Γιατί πρέπει να ενισχύσουμε το Δημόσιο Πανεπιστήμιο

Απόψεις
Γιατί πρέπει να ενισχύσουμε το Δημόσιο Πανεπιστήμιο

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η συζήτηση σχετικά με τον δημόσιο ρόλο του Ελληνικού Πανεπιστημίου έχει ανοίξει την όρεξη στους δημοσιογράφους, στους πολίτες αλλά και στους ακαδημαϊκούς. Ιδιωτική ή δημόσια εκπαίδευση;

 Το ερώτημα θίγει τις δύο διαφορετικές ιδεολογικές αντιλήψεις που βρίσκουν έδαφος σήμερα. Από τη μια, η αριστερή οπτική αναφέρεται στην αναγκαία διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του Πανεπιστημίου και από την άλλη υπάρχει η αντίληψη των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Η κάθε γραμμή επιστρατεύει διαφορετικά επιχειρήματα.

Και οι δύο όμως αντιλήψεις, παρά την αντιπαράθεσή τους, οικοδομούν την επιχειρηματολογία τους με βάση τον αδιαμφισβήτητο δημόσιο χαρακτήρα του δημόσιου Πανεπιστημίου. Η κυβερνώσα Αριστερά θεωρεί πως το Πανεπιστήμιο είναι μια κατάκτηση του ελληνικού κράτους που πρέπει να μείνει αλώβητη. Είναι ένα δημόσιο αγαθό, το οποίο δεν πρέπει να περάσει στη δικαιοδοσία επιχειρηματιών ή κεφαλαιούχων. Από την άλλη, η αξιωματική αντιπολίτευση υποστηρίζει πως τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι απαίτηση των καιρών και εάν θέλουμε να λεγόμαστε Ευρωπαίοι ή εν πάση περιπτώσει πολίτες του δυτικού κόσμου και για να μη συγκαταλεγόμαστε σε χώρες όπως η Κούβα (που δεν έχει δημιουργήσει ιδιωτικά πανεπιστήμια), πρέπει το άρθρο 16 να τροποποιηθεί.

Υπενθυμίζεται πως η όποια προσδοκία της αξιωματικής αντιπολίτευσης για αναθεώρηση του εν λόγω άρθρου έληξε πριν μερικές εβδομάδες.

Θα ήθελα, ωστόσο, σε αυτό το άρθρο να εξετάσω στη βάση ρεαλιστικών κριτηρίων εάν η Ελλάδα μπορεί να αντέξει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Πολύ συγκεκριμένα, θα κρίνω τη δημιουργία των ιδιωτικών πανεπιστημίων στη βάση της αγοράς εργασίας και της αποδοτικότητας που θα έχουν οι φοιτητές των ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Ας ξεκινήσουμε με την αγορά εργασίας. Η αγορά εργασίας της Ελλάδας δεν ευνοεί την απορροφησιμότητα επαγγελμάτων με προσανατολισμό θεωρητικό. Οι σχολές κοινωνικών, ανθρωπιστικών και φιλοσοφικών σπουδών βρίσκονται σε σήψη, γιατί δεν έχουν πρακτικό αντίκτυπο στη ζωή των ανθρώπων. Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, προβλήματα συνάντησαν και άλλοι κλάδοι, όπως των θετικών και τεχνολογικών επιστημών. Η αγορά εργασίας στην Ελλάδα είναι περιορισμένη και δεν υπάρχει μια πεπατημένη, η οποία θα σου εγγυηθεί την επαγγελματική ασφάλεια.

Στα ιδιωτικά πανεπιστήμια των χωρών της Βαλκανικής κυριαρχούν σχολές όπως Νομική, Ψυχολογία και Ιατρική. Το ερώτημα είναι: Έχει ανάγκη η ελληνική αγορά εργασίας, με βάση τα τωρινά δεδομένα, υπερπληθώρα αποφοίτων τέτοιων σχολών; Τα στοιχεία λένε όχι.

Ας προχωρήσουμε στην αποτελεσματικότητα του αποφοίτου ενός δημόσιου και ενός ιδιωτικού πανεπιστημίου. Κακά τα ψέματα, ένας απόφοιτος Νομικής δημόσιου Πανεπιστημίου έχει δώσει πανελλαδικές εξετάσεις και έχει γράψει έναν υψηλό βαθμό. Για να γράψει αυτόν τον βαθμό διάβασε. Το εάν είναι αποτελεσματικός ή όχι απόφοιτος δημόσιου ή ιδιωτικού πανεπιστημίου θα το κρίνει η αγορά εργασίας και το κοινωνικό περιβάλλον. Το γεγονός ότι σημείωσε έναν υψηλό βαθμό σε μια αξιοκρατική διαδικασία είναι μια θετική ένδειξη πως πληροί κάποιες ελάχιστες προϋποθέσεις για να θεωρηθεί δυνάμει αποδοτικός. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ισχύσει στην περίπτωση ενός αποφοίτου ιδιωτικού πανεπιστημίου, αφού το πτυχίο του θα είναι αποτέλεσμα μια ανταλλακτικής σχέσης, χωρίς να εξασφαλίζεται πως ο ίδιος είναι ικανός να επιβιώσει στον συγκεκριμένο επαγγελματικό κλάδο.

Και ένα τελευταίο ερώτημα: Ο τρόπος προάσπισης του Δημόσιου Ελληνικού Πανεπιστημίου από την κυβέρνηση είναι ο ορθός;

Η απάντησή είναι όχι. Ο μεγάλος αριθμός εισακτέων ετησίως, η απουσία διασύνδεσης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας, η μη παροχή επαγγελματικών δικαιωμάτων σε συγκεκριμένες σχολές, η μη δημιουργία ενός ενιαίου καταστατικού χάρτη για την Ανώτατη Εκπαίδευση, η δημοσιοϋπαλληλική αντίληψη που επικρατεί σε μεγάλο μέρος του ακαδημαϊκού προσωπικού, η ακαδημαϊκή εσωστρέφεια, οι “αιώνιοι φοιτητές” και η μη αναζήτηση κινήτρων τόσο από την Πολιτεία, όσο και από την εκάστοτε ακαδημαϊκή ηγεσία για ένα καλύτερο Πανεπιστήμιο, συνιστούν προβλήματα του Ανώτατου Πανεπιστημίου.

Δυστυχώς, η Ανώτερη Εκπαίδευση δεν εκλαμβάνεται ως μια εθνική υπόθεση στη χώρα μας. Όπως συμβαίνει με την οικονομία, η συζήτηση για την Παιδεία διεξάγεται με όρους κομματικού καιροσκοπισμού. Το ιδιωτικό πανεπιστήμιο δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη, γιατί απαιτεί μια χώρα με επενδυτικό ενδιαφέρον, παραγωγικούς φοιτητές και όχι αγοραστές πτυχίων, διευρυμένη αγορά εργασίας και πολλές άλλες προϋποθέσεις, τις οποίες η χώρα μας δεν πληροί ούτε στο ελάχιστο. Ας κοιτάξουμε το Δημόσιο Ελληνικό Πανεπιστήμιο, που κυριολεκτικά νοσεί. Είναι εθνική μας υπόθεση.

* Ο Νίκος Κοσμαδάκης είναι πολιτικός επιστήμονας ([email protected]).

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News