Γράφει ο Νίκος Μακράκης*
Σε τι αναφέρεται; Στο ότι πρώτη φορά έγιναν δημοτικές εκλογές με απλή αναλογική, δηλαδή οι θέσεις στο Δημοτικό Συμβούλιο αντανακλούν με γνήσια αναλογία τις ψήφους των δημοτών, χωρίς μπόνους στην παράταξη του δημάρχου.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο της Ν.Δ.; Κυρίως τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από το εκλεγμένο Δημοτικό Συμβούλιο προς την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου, καθώς και την εξασφάλιση της πλειοψηφίας της παράταξης του δημάρχου σε αυτή.
Τι σημαίνει η λέξη “κυβερνησιμότητα”; Οι γλωσσολόγοι λένε ότι η διαχρονία μιας λέξης είναι το μέρος του νοήματός της που αφορά την ιστορία της, δηλαδή όλους τους τρόπους με τους οποίους αυτή η λέξη έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν.
Η κυβερνησιμότητα (governmentality) είναι μια έννοια που εισήγαγε ο φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ. Η έννοια αυτή περιγράφει τη διαχείριση πληθυσμών με τρόπο ώστε να είναι διαχειρίσιμοι και ελέγξιμοι. Η κυβερνησιμότητα είναι, δηλαδή, η διαχείριση ενός πληθυσμού ώστε να είναι περισσότερο ελέγξιμος.
Κυβερνησιμότητα σημαίνει Δημοκρατία; Σίγουρα δε συνδέεται με κάποια γνήσια έκφραση του πληθυσμού, μάλλον σημαίνει το αντίθετο, δηλαδή τον περιορισμό της έκφρασής του μέσα σε διαχειρίσιμα πλαίσια.
Θα είναι οι Δήμοι πιο δημοκρατικοί με το νομοσχέδιο που ετοιμάζει η Ν.Δ.; Σίγουρα θα είναι πιο κυβερνήσιμοι. Ο δήμαρχος θα είναι πανίσχυρος. Θα υπάρχει ενός ανδρός αρχή που θα κυριαρχεί σε κάθε επίπεδο λήψης αποφάσεων. Θα παρακάμπτονται δημοκρατικές διαδικασίες συζήτησης ανθρώπων εκλεγμένων από τους δημότες με γνήσια εκπροσώπηση (Δημοτικά Συμβούλια) και οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων θα μετατοπίζονται σε επιτροπές με αλχημικά διαμορφωμένες πλειοψηφίες. Για ποιο λόγο, τελικά, να ψηφίζουμε δημοτικούς συμβούλους, αφού τελικά άλλοι θα είναι αυτοί που θα αποφασίζουν;
Ποιο “πρόβλημα” έρχεται να “θεραπεύσει” το νομοσχέδιο; Το πρόβλημα της “ακυβερνησίας” των Δήμων με απλή αναλογική. Τι σημαίνει απλή αναλογική; Ότι οι εκλεγμένοι δημοτικοί σύμβουλοι συνεργάζονται. Ότι δεν υπάρχει ΕΝΑΣ που διοικεί τον Δήμο, αλλά ο Δήμος διοικείται από την απόφαση που κάνει μετά από δημοκρατικές διαδικασίες και συζήτηση, στις οποίες μπορούν να συμμετέχουν και απλοί πολίτες, το Δημοτικό Συμβούλιο και οι Τοπικές Κοινότητες. Είναι διαφορετικό από αυτό που γίνεται τώρα; Ναι, πολύ. Είναι τόσο δύσκολο να το κάνουμε; Με βάση τους σημερινούς κανόνες του παιχνιδιού μάς φαίνεται αδιανόητο, αλλά η απλή αναλογική αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού, που σημαίνει ότι αναγκαστικά αλλάζουν και οι στρατηγικές των παιχτών του παιχνιδιού. Με άλλα λόγια, η απλή αναλογική μάς “αναγκάζει” να γίνουμε πιο δημοκρατικοί. Μάλιστα, πολλά κοινοβούλια μεγάλων χωρών έχουν εδώ και πολλά χρόνια απλή αναλογική και λειτουργούν πιο δημοκρατικά. Εμείς δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε σε τοπικό επίπεδο;
Η κυβερνησιμότητα είναι η εύκολη λύση, αλλά τελικά πρέπει να απαντήσουμε στην ερώτηση: Τελικά θέλουμε κυβερνησιμότητα ή Δημοκρατία;
* Ο Νίκος Μακράκης είναι μαθηματικός.
