Υπάρχει μια δημοφιλής έκφραση στην αγγλική γλώσσα, “may you live in interesting times”, που μεταφράζεται στα Ελληνικά ως “είθε να ζήσεις σε ενδιαφέροντες καιρούς”. Ο θρύλος θέλει την έκφραση να αποτελεί απόδοση μιας αντίστοιχης κινέζικης παροιμίας, όμως... δεν υπάρχει τέτοια κινέζικη παροιμία. Το εγγύτερο αντίστοιχο που βρίσκεται στη βιβλιογραφία είναι μια ρήση του Γερμανού φιλοσόφου Χέγκελ, που δίνει και την... εξήγηση: «Η παγκόσμια ιστορία δεν προσφέρεται για την ευτυχία. Οι περίοδοι ευτυχίας είναι άδειες σελίδες στην παγκόσμια ιστορία».
Ναι, όταν λες σε κάποιον «είθε να ζήσεις σε ενδιαφέροντες καιρούς», πρακτικά... τον καταριέσαι. Να ζήσει σε καιρούς αναταραχής, πολέμων, λιμών, σεισμών, καταποντισμών, σε καιρούς που “γράφουν την Ιστορία”. Κι εμείς λοιπόν σήμερα ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς. Ίσως... υπερβολικά ενδιαφέροντες.
Οι πρώτες μεταπολεμικές (μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο) γενιές στην Ελλάδα έζησαν σε... λιγότερο ενδιαφέροντες καιρούς. Βεβαίως η χώρα είχε ανοιχτές και όζουσες τις πληγές του εμφυλίου, αλλά παρ’ όλα αυτά πέρασαν δύο δεκαετίες σχετικής ηρεμίας, ενώ βεβαίως η Πολιτεία κυνηγούσε ανηλεώς κάθε έναν που εξέφραζε την αντίθεσή του στην καθεστηκυία τάξη. Μετά είχαμε το “διάλειμμα” της χούντας και την τραγωδία της διχοτόμησης της Κύπρου. Μια αναλαμπή “ενδιαφέροντος” στους μουντούς καιρούς. Ακολούθησε μια περίοδος σχετικής ηρεμίας, που σε επίπεδο Ελλάδας διήρκεσε έως και το 2010. Διεθνώς βεβαίως είχαμε την πτώση του τείχους και την αντικατάσταση των σοσιαλιστικών καθεστώτων, από νεοφιλελεύθερους “παράδεισους” στην Ανατολική Ευρώπη (με τις γνωστές συνέπειες...). Την ίδια ώρα, στη γειτονιά μας είχαμε πολέμους, στο Κουβέιτ, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, εσχάτως στη Συρία. Αλλά στην Ελλάδα μας αυτά έφταναν ως απόηχος, μόνο. Η πτώση του τείχους έφερε εκατοντάδες χιλιάδες οικονομικούς μετανάστες, που έτρεχαν να ξεφύγουν από τις ανθρωποφάγες νεοφιλελεύθερες κοινωνίες που δημιουργούνταν στα συντρίμμια του υπαρκτού σοσιαλισμού. Τους πολέμους αρχικά τους περάσαμε απλώς ως... θέαμα στις τηλεοπτικές μας οθόνες, αν και στην περίπτωση της Συρίας καταλήξαμε να δεχτούμε ξανά μεγάλους αριθμούς μεταναστών, ανοίγοντας το προσφυγικό ζήτημα, το οποίο συνεχίζει να αποτελεί τεράστιο θέμα για τη χώρα μας και σήμερα (και θα συνεχίσει να είναι για αρκετό καιρό ακόμη).
Γενικότερα όμως, εδώ ζούσαμε την ευημερία της... πασοκοποίησης της ελληνικής κοινωνίας και της δημιουργίας της “φούσκας” της ευδαιμονίας, η οποία έσκασε άσχημα στα μούτρα μας το 2010. Όταν οι καιροί... άρχισαν να γίνονται πάλι ενδιαφέροντες. Και με έναν πραγματικά σαρωτικό τρόπο. Τη μία μέρα ο... εθνικός μας ύμνος ήταν το «λεφτά υπάρχουν» και την άλλη μέρα... «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Ήταν η έναρξη της εποχής των μνημονίων, η μεγαλύτερη επιχείρηση φτωχοποίησης των λαϊκών τάξεων και μεταφοράς πλούτου από τις μέσες και κατώτερες τάξεις στην ανώτατη, που έχουμε δει στην Ελλάδα ποτέ. Μέχρι την επόμενη τέλος πάντων, γιατί... ποτέ μη λες ποτέ.
Η εποχή των μνημονίων έφερε δύο εκατομμύρια κατοίκους αυτής της χώρας στην... αγκαλιά της φτώχιας και άλλους τόσους στα πρόθυρά της. Έφερε εκτίναξη της ανεργίας σε πρωτοφανή νούμερα, τραγική μείωση των αμοιβών, διάλυση της αγοράς εργασίας, οι εργασιακές σχέσεις γίνανε το αντίστοιχο της ζούγκλας, οι ήδη υποχρηματοδοτούμενες δομές δημόσιας υγείας και παιδείας αφέθηκαν στην τύχη τους, έγινε ένα όργιο ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας, άρχισαν να εκπλειστηριάζονται σπίτια, γιατί ο κόσμος αίφνης βρέθηκε με ένα κλάσμα των εισοδημάτων που είχε (ενίοτε και δίχως καθόλου εισοδήματα, λόγω ανεργίας)... γενικώς, η μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων της χώρας βίωσε τρομακτικές στιγμές. Και οι περισσότεροι συνεχίζουν ακόμη. Η πολυδιαφημισμένη «επιστροφή στην κανονικότητα» της Νέας Δημοκρατίας (όπως αντίστοιχα το «τέλος των μνημονίων» του ΣΥΡΙΖΑ) δεν αφαίρεσε ούτε τόσο δα από τα κανιβαλιστικά μέτρα που ελήφθησαν από το 2010 έως το 2017. Τουναντίον, συνεχίζουν να γίνονται ακόμη περισσότερες “μεταρρυθμίσεις”, ώστε να γκρεμιστούν και τα ελάχιστα που έχουν μείνει όρθια.
Θα έλεγε κανείς μετά απ’ όλα αυτά ότι τίποτε δε θα μπορούσε να μας εντυπωσιάσει ιδιαίτερα και να μας φανεί “τεράστιο”. Τι να πεις στον λαό που πέρασε μνημόνια φτωχοποίησης και είδε από τη μια μέρα στην άλλη την αξιοπρεπή ζωή να μετατρέπεται σε έναν αγώνα επιβίωσης δίχως κανόνες, που απέκτησε καθημερινή επαφή τους τραμπούκους των εισπρακτικών εταιρειών και που βλέπει το σπίτι του να απειλείται με πλειστηριασμό; Κι όμως, υπάρχει ακόμη δρόμος προς την... κατηφόρα. Ή, αν θέλετε, δεν τον φτάσαμε τον πάτο του πηγαδιού, υπάρχει... και απόπατος. Μέσα σε όλα τα υπόλοιπα, μας ενέσκηψε και κορωνοϊός. Η πρώτη πανδημία μετά από πολλές δεκαετίες και μάλλον η χειρότερη ως προς την παγκόσμια διασπορά από την εποχή της ισπανικής γρίπης (παρότι σε επίπεδο θυμάτων υπήρχαν πολύ σημαντικότερες και πολύ πιο θανατηφόρες πανδημίες τη δεκαετία του ’60 και του ’70, αλλά αυτές ήταν πιο εντοπισμένες σε μια χώρα ή σε μια ομάδα χωρών). Η πανδημία του Covid-19 έχει ήδη λάβει παγκόσμιες διαστάσεις κι οι δυνητικές της επιπτώσεις προκαλούν τρόμο. Τόσο τρόμο, ώστε να έχουν γονατίσει και οι αγορές, που συνήθως σε τέτοιες αναμπουμπούλες... κάνουν πάρτι.
Και ο ταλαιπωρημένος, μνημονιόπληκτος Έλληνας θα πρέπει να μάθει να ζει και με τον νέο ιό, λαμβάνοντας όλα τα μέτρα που τον καλεί να πάρει η Πολιτεία, αν και, καθώς φαίνεται τουλάχιστον, το μέτρο του περιορισμού στα σπίτια μας δε δείχνει να αποδίδει όσο θα περίμενε κανείς. Βεβαίως καθώς σιγά-σιγά κλείνουν τα πάντα και η χώρα ολόκληρη... βάζει λουκέτο, όλος κόσμος θα μαζεύεται περισσότερο στα σπίτια του. Θα μπορούσε κανείς, κάνοντας λιγάκι... μαύρο χιούμορ, να πει ότι ο κορωνοϊός μάς φέρνει... πιο κοντά. Τουλάχιστον με τις οικογένειες και τους οικείους μας, γιατί από τους υπόλοιπους... μας απομακρύνει δραστικά, υπό τον φόβο της μετάδοσης του ιού. Φυσικά, όπως συμβαίνει σε τέτοιες (και μάλιστα λιγότερο σοβαρές) περιπτώσεις, παρατηρείται και μια μαζική υστερία, η οποία οφείλεται κυρίως στο έλλειμμα ενημέρωσης, αλλά και στα διάφορα “τέρατα” που αναπαράγονται μέσω των κοινωνικών δικτύων, τα οποία και σε αυτήν την περίπτωση παίζουν τον ρόλο του διασπορέα ψευδών ειδήσεων και του δημιουργού πανικού εκεί που δε χρειάζεται. Ωστόσο, όλα αυτά είναι αναμενόμενα. Για πολλούς λόγους.
Η υστερία του κόσμου είναι εύκολα εξηγήσιμη - είναι μια νέα ασθένεια, δεν υπάρχει εμβόλιο, μεταδίδεται πολύ εύκολα και γρήγορα και έχει κερδίσει τεράστιο χρόνο στα μέσα ενημέρωσης. Η υστερία των κυβερνήσεων είναι ακόμη πιο δικαιολογημένη: Μετά από δεκαετίες διάλυσης των δημόσιων συστημάτων υγείας σε όλο τον κόσμο, διά της υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσής τους, τα κατά τόπους ΕΣΥ ίσα που μπορούν να χειριστούν τη “φυσιολογική” κίνηση, άντε και μικρές εξάρσεις.
Όπως αποδείχτηκε στην Ιταλία, μια πανδημία βρίσκεται εντελώς πέρα από τις δυνατότητές τους. Στην Ιταλία όπου, ειρήσθω εν παρόδω, μέσα σε 35 χρόνια έχουν μειωθεί οι κλίνες στη δημόσια υγεία σχεδόν στο μισό και αντίστοιχα και το προσωπικό. Το αποτέλεσμα το είδαμε βεβαίως - άνθρωποι πεθαίνουν στους διαδρόμους των νοσοκομείων, καθώς δεν έχουν να τους δώσουν ούτε... έναν αναπνευστήρα.
Οπότε πολύ καλώς η κυβέρνηση κάνει τις κινήσεις που κάνει στην Ελλάδα. Ώστε να ανασχεθεί η πρόοδος του ιού και να μη βρεθεί αντιμέτωπο το (τραγικά υποχρηματοδοτούμενο και υποστελεχωμένο για δεκαετίες) ΕΣΥ με τεράστιο αριθμό κρουσμάτων, που θα το “γονατίσει”.
Ζούμε λοιπόν σε “ενδιαφέροντες καιρούς”. Σε καιρούς αναταραχής, αλλαγής των παγκόσμιων δεδομένων, πανδημιών. Ας ελπίσουμε να μη γίνουν τόσο... ενδιαφέροντες, ώστε να έχουμε να αντιμετωπίσουμε και γενικευμένο πόλεμο. Φτάνει, γκώσαμε με τόσο ενδιαφέρον!
Διαβάστε εδώ όλα τα θέματα για τον κορωνοϊό
