίσω, στο «Γαδάρου, λύκου κι αλουπούς διήγησις ωραία», που μας μιλάει για την περιπέτεια που έζησε ο γάιδαρος όταν η αλεπού (μαζί με τον λύκο) τον παρέσυρε σε ένα ταξίδι με τη βάρκα, με σκοπό να τον φάνε − περιπέτεια από την οποία γλίτωσε μόνο χάρη στα… προσόντα του (τις οπλές του και το… άλλο). Πώς να της έχει μετά εμπιστοσύνη της αλεπούς!
Έπειτα, θα περνούσα στον μύθο του Αισώπου «Αλώπηξ και κόραξ», που μας δίδαξε να μην εμπιστευόμαστε αλεπούδες που έρχονται με παίνια και γαλιφιές να μας αρπάξουν το τυρί από το στόμα· την έπαθε ο κόρακας, να μην την πάθουμε κι εμείς.
Θα πρόσθετα κατόπιν τα όσα μας δίδαξε η ιστορία με τον «Δούρειο Ίππο». Και θαυμάζουμε τον πολυμήχανο Οδυσσέα μας, που ξεγέλασε τους Τρώες, και καμαρώνουμε για την πονηριά του. Και δεν καταλαβαίνουμε ότι «μας τη λέει» όλη η ανθρωπότητα με κείνο το «Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας».
Κάπως έτσι θα δικαιολογούσα εκείνους που ό,τι και να τους πεις έχουν απάνω πάνω τη δυσπιστία και την καχυποψία, ο κορωνοϊός θα τους γλίτωνε; όλο και κάποιο σκοτεινό παράγοντα θα βλέπανε πίσω από το πρόβλημα, κατά κανόνα τον καπιταλισμό και τους Αμερικάνους. Δεν είναι η πρώτη φορά. Τα ίδια έλεγαν για το aids, τα ίδια για τους Δίδυμους Πύργους, για τη προσελήνωση, που κατά τη γνώμη τους ποτέ δεν έγινε, κλπ. κλπ. κλπ. Τους έχουμε μάθει πια. Οπότε, ας τους να λένε.
Θα τους άφηνα. Αν δεν με αφορούσε άμεσα η ελαφρότητά τους. Μα έλα που δεν κάθονται στο σπιτάκι τους, αλλά όλο σουλάτσα πάνω κάτω, και να στα νησιά, να στα χωριά, λες και είναι Πάσχα. Μην τυχόν και κρατήσουν για πάρτη τους τον ιό, αν τον έχουν.
Κάπως έτσι το σκεφτόμουν το θέμα, αλλά όπως και να το έφερνα το στο μυαλό μου, πάντα κατέληγα στο συμπέρασμα πως αυτά τα πράγματα δεν προσφέρονται για χρονογράφημα· στο τέλος πάντα σκόνταφτα στους πικρούς στίχους του Εγγονόπουλου: σαν πάει κάτι να γραφή είναι ως αν να γραφόταν από την άλλη μεριά αγγελτηρίων θανάτου.
Το έβαλα λοιπόν το θέμα στην άκρη. Με σεβασμό προς τα θλιβερά κομβόι της Ιταλίας. Σήμερα το πρωί όμως, ένα πραγματικό περιστατικό με έκανε να το θυμηθώ.
Είχα πάει στο φαρμακείο να πάρω τα φάρμακα του μήνα για ένα χρόνιο πρόβλημα υγείας. Ήταν πελάτες μέσα, έξω περίμενε μια κυρία. Στάθηκα λοιπόν στην ουρά σε μια απόσταση 2-3 μέτρα. Δεν την ήξερα την κυρία, αλλά τη χαιρέτησα αυθόρμητα με ένα ελαφρύ νεύμα. Μου ανταπέδωσε το χαιρετισμό με ένα χαμόγελο.
«Κρατάμε τις αποστάσεις» είπα εγώ, έτσι απλώς για να πω κάτι − ξέρετε την αμηχανία που δημιουργείται σε τέτοιες περιπτώσεις. «Μη φοβάστε, δεν θα σας κολλήσω!» μου είπε, και νόμιζα ότι έκανε πνεύμα, οπότε στο ίδιο μήκος κύματος της απάντησα «Μα μπορεί να σας κολλήσω εγώ». «Στ’ αλήθεια τα πιστεύετε αυτά;» με ρώτησε κάπως επιθετικά, και άρχισε λίγο να σκουραίνει το πρόσωπό της. Δεν κατάλαβα την αντίδρασή της, και απλώς σήκωσα τους ώμους. Με ξανακοίταζε, και προς στιγμήν νόμισα πως ήταν έτοιμη να μου πει «Ποβρ Παναγιότ!» − είχε ακριβώς το περιφρονητικό ύφος με το οποίο κατακεραύνωνε η Μαντάμ Σουσού τον δυστυχή Παναγιώτη της.
Προσπάθησα να μη γελάσω, και όσο μπορούσα πιο σοβαρά και πιο ατάραχα τη ρώτησα: «Εσείς δεν τα πιστεύετε;». «Εγώ, μου λέει, κύριε, είμαι βιοχημικός, και αυτές τις μπούρδες να τις λένε αλλού». «Καλά, και οι εκατοντάδες των νεκρών στην Ιταλία;» ρώτησα με μεγάλη απορία. «Ο θάνατος, αγαπητέ μου (πότε πρόλαβα και έγινα και αγαπητός!), είναι φυσικό φαινόμενο», δογμάτισε με ύφος που θα το ζήλευε και ο Πρόεδρος της Ακαδημίας Επιστημών.
Σας παρακαλώ να μου δώσετε συγχαρητήρια, που συγκρατήθηκα και δεν την άρχισα στα «γαλλικά». Ξεροκατάπια, γύρισα προς την άλλη μεριά, πήρα μια βαθιά αναπνοή, την κράτησα λιγάκι, και έβγαλα σιγά σιγά τον αέρα. Γύρισα μετά προς το μέρος της και, όσο μπορούσα πιο ήρεμα, της είπα: «Αυτό να το θυμάστε, να το πείτε σε όσους χάσουν δικό τους άνθρωπο από τον κορωνοϊό. Σίγουρα θα τους ανακουφίσετε!»
Έκανα μεταβολή και έφυγα αηδιασμένος. Έκανα μερικά βήματα, κοντοστάθηκα, ξανασκέφτηκα τα λόγια της κυρίας, κάτι ένιωσα το αίμα να μου ανεβαίνει στο κεφάλι, «ψυχραιμία, Βασίλη, είπα, έχεις και πίεση». Την κράτησα την ψυχραιμία μου, αλλά γύρισα τα μπρος πίσω. Η κυρία ήταν ακόμη έξω από το φαρμακείο. Άφησα και τους πληθυντικούς και τις ευγένειες στην άκρη, και της είπα με ύφος στυφό και χαλκοπράσινο: «Μην παίζεις τη ζωή κορώνα βάιρους! Ούτε τη δική σου ούτε τη δική μου!»
Υ.Γ. Όταν έφυγα θυμήθηκα τους εξαιρετικούς καθηγητές που είχα στη μεθοδολογία της έρευνας, που με δίδαξαν να μην είμαι απόλυτος. Οφείλω λοιπόν να αφήσω στην κυρία το περιθώριο, έστω μία στο τρισεκατομμύριο να έχει δίκιο, και μακάρι. Οπότε, από αυτήν εδώ τη στήλη θα της ζητήσω δημόσια συγγνώμη. Αυτή όμως από ποιον να πρωτοζητήσει συγγνώμη;
*Λίγα λόγια για τον Βασίλη Ορφανό:
Ο Βασίλης Ορφανός είναι εκπαιδευτικός – ψυχολόγος. Με σπουδές στην Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου, στο Πανεπιστήμιο Paris V- Rene Descartes (maitrise και D.E.A. Ψυχολογίας) και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (πτυχίο Βυζαντινού και Νεοελληνικού Τμήματος της Φιλοσοφικής Σχολής). Υπηρέτησε στην εκπαίδευση ως δάσκαλος Δημοτικού, ως καθηγητής γαλλικής και ως καθηγητής ψυχολογικών και παιδαγωγικών μαθημάτων σε σχολές επιμόρφωσης δασκάλων και νηπιαγωγών. Έχουν δημοσιευθεί άρθρα του για παιδαγωγικά, ψυχολογικά και φιλολογικά θέματα.
Έχει ασχοληθεί συστηματικά με την Ψυχανάλυση λακανικής κατεύθυνσης. Το 2014 εκδόθηκε από τη Βικελαία Βιβλιοθήκη το βιβλίο του "Λέξεις τουρκικής προέλευσης στο κρητικό ιδίωμα".
