Το περασμένο Σάββατο αποφάσισα να επισκεφτώ μαζί με φίλους την ευρύτερη περιοχή του οικισμού Φινοκαλιά-Σχινιά στο βορειοανατολικό Μεραμπέλο, γενέθλιο τόπο του συγχωρεμένου παππού μου, με σκοπό να δω από κοντά περιουσιακή ιδιοκτησία αλλά και συγχρόνως να απολαύσω την ανεκτίμητη εικόνα που προσφέρει το Ακρωτήρι του Αφορισμένου.
Γράφει ο Ανδρέας Τσιλογιάννης*
Γνωρίζοντας εξαρχής, πως το συγκεκριμένο μέρος διαθέτει μια απίστευτη κάλλους θέα προς το Κρητικό Πέλαγος, ήμουν σχεδόν σίγουρος πως η σαββατιάτικη πρωινή εξόρμηση στον τόπο καταγωγής του παππού θα πρόσφερε μοναδικές στιγμές ηρεμίας, χαλάρωσης και συνάμα φωτογράφισης πανέμορφων στιγμιότυπων στο πραγματικά πιο όμορφο μέρος - τουλάχιστον κατά την ταπεινή προσωπική μου άποψη - της Ανατολικής Κρήτης.
Ήθελα κι εγώ μαζί με τους φίλους μου ν’ ακολουθήσω, έστω για λίγες ώρες, την πορεία και τον δρόμο που περπάτησε ο μεγάλος συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης μαζί με τον φίλο του και διακεκριμένο κλασικό φιλόλογο Ιωάννη Κακριδή και τον σπουδαίο Μεραμπελιώτη φωτογράφο της εποχής, τον Κωνσταντίνο Κουτουλάκη, οι οποίοι κατέγραφαν με τον φωτογραφικό φακό, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, βιαιοπραγίες των Γερμανών εναντίων του άμαχου κρητικού λαού.
Εξαιτίας του συγκεκριμένου ιστορικού γεγονότος, ο διακεκριμένος Κρητικός σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής, στη νέα του ταινία-αφιέρωμα στον μεγάλο συγγραφέα με τίτλο “Καζαντζάκης”, έχει συμπεριλάβει πέντε σκηνές από χωριά της περιοχής, για να τιμήσει αλλά και ταυτόχρονα να καταγράψει το ιστορικό οδοιπορικό του Νίκου Καζαντζάκη και του Ιωάννη Κακριδή στην περιοχή του Φινοκαλιά.
Δυστυχώς η πρώτη, μετά από χρόνια, επίσκεψή μου στην περιοχή αποδείχτηκε τραυματική. Έλαβε δε άδοξο τέλος, καθώς, όπως σύντομα διαπιστώσαμε, στο τέλος του οικισμού του Φινοκαλιά η πρόσβαση προς τον αιγιαλό ήταν κλειστή.
Όπως διακρίνεται στην παραπάνω φωτογραφία, ο μοναδικός αγροτικός δρόμος που οδηγεί στον αιγιαλό έχει κλειστεί από συρματόπλεγμα και μια πόρτα τοποθετημένη, που απαγορεύει και ταυτοχρόνως “φυλακίζει” την όποια πρόσβαση στη θάλασσα.
Το συρματόπλεγμα και η μικρή πόρτα ενδεχομένως είχαν τοποθετηθεί είτε από βοσκούς της περιοχής, είτε από τους φερόμενους “καταπατητές των αιγιαλών”, είτε ακόμα, όπως μας ενημέρωσαν κάτοικοι της περιοχής, από ιδιοκτήτες γαιών, οι οποίοι θεωρούν τους δρόμους ιδιωτικούς, άρα μπορούν να “απαγορεύσουν” στους επισκέπτες την πρόσβαση του μοναδικού δρόμου που οδηγεί στη θάλασσα.
Η επιθυμία να επισκεφτώ το Ακρωτήρι του Αφορισμένου έπεσε στο κενό... Στάθηκα πραγματικά άτυχος, καθώς κάποιοι, προφανώς “τσάμπα μάγκες” της περιοχής, έχουν αποφασίσει μέσω της δήθεν μαγκιάς και ενδεχομένως με την ανοχή της Πολιτείας ότι μπορούν να “κόβουν” την πρόσβαση προς τη θάλασσα, τον δρόμο προς το απέραντο γαλάζιο του Βόρειου Κρητικού Πελάγους, που με ασύλληπτο και μοναδικό τρόπο προσφέρει το Μεραμπέλο.
Η θέληση της επίσκεψης ήταν για αρκετό καιρό έντονη.
Δεν έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα, όταν ο Φινοκαλιάς-Σχινιάς, η πανέμορφη παραθαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Κρήτης, είχε χαρακτηριστεί ως «το μάτι της Κρήτης στην Ανατολική Μεσόγειο», μέσα από δημοσιεύματα στον τοπικό Τύπο από τους περιπατητές-εξερευνητές του περιβαλλοντικού σταθμού ατμοσφαιρικών παρατηρήσεων του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικών Χημικών Διεργασιών του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Δεν πρέπει να αφαιρεθεί ως γεγονός και η σπουδαιότητα της γεωγραφικής θέσης του Φινοκαλιά, καθώς οι ερευνητές του Π.Κ. τονίζουν πως η περιοχή που τοποθετείται εντός του Ακρωτηρίου του Αφορισμένου αποτελεί ένα φυσικό φαινόμενο μοναδικό στον κόσμο.
Ο Φινοκαλιάς βρίσκεται σ' ένα σταυροδρόμι ηπείρων, στο οποίο οι επιστήμονες του ερευνητικού κέντρου του Πανεπιστημίου Κρήτης μετρούν εδώ και 25 χρόνια τον καθαρό, και προφανώς χωρίς αμίαντο, αέρα που αναπνέουμε.
Για όσους δε γνωρίζουν, η περιοχή Σχινιάς-Φινοκαλιάς βρίσκεται στο βορειοανατολικό Μεραμπέλο, ανήκει στο λεγόμενο “παραλιακό μέτωπο” του πάλαι ποτέ ιστορικού δήμου της Νεαπόλεως, της ιστορικής έδρας του δήμου Αγίου Νικολάου, σε απόσταση δεκαπέντε περίπου λεπτά από την Πλάκα και την Ελούντα, και είναι κοντά στα “εξάστερα” ξενοδοχεία που επισκέπτονται κάθε καλοκαίρι σεΐχηδες, πρίγκιπες κρατών και μέλη του διεθνούς και εγχώριου jet-set.
Είναι απαράδεκτο ο δρόμος που περπάτησε και φωτογράφησε ο μεγάλος συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης, παρέα με τον σπουδαίο κλασικό φιλόλογο Ιωάννη Κακριδή, να μένει κλειστός, εξαιτίας συγκεκριμένης νοοτροπίας και επιθυμιών κάποιων ντόπιων βοσκών ή ιδιοκτητών, οι οποίοι με τις πράξεις τους δεν επιτρέπουν στον υπόλοιπο κόσμο την πρόσβαση στον αιγιαλό... Νοοτροπίες παλιές, βγαλμένες από “τσάμπα μάγκες” βοσκούς της περιοχής, ή καταπατητές ή ντόπιους ιδιοκτήτες, οι οποίοι με τις συγκεκριμένες ενέργειες δεν επιτρέπουν το πέρασμα των πολιτών στον αιγιαλό και κρατούν “φυλακισμένη” την απίστευτη θέα προς το απέραντο γαλάζιο του Κρητικού Πελάγους.
Ποια η θέση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, του Δασαρχείου Λασιθίου, του Δήμου Αγίου Νικολάου αλλά και του Πρωτοδικείου Νεάπολης για τη συγκεκριμένη κατάσταση που επικρατεί στον Φινοκαλιά-Σχινιά;
Η εισαγγελέας Νεάπολης γνωρίζει ή όχι τη συγκεκριμένη παραβατική συμπεριφορά στην περιοχή του Φινοκαλιά, όπου κάποιοι, με τη μέθοδο της περίφραξης, ή ενδεχομένως και της χρησικτησίας, κλείνουν ή όπως κάλλιστα κάποιοι ακτιβιστές ορθά μπορούν να ισχυριστούν καταπατούν τον αιγιαλό προς ίδια συμφέροντα;
Ας γίνει αντιληπτό, κυρίως κατανοητό από όλους, πως η πρόσβαση στον αιγιαλό δεν είναι προνόμιο λίγων βοσκών ή ιδιοκτητών γαιών ή καταπατητών, αλλά όλου του λασιθιώτικου πληθυσμού και των επισκεπτών της πανέμορφης περιοχής του Μεραμπέλου.
Η Εισαγγελία Νεάπολης, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ο Δήμος Αγίου Νικολάου, το Τοπικό Διαμέρισμα του Σχινιά-Φινοκαλιά οφείλουν άμεσα να πάρουν θέση, κυρίως όμως να ελευθερώσουν άμεσα - χθες - τον κλειστό και περιφραγμένο, μοναδικό δρόμο-πρόσβαση προς τον αιγιαλό.
Ας σταματήσουν κάποιοι τις καταπατήσεις γαιών και αιγιαλού... Η Δικαιοσύνη επιτέλους ας επέμβει... Ώρα να πράξει τα δέοντα.
Να είστε σίγουροι πως θα επανέλθω, θα κάνω ό,τι κρίνεται απαραίτητο και περνάει από τις όποιες μικρές δυνάμεις μου, ώστε να αναπτυχθεί η συγκεκριμένη περιοχή με πρόσβαση στον κόσμο και ελπίζω να μη χρειαστεί να τοποθετηθώ ξανά δημόσια για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Άμεσα - χθες - οι αρμόδιες Αρχές να ελευθερώσουν την πρόσβαση στον αιγιαλό, ο οποίος πρέπει να είναι ανοιχτός και να οδηγεί τον επισκέπτη στον Φινοκαλιά, «στο μάτι της Κρήτης στην Ανατολική Μεσόγειο», στο απέραντο γαλάζιο του Βόρειου Κρητικού Πελάγους.
* Ο Ανδρέας Τσιλογιάννης, είναι δημοσιογράφος-πολιτικός αναλυτής από το Ηράκλειο, κληρονόμος γης στην περιοχή του Φινοκαλιά-Σχινιά.
