Η τηλεόραση είναι συνυφασμένη με την καθημερινότητά μας. Όλοι της δώσαμε την καλύτερη θέση στο σαλόνι μας. Οι περισσότεροι Έλληνες εδώ και χρόνια ενημερώνονται, ψυχαγωγούνται και διαμορφώνουν άποψη από αυτά που βλέπουν στην ελληνική τηλεόραση.
Είμαι παιδί της. Θυμάμαι πώς είχαμε παραταχθεί οικογενειακώς στον καναπέ, εκστασιασμένοι, μικροί-μεγάλοι, όταν αγοράσαμε πρώτη φορά τηλεόραση. «Καλησπέρα σας κυρίες και κύριοι...», μας είπε η Κέλλυ Σακάκου.
Ήρθαν έτσι τα πράγματα και άρχισα να δουλεύω στην τηλεόραση. Ξέρω καλά λοιπόν τη δύναμή της.
Με πονάει πολύ όταν αυτή τη δύναμη κάποιοι τη χρησιμοποιούν για να κάνουν απλά νούμερα τηλεθέασης.
Μέγα θόρυβο προκάλεσαν εδώ και μέρες οι αρχικές δηλώσεις του ιατροδικαστή για το νεκρό μωράκι στην περιοχή του Ζωγράφου. Μετά το αρχικό σοκ από το άκουσμα της είδησης ότι το βρέφος κακοποιήθηκε σεξουαλικά, άρχισε ένα κύμα θυμού και λεκτικής βίας στα social media. Με κατάρες, ύβρεις και ανάθεμα στους γονείς - προσφυγές από τη Σύρια - που τους μαζέψαμε στην όμορφη χώρα μας.
Η ελληνική κοινή γνώμη διχάστηκε για άλλη μια φορά. Το ίδιο και κάποιες εκπομπές και δημοσιογράφοι. Που, ξεπερνώντας κάθε όριο, “πουλούσαν” την είδηση από κανάλια και site, στήνοντας ένα φτηνό reality.
Η είδηση από μόνη της φρικτή: Ένα μωρό 11 μηνών μεταφέρεται νεκρό στο Νοσοκομείο Παίδων. Ήταν φρικτή κυρίως για τους δύο γονείς, που είδαν το μωρό τους να πεθαίνει. Αλλά ποιος νοιάζεται γι’ αυτούς; Είναι ξένοι...
Υπήρξαν φωνές που έλεγαν «ας περιμένουμε την οριστική γνωμάτευση χωρίς να προτρέχουμε. Ψυχραιμία και υπομονή. Ο νευρολόγος που εξέτασε το μωρό αναφέρει ότι τα ευρήματα στο κορμάκι τού βρέφους δε δείχνουν κακοποίηση».
Υπήρχαν όμως και οι φωνές που με φασιστική ρητορική έστηναν κρεμάλες για τους γονείς. Ολόκληρη η ελληνική κοινωνία έβλεπε στην TV και διάβαζε στον ηλεκτρονικό Τύπο, με αφορμή τον θάνατο του βρέφους, τη χυδαία εκστρατεία κανιβαλισμού και κατασυκοφάντησης των ταλαίπωρων γονιών του.
Και ξαφνικά, όλα αλλάζουν. Οι αστυνομικοί κρατούν αποστάσεις από τις δηλώσεις του ιατροδικαστή. Ο ίδιος ο ιατροδικαστής, από το πρωί της Τρίτης και μετά από το πόρισμα των ιατροδικαστικών εξετάσεων, “μαζεύει” τις αρχικές υποψίες για κακοποίηση.
Το χρονικό ενός διασυρμού όμως είχε γίνει.
Από το πανελλήνιο σοκ της “είδησης”, πως ένα νεκρό μωρό 11 μηνών έχει σημάδια σεξουαλικής κακοποίησης, μέχρι το... «συγνώμη, λάθος» προς τους δύστυχους Σύρους γονείς, μεσολάβησε ένας απίστευτος κανιβαλισμός σε βάρος τους από κάποια ΜΜΕ, αλλά και ένα ρατσιστικό παραλήρημα όσων ψάχνουν αφορμή για να φτύσουν μίσος.
Την αρχή, όμως, έκανε ο ιατροδικαστής, ο οποίος πλέον ελέγχεται πειθαρχικά.
«Τώρα που η αλήθεια έλαμψε. Τώρα που η Ελληνική Αστυνομία και οι ιατροδικαστές μας είπαν ότι δεν υπάρχει έγκλημα. Ποιο απ’ όλα τα “κοράκια” της ενημέρωσης θα ζητήσει συγνώμη από τους γονείς, που όχι μόνο έχασαν το μωρό τους, αλλά στήθηκαν στα έξι μέτρα από κάποιους δημοσιογράφους;».
Η διαμάχη μεταφέρεται ποια εντός των δημοσιογραφικών “τειχών”, με πέντε συναδέλφους να καταγγέλλουν για την κάλυψη της είδησης έντεκα άλλους συναδέλφους τους.
Η καταγγελία αφορά τον τρόπο με τον οποίο κάλυψαν την υπόθεσή του γνωστοί δημοσιογράφοι.
Κάποιες εκπομπές, δελτία ειδήσεων, sites και δημοσιογράφοι, αν και υπήρχαν υποψίες ότι δεν υπήρχε έγκλημα και κακοποίηση του βρέφους, επέλεξαν να παραπληροφορούν και να κάνουν φτηνό τηλεοπτικό και δημοσιογραφικό show, διχάζοντας την κοινή γνώμη.
Οι δημοσιογράφοι που καταγγέλλονται είναι οι Γιώργος Παπαδάκης και Ρίτσα Μπιζόγλη από τον ΑΝΤ1, Νίκος Ευαγγελάτος και Αντώνης Τσολιάς από το Mega, Χρήστος Ράπτης, Βασίλης Πούλος, Ελένη Μπολοβίνη και Άγγελος Μόσχοβας από το iefimerida.gr και Κατερίνα Σερέτη, Θεοδόσης Πάνου και Στέργιος Σαμαρτζής από το newsit.gr.
Οι δημοσιογράφοι και τα Μέσα τους κατηγορούνται ότι χειρίστηκαν με αρκετά προβληματικό τρόπο την εν λόγω “είδηση”, ξεπέρασαν κάθε όριο δεοντολογίας, απέκρυψαν ή διαστρέβλωσαν απολύτως την αντίθετη εκδοχή, παρουσίασαν ως επιβεβαιωμένο και αποδεδειγμένο ένα ενδεχόμενο που ήταν απλώς πιθανό και παραβίασαν το τεκμήριο αθωότητας.
Φαινόμενα όπως η κατευθυνόμενη ενημέρωση, η εσκεμμένη παραπληροφόρηση, οι ανυπόστατες φήμες, τα fake news και ο λαϊκισμός ήταν, είναι και θα είναι μέσα στη ζωή μας.
Απλά στις μέρες μας γιγαντώθηκαν λόγω της μαζικής αναπαραγωγής από τα ηλεκτρονικά Μέσα και τα social media.
Με την άκριτη μετάδοση και την αναπαραγωγή μιας ψεύτικης είδησης, ιδίως σε χώρες όπου το γενικότερο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΜΜΕ παραμένει θολό και όπου τα επιχειρηματικά, πολιτικά και δημοσιογραφικά συμφέροντα διαπλέκονται, είναι δύσκολο να θεσπιστούν κανόνες σωστής ενημέρωσης.
Οι εφημερίδες, τα κανάλια, τα ραδιόφωνα και ο Τύπος συνολικά, με όλες τις αλλαγές και τις μεταλλάξεις που επήλθαν τις τελευταίες δεκαετίες λόγω των νέων τεχνολογιών, είναι επιπλέον και ένας ιδεολογικός μηχανισμός, που αναπαράγει μοντέλα συμπεριφοράς και επηρεάζει την κοινή γνώμη.
Ιστορικά, πάντα υπήρχε μια μερίδα του Τύπου που χαμήλωνε τον πήχη της ποιότητας στην ενημέρωση. Που πάντα ωμά και κυνικά, με στόχο την κερδοφορία ή την τηλεθέαση, χρησιμοποιούσε την παραπληροφόρηση, την κατασκευή ειδήσεων, την εκμετάλλευση του ανθρώπινου πόνου, την πορνογραφία, την παραβίαση της ιδιωτικής ζωής και τον εύκολο εντυπωσιασμό.
Υπάρχει το πασίγνωστο δημοσιογραφικό δόγμα “σπέρμα και αίμα”. Είναι αυτά που πουλάνε. Είναι το είδος της δημοσιογραφίας που ονομάστηκε, πρώτα στην Αμερική και στην Αγγλία, “κίτρινος Τύπος”.
Ο “κίτρινος Τύπος” όμως “τρώει” ζωές, καταστρέφει υπολήψεις και υπονομεύει τη δουλειά μας, που είναι η έρευνα και η ανακάλυψη της αλήθειας.
