Η ελληνική κυβέρνηση ενισχύει τις παρεμβάσεις κοινωνικής προστασίας των ατόμων με αναπηρία (ΑμεΑ), διασφάλισης των δικαιωμάτων τους στην εργασία και στην κοινωνική ζωή, με σκοπό την ισότιμη συμμετοχή τους, τη δυνατότητα πρόσβασης και εξυπηρέτησης στις υπηρεσίες της Δημόσιας Διοίκησης και στις δομές ψυχαγωγίας, για τη βελτίωση της καθημερινότητάς τους.
Αφορά το 10% περίπου του πληθυσμού, στην Ε. Ε. ανέρχονται στα 37 εκατομμύρια και στην Ελλάδα το ένα εκατομμύριο του πληθυσμού. Το μεγαλύτερο ποσοστό διαμένει στις μεγάλες πόλεις και το 50% στην Αττική, λόγω της ύπαρξης δομών φροντίδας.
Στις Βρυξέλλες, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τα Άτομα με Αναπηρία, στις 3 Δεκεμβρίου, απονεμήθηκε το βραβείο προσβάσιμης πόλης 2019, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην ολλανδική πόλη Μπρέντα, γιατί με τις συνεχείς βελτιώσεις διευκολύνει τη ζωή των ΑμεΑ, αποτελώντας πρότυπο και για τις άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Παράλληλα βραβεύτηκαν δύο πόλεις, η Βίμποργκ της Δανίας και η Μοντεβέρντε της Ιταλίας, επειδή βελτίωσαν την προσβασιμότητα των ΑμεΑ στους χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το σχέδιο νόμου παρεμβάσεων που κατάρτισε η ελληνική κυβέρνηση ενσωματώνει τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία και καταρτίστηκε μετά από διαβουλεύσεις με την εθνική Συνομοσπονδία των ΑμεΑ. Το υπουργείο Οικονομικών κατέθεσε στις 4 Δεκεμβρίου 2018 νομοσχέδιο στην ελληνική Βουλή, το οποίο συμπεριλαμβάνει μείωση του ΦΠΑ από το 13% στο 6% για τα ηλεκτρονικά μπαστούνια και τις γραφομηχανές με χαρακτήρες Braille, που χρησιμοποιούν καθημερινά άτομα με αναπηρία όρασης.
Επίσης, διευκολύνεται κάθε 7 χρόνια η αγορά νέου οχήματος σε περίπτωση κλοπής, χωρίς τέλος ταξινόμησης. Απαλλάσσονται ήδη για ένα όχημα από τα τέλη κυκλοφορίας πρόσωπα που έχουν τη μέριμνα ανήλικων ΑμεΑ. Ακόμα κατατέθηκε σχέδιο νόμου στη Βουλή ισότιμης πρόσβασης των ΑμεΑ στις διαδικτυακές εφαρμογές φορέων του Δημοσίου, μέσω φορητών συσκευών. Ιδρύονται 50 στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης σε όλη την Ελλάδα και 100 κέντρα στήριξης οικογενειών και ξενώνες για παιδιά με αναπηρία και τους γονείς τους.
Εφαρμόζεται, εξάλλου, το πιλοτικό πρόγραμμα αποϊδρυματοποίησης και η μεταφορά τους σε υποστηρικτικές δομές. Θεσπίστηκε, το 2018, ο νόμος για την αναδοχή και την υιοθεσία και εγγράφονται παιδιά, υποψήφιοι ανάδοχοι και θετοί γονείς σε ηλεκτρονικό εθνικό μητρώο, που επιβλέπεται από το νεοσύστατο εθνικό συμβούλιο αναδόχων και υιοθεσιών, το οποίο παρέχει παιδική προστασία και συμβουλευτική υποστήριξη.
“Τρέχει” και το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ υποστήριξης, κατάρτισης και πρακτικής άσκησης για την εργασιακή ένταξη 3.000 ΑμεΑ, 18-29 ετών. Κατοχυρώνεται το 15% από ΑμεΑ (ή τέκνο, αδελφό, σύζυγο αυτών) των προσλήψεων αορίστου χρόνου στο Δημόσιο και αυξάνεται η μοριοδότησή τους. Με αυτόν τον νόμο του 2016 έχουν προσληφθεί 1.600 άτομα. Συμφωνήθηκε και τώρα με την αναπληρώτρια υπουργό Κοινωνικής Αλληλεγγύης και τη Συνομοσπονδία τους η πρόσληψη 1.000 ατόμων, καθώς και ο διορισμός 600 ατόμων ΑμεΑ, το 2019, από τις 4.500 μόνιμες προσλήψεις εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής.
Τα τελευταία 3,5 χρόνια γίνονται και πολλά άλλα για τη στήριξη των ατόμων με αναπηρία. Ιδρύθηκαν 36 μονάδες σχολικής αγωγής και εκπαίδευσης, 570 τμήματα ένταξης στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και διπλασιάστηκε ο αριθμός προσλήψεων εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής.
Η ελληνική νοηματική γλώσσα αναγνωρίστηκε ισότιμη με την ελληνική γλώσσα, αναγνωρίστηκε και η ελληνική γραφή Μπράιγ ως ο τρόπος γραφής των τυφλών Ελλήνων πολιτών. Αυξήθηκαν, συν τοις άλλοις, οι κατασκηνώσεις για τα ΑμεΑ, ενώ ακυρώθηκε η διάταξη του 1983 και επήλθε άρση του αποκλεισμού των ΑμεΑ από την εισαγωγή στις ανώτατες δραματικές σχολές.
Καταργήθηκε, από την άλλη, το χαράτσι των 46 ευρώ της επανεξέτασης της αναπηρίας τους και προωθήθηκε ο ηλεκτρονικός φάκελος αναπηρίας. Το υπουργείο διεύρυνε από 43 σε 150 τις μη αναστρέψιμες ασθένειες και τη σκλήρυνση κατά πλάκας, με πιστοποιητικό αναπηρίας εφ’ όρου ζωής. Χαμηλόμισθα ΑμεΑ θα μπορούν να λαμβάνουν το κοινωνικό επίδομα αλληλεγγύης, ενώ επεκτάθηκε η καταβολή εξωιδρυματικού επιδόματος αναπήρων σε όσους πάσχουν από παθήσεις με τα αποτελέσματα της τετραπληγίας.
Διατηρείται ακόμα το δικαίωμα καταβολής σύνταξης ή επιδόματος σε όσους ψυχικά ασθενείς εργάζονται. Επίσης, όσα άτομα συμμετέχουν στο πρόγραμμα κατάρτισης και απασχόλησης εργαζομένων σε ΚΟΙΝΣΕΠ (Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις) δε χάνουν το προνοιακό επίδομα και ενισχύονται ΚΟΙΝΣΕΠ με 2 εκατ. ευρώ, για να προσλαμβάνουν ΑμεΑ, ενώ θεσπίστηκε η επαγγελματική αναδοχή για άτομα με αναπηρία.
Να υπενθυμίσουμε ότι όλα τα προνοιακά επιδόματα από 1/1/2019 θα καταβάλλονται κάθε μήνα από τον ΟΠΕΚΑ, την ίδια ημερομηνία.
Εκδόθηκε, τέλος, υπουργική απόφαση - της οποίας η τήρηση θα ελέγχεται από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης - για την ισότιμη πρόσβαση των ΑμεΑ στην ενημέρωση και την ψυχαγωγία, η οποία θα ισχύσει από 1/1/2019, και υποχρεώνει τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς να μεταδίδουν δελτία ειδήσεων, τουλάχιστον 7 λεπτών ημερησίως, από 5-11 μ.μ. στη νοηματική με αναγραφή υπότιτλων και κεντρικά δελτία με ροή τίτλων, καθώς και δημόσιες ανακοινώσεις και έκτακτα γεγονότα.
Αυξημένες υποχρεώσεις ορίζει για την ΕΡΤ, η οποία οφείλει να αφιερώνει διπλάσιο χρόνο στα δελτία ειδήσεων στη νοηματική, τουλάχιστον 14 λεπτά ημερησίως, και να προβάλλει ενημερωτικές, ψυχαγωγικές εκπομπές με υπότιτλους, 12 ώρες την εβδομάδα, ενώ τα ιδιωτικά κανάλια 4 ώρες.
Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι οι παρεμβάσεις της σημερινής κυβέρνησης είναι διαρκείς, ουσιαστικές και πολύπλευρες, για τη στήριξη, τη θωράκιση έμπρακτα των δικαιωμάτων ατόμων με αναπηρία και την αύξηση των όρων της προσβασιμότητας σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής, για μια κοινωνία ισονομίας και αλληλεγγύης.
* Η κ. Χρυσάνθη Καμπουράκη είναι μέλος της Ν. Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ Ηρακλείου και διαμερισματική σύμβουλος του Δήμου.
