Και όμως υπάρχει ελπίς... Όταν ένα θεσμός πια, όπως οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, του ΙΤΕ, καταφέρνουν το σχεδόν ακατόρθωτο στην εποχή των κολοσσών, της παγκοσμιοποιημένης ανάπτυξης τεχνολογικών γιγάντων, να υψώσουν τη δική τους δυναμική φωνή και να κάνουν τη γνώση “δωρεά” σε όσους το επιθυμούν χωρίς να χρεώσουν ούτε σεντ το ελληνικό Δημόσιο, προσφέροντας χωρίς “έχειν λαμβάνειν”, τότε, ναι, υπάρχει όντως ελπίδα.
Έστω και σαν χαραμάδα που όμως μεγαλώνει όλο και περισσότερο επιτρέποντας το φως να περάσει και να γίνει όλο και πιο δυνατό. Το πνευματικό παιδί των ΠΕΚ και του οραματιστή δασκάλου και πάνω απ' όλα ανθρώπου Στέφανου Τραχανά, το Mathesis, η σειρά ανοικτών διαδικτυακών μαθημάτων που έχει κάνει τη διαφορά όχι μόνο σε ελληνικό επίπεδο, αλλά πανευρωπαϊκό και γιατί όχι παγκόσμιο, δε σταματάει όμως εκεί. Προσφέρει ποιότητα, παράγει έργο, ανοίγει φτερά και μάτια που κοιτούν προς το αύριο με μαθήματα που γίνονται ολοένα και πιο δυναμικά, συγκεντρώνοντας διαρκώς μεγαλύτερο ενδιαφέρον από το κοινό, κατακτώντας τους μικρούς και μεγάλους “μαθητές” που διψούν για αληθινή γνώση σε κάθε επίπεδο, από την ιστορία και την αστρονομία έως την εκλαϊκευμένη μάθηση και την ακαδημαϊκή κατάκτησή της.
Οι αριθμοί, με την ωμή αλήθεια που διηγούνται, είναι αποκαλυπτικοί γι’ αυτό το επίτευγμα που μέσα σε λίγα χρόνια, από το 2015 - οπότε και ιδρύθηκε το Mathesis ως ένα ιδιαίτερο τμήμα των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης (ΠΕΚ) με αποκλειστικό σκοπό τη δημιουργία και δωρεάν προσφορά στους φοιτητές, τους επαγγελματίες επιστήμονες και το ευρύτερο κοινό διαδικτυακών μαθημάτων στο επίπεδο των καλύτερων διεθνών προτύπων - έχει κατακτήσει ευρύτερη αναγνώριση. Και ίσως δεν υπάρχει καλύτερη από εκείνη των ίδιων των πρωταγωνιστών του, των εγγραφέντων φοιτητών, που έχουν φτάσει τους 66.000. Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι οι επιτυχείς ολοκληρώσεις μαθημάτων έχουν φτάσει τις 42.000, αριθμός δυσθεώρητος ακόμα και για πολλές αντίστοιχες διεθνείς δράσεις, με τους φοιτητές που ολοκλήρωσαν ένα τουλάχιστον μάθημα να ανέρχονται στους 12.500, ποσοστό που “μεταφράζεται” στο 19%, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι μόλις 4%. Η σύγκριση είναι αποκαλυπτική και σε άλλα επίπεδα. Όταν στην Αμερική οι επιτυχείς ολοκληρώσεις μαθημάτων, ως ποσοστό του αριθμού των εγγραφέντων είναι μόλις 9%, εκείνες του Mathesis εκτινάσσονται στο 64%. Η προσφορά των ανοικτών διαδικτυακών μαθημάτων των ΠΕΚ δε σταματά εδώ.
Ο αριθμός βεβαιώσεων που χορηγήθηκαν δωρεάν σε εγγεγραμμένους στον ΟΑΕΔ ανέργους έφτασε τις 2.300, ενώ μηδενική - και αυτό είναι πραγματικά κολοσσιαίο επίτευγμα - καταγράφεται η επιβάρυνση σε οποιοδήποτε επίπεδο (όπως μισθοί προσωπικού) για το ελληνικό Δημόσιο. Και όλα αυτά από μόλις πέντε ανθρώπους που αποτελούν το προσωπικό του Mathesis, τους κ.κ. Σ. Τραχανά, Ν. Γκικόπουλο, Δ. Αγγελάκη, Κ. Λιγκοβανλή και Δ. Βουδούρη, με την ομάδα να συμπληρώνουν οι εθελοντές βοηθοί διδασκαλίας Κ. Κομμά, Θ. Λαμπρόπουλος, Λ. Μελιγδής, Κ. Νικολάου, Α. Παπαδημητροπούλου, Α. Παπαδόπουλος, Κ. Πασίση, Σ. Ριζοπούλου και Ξ. Στρατάκης.
Ένα έργο που συνεχώς συνεχίζεται και διευρύνεται, με τον συνολικό αριθμό των προσφερόμενων μαθημάτων να έχει φτάσει για τον Φεβρουάριο του 2020 τα 36! Και όμως, παρ’ όλα αυτά, όπως πληροφορούμαστε το ελληνικό κράτος, που δεν επιβαρύνεται στο ελάχιστο, δεν έσπευσε ούτε καν να απαλλάξει τον πρωτοπόρο αυτό οργανισμό από τον ΦΠΑ 24% πάνω στο σχεδόν συμβολικό ποσόν των 20 ευρώ που ζητείται στα περισσότερα μαθήματα από τους φοιτητές για την απόκτηση των βεβαιώσεων επιτυχούς παρακολούθησης. Ένα ποσό που αντιπροσωπεύει τη δική τους μικρή συμβολή στη συνέχιση του έργου του. Κι αυτό όταν τα μαθήματα του Mathesis, όπως και όλη η εξεταστική διαδικασία, προσφέρονται δωρεάν, γεγονός που είναι πλέον μοναδικό όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και σε όλα τα διεθνή MOOCs. Και επίσης όταν το Mathesis προσφέρει με δικό του κόστος κι ένα σημαντικό κοινωνικό έργο, όπως τη δωρεάν χορήγηση των βεβαιώσεων παρακολούθησης στους εγγεγραμμένους στον ΟΑΕΔ ανέργους, αλλά και τη δημιουργία και δωρεάν προσφορά μαθημάτων, όπως αυτό για τα προσωπικά δεδομένα που ενημερώνουν τον Έλληνα πολίτη για θεμελιώδη δικαιώματά του και τις νέες απειλές που εγείρονται γι’ αυτά.
Οι δωρητές που στηρίζουν την προσπάθεια
Η σημαντική αυτή προσπάθεια των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στους δωρητές που έχουν αγκαλιάσει την προσπάθεια και ενστερνιστεί το όραμά της. Δωρητές που έχουν βοηθήσει το Mathesis να ορθοποδήσει, να κάνει τα πρώτα άλματα και να χαράξει μια πορεία πολλά υποσχόμενη για το αύριο. Πέρα από το Ίδρυμα “Σταύρος Νιάρχος” - που παραμένει ο βασικός δωρητής του Mathesis - τη χρονιά που πέρασε ανταποκρίθηκαν στις προτάσεις των υπευθύνων του Mathesis για πρόσθετη δωρητική στήριξη - με τη μορφή της “υιοθεσίας” ενός μαθήματος - και άλλα σημαντικά ιδρύματα ή φυσικά πρόσωπα.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε ενημερωτικό δελτίο για τον μήνα Φεβρουάριο, στην πρώτη κατηγορία είναι το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το Κληροδότημα της Παγκρητίου Ενώσεως Αμερικής και στη δεύτερη πρόσωπα όπως ο κ. Γιώργος Αγουρίδης, μέλος του Δ.Σ. του ΙΣΝ, ο κ. Χαράλαμπος Μητσούλης, μηχανικός τηλεπικοινωνιών, και η κ. Αθηνά Φωτιάδου-Μητσούλη. Σε επίπεδα πολύ μικρότερα από την πλήρη υιοθεσία ενός μαθήματος υπήρξαν, επίσης, συνεισφορές φοιτητών και φίλων του Mathesis, από τις οποίες οι άνθρωποι των Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων αναφέρονται σε εκείνες των Πέτρου Δήτσα, Βασίλη Φωτάκη και Στυλιανού Δεβετζόγλου. Και όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, «πέρα από το οικονομικό μέρος - που βέβαια είναι καίριας σημασίας για έναν πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενο οργανισμό όπως το Mathesis - οι “χειρονομίες” όλων των παραπάνω - των εθελοντών συμπεριλαμβανομένων - είναι για εμάς εξίσου πολύτιμες και ως πηγή ηθικής ενθάρρυνσης. Μας λένε ότι αυτό που κάνουμε έχει κάποια αξία, ώστε να είναι πρόθυμοι να προσφέρουν κάτι δικό τους γι’ αυτό: τα χρήματα ή τον χρόνο τους. Στο Mathesis πιστεύουμε ότι πιάνουν τόπο μόνο εκείνες οι “χειρονομίες” - δωρεές ή κάτι άλλο - που κινητοποιούν αυτή τη βαθιά ανθρώπινη ανάγκη να μην προδώσεις την εμπιστοσύνη που άλλοι άνθρωποι σού έδειξαν».
Και οι άνθρωποι του Mathesis έχουν δίκιο. Όπως έχουν δίκιο να νιώθουν αισιόδοξοι και κυρίως υπερήφανοι γι’ αυτό το μοναδικό κατόρθωμα που πέτυχαν. Και εμείς το ελάχιστο που μπορούμε να τους πούμε είναι ένα μεγάλο “ευχαριστώ” για όσα έχουν κάνει και για όσα πρόκειται να κάνουν. Γιατί το ποτάμι των ιδεών ξεκίνησε να ρέει εδώ και χρόνια, πηγάζοντας από το ΙΤΕ, και έχει ακόμη πολλούς σταθμούς να διανύσει, πολλά μονοπάτια να χαράξει, πολλές επιτυχίες να προσθέσει στο βιογραφικό του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων και του Mathesis.
Η εικόνα σε αριθμούς
* Συνολικός αριθμός προσφερόμενων μαθημάτων (Φεβρουάριος 2020) 36.
* Συνολικός αριθμός εγγραφέντων φοιτητών 66.000.
* Επιτυχείς ολοκληρώσεις μαθημάτων 42.000.
* Αριθμός φοιτητών που ολοκλήρωσαν επιτυχώς τουλάχιστον ένα μάθημα 12.500.
* Ποσοστό των εγγραφέντων φοιτητών που ολοκλήρωσαν επιτυχώς τουλάχιστον ένα μάθημα 19% (αντίστοιχο ποσοστό στις ΗΠΑ 4%).
* Επιτυχείς ολοκληρώσεις μαθημάτων ως ποσοστό του αριθμού των εγγραφέντων 64% (αντίστοιχο ποσοστό στις ΗΠΑ 9%).
* Αριθμός βεβαιώσεων που χορηγήθηκαν δωρεάν σε εγγεγραμμένους στον ΟΑΕΔ ανέργους 2.300.
* Πόσο έχει κοστίσει το Mathesis άμεσα ή έμμεσα (π.χ. μισθοί προσωπικού) στο ελληνικό Δημόσιο: 0 €.
