Οι επαναστάτες Κρητικοί χαΐνηδες τιμήθηκαν στα Μεσαλασιθιώτικα βουνά

Πολιτισμός
Οι επαναστάτες Κρητικοί χαΐνηδες τιμήθηκαν στα Μεσαλασιθιώτικα βουνά

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Εκδήλωση μνήμης για τους επαναστάτες Κρήτες

Η Αλόιδα είναι ένας τόπος ιερός και καθαγιασμένος. Στον λάκκο της Αλόιδας, δίπλα στον προστάτη των χαΐνηδων, τον Αϊ Γιάννη, και στη σκιά των γύρω κορφών, κάθε βράχος έχει τη δική του ιστορία. Σε τούτο το μετερίζι της λευτεριάς και της αξιοπρέπειας, νιώθομε το χρέος και τις κληρονομιές των προγόνων μας. Εδώ είναι ένα από τα σπουδαιότερα λημέρια των χαΐνηδων!

Γράφει ο Κωστής Μουδάτσος*

Εδώ θυμόμαστε και τιμούμε σήμερα τον καπετάν Μανόλη Καζάνη, τη Ροδάνθη, την Κριτσωτοπούλα, τους επώνυμους κι ανώνυμους χαΐνηδες και αντάρτες αλλά και τους προγόνους μας, βοσκούς και γεωργούς, που με κάθε τρόπο βοηθούσαν τους επαναστάτες. Ετούτο το μνημείο είναι μνημείο μνήμης και στοχασμού! Από τούτο το μνημείο, από τούτους τους τόπους, οι χαΐνηδες πάλι λόγια αντρειωμένου λένε!

Οι χαΐνηδες σέβοταν τους ανθρώπινους και θείους νόμους της λευτεριάς και της λεβεντιάς. Ποιο είναι το συμφέρον του χαΐνη; Είναι η απελευθέρωση της πατρίδας μας, είναι το συμφέρον των ελεύθερων Ελλήνων. Δηλαδή η φύση του χαΐνη χαρακτηρίζεται από τη λογική της απελευθέρωσης των σκλαβωμένων.

Οι καταχτητές και τα τσιράκια τους φοβόνταν τους επαναστάτες, που πολεμούσαν με πάθος, εκτεθειμένοι σε πολλούς κινδύνους. Πολεμούσαν αλλά και προστάτευαν τους φτωχούς, τους αδικημένους, τους κατατρεγμένους και τους καταφρονεμένους. Αγωνίζονταν για την ελευθερία και την αυτοσυντήρηση του λαού μας! Ήταν γενναίοι και η λεβεντιά του γενναίου δε χάνεται, ενώ ο αντίπαλος φοβάται!

Κι ο φόβος αυτός χάριζε νίκες κόντρα στην υπεροπλία των αντιπάλων σε όπλα και ταχτικούς στρατούς. Οι εμπνευσμένοι χαΐνηδες, άριστοι γνώστες της πολεμικής τέχνης του ανταρτοπόλεμου, ήταν φόβος και τρόμος για τις τυραννικές εξουσίες των καταχτητών!

Οι αληθινές αξίες των χαΐνηδων αποτελούν βασικές αρχές αρετής και λεβεντιάς. Κι αυτές οι αξίες αξίζουν κάθε θυσία! Ήξεραν ότι είναι λίγοι και κυνηγημένοι, αλλά επαναστατούσαν κι ορμούσαν στη φωτιά παρέα με το θάνατο. Πάντα όμως έμενε η μαγιά και από τούτο το προζύμι αναγεννιόντουσαν οι Κρητικοί και ορμούσαν σε νέες επαναστάσεις!

Από τα χρόνια των μύθων και των θρύλων, από την ενετοκρατία μέχρι την οθωμανοκρατία, και από την τουρκοκρατία μέχρι τη ναζιστική κατοχή, η Αλόιδα αποτελούσε το λημέρι της αδούλωτης ψυχής! Εδώ τριγυρνούνε οι ψυχές των χαΐνηδων, οι ψυχές των ανταρτών, οι ψυχές των ελεύθερων ανθρώπων! Η αίσθηση της ελευθερίας είναι η συνάρτηση της εσωτερικής ελευθερίας με την κοινωνική, την εθνική και την πατριωτική ελευθερία.

Οι χαΐνηδες δεν κατάγονταν από τζάκια, δημογεροντίες και γενιτσαριά. Ήταν λαϊκοί άνθρωποι, ήταν λαϊκοί αγωνιστές! Για παράδειγμα, ο καπετάν Καζάνης καταγόταν από τη φτωχική οικογένεια των Ροβίθηδων του Μαρμακέτου. Δεν πολέμησε μόνο στην Ανατολική Κρήτη αλλά και στην έξοδο του Μεσολογγίου και στην Αττική με τον Καραϊσκάκη. Κι όταν πια στη Νάξο αρρώστησε, αρνήθηκε την ιατρική φροντίδα της ελληνικής κυβέρνησης, επειδή εκείνη δε βοηθούσε τον αγώνα της Κρήτης για την απελευθέρωσή της. Προτίμησε να πεθάνει αβοήθητος και πάμφτωχος, αλλά πιστός στα οράματα και στους αγώνες του!

Αυτές οι ψυχές των επώνυμων κι ανώνυμων χαΐνηδων μάς υπενθυμίζουν ότι ο τόπος μας, το Λασίθι, το Οροπέδιο Λασιθίου, είναι ένα από τα σπουδαιότερα κάστρα της λευτεριάς στην Κρήτη, στο πέρασμα των αιώνων. Θυμηθείτε ότι, επί ενετοκρατίας, οι Βενετσιάνοι απαγόρευσαν να κατοικείται το Λασίθι και οι πέριξ αυτού τόποι, για διακόσους χρόνους! Αναλογιστείτε ότι από την Τσίβη, την κορφή που δεσπόζει στην περιοχή, μέχρι στα Κριτσώτικα βουνά, οι Τούρκοι έκαψαν τα δάση για να μπορέσουν να πλήξουν τους χαΐνηδες.

Οι χαΐνηδες, οι επαναστάτες, είχαν μόνο δύο επιλογές: Ή θα νικήσουν, ή θάνατος και πολλές φορές και τα δύο μαζί, λευτεριά και θάνατος!

Σε τούτα τα λημέρια, ας θυμηθούμε ότι τα έργα και οι πράξεις των χαΐνηδων είναι τα δικά μας συναξάρια. Από τον βίο και την πολιτεία των επαναστατών μαθαίνομε ότι τα κακοτράχαλα μονοπάτια οδηγούν στον δρόμο της λευτεριάς! Τα θεμέλιά μας είναι σε τούτους τους τόπους, σε τούτα τα βουνά!

Τα σπουδαία ιδανικά της ράτσας μας, ο έρωτας για τη ζωή και η επανάσταση για λευτεριά, αποτελούν το φως που μας οδηγεί ανά τους αιώνες. Στοχαστείτε το χρέος στους χαΐνηδες, στους αντάρτες και στους προγόνους μας! Το χρέος για λευτεριά και προκοπή!

Αναλογιστείτε πως αγωνίζονταν σε δύσκολους και χαλεπούς καιρούς και πολλές από τις προσδοκίες τους έμεναν ανεκπλήρωτες! Συνέχιζαν όμως να αγωνίζονται!

Στοχαστείτε πως οι επαναστάτες είναι η συνείδησή μας. Είναι οι πρόγονοι που κουβαλάμε μέσα μας. Είναι η πολύτιμη παρακαταθήκη για ένα κόσμο όμορφο, λεύτερο και προκομμένο. Και τούτο το μνημείο είναι μνημείο σκέψης και στοχασμού!

Να αγαπάμε τη ζωή και να την κάνομε πιο όμορφη. Να θυμόμαστε ότι η ζωή έχει αξία, όταν αναδεικνύουμε εκείνα τα ιδανικά και οράματα που έχουν ιδιαίτερη σημασία! Η κοινωνία με οράματα πηγαίνει μπροστά, χωρίς οράματα είναι καταδικασμένη στην παρακμή και στην ήττα. Να θυμόμαστε τους γενναίους αγωνιστές της λευτεριάς και της αξιοπρέπειας και να παίρνομε πράξη από τα έργα τους!

Οι Μεσαλασιθιώτες, οι Λασιθιώτες και οι φίλοι μας είμαστε περήφανοι για τούτους τους τόπους! Ας τους φροντίζομε και ας τους αναδεικνύομε. Ας αναδεικνύομε τις πλούσιες κληρονομιές μας, που είναι πλούσιες και ζωογόνες! Κι εδώ στο φως του ήλιου και των βράχων, εδώ πάνω στις παλαιινές πέτρες, ας κάνομε σπονδή στη μνήμη τους, αναλογιζόμενοι το χρέος μας!

Το χρέος απέναντι στους επαναστάτες, το χρέος απέναντι στην κοινωνία και στην πατρίδα!

Όποια μονοπάτια κι αν ανεβούμε,

όποιες κορφές κι αν αγναντέψομε,

όσα αιωνόβια δέντρα κι αν ρωτήσομε

κι όσο το φως των βράχων κι αν προσπαθούμε να διαβάσομε,

θα μας δείξουν το φως της ψυχής των χαΐνηδων,

που είναι κρυμμένο και φεγγοβολά στις καρδιές μας!

Σας ευχαριστώ!

* Ομιλία του Κωστή Μουδάτσου στην εκδήλωση προς τιμή των χαΐνηδων στην Αλόιδα, στα Λασιθιώτικα βουνά, την περασμένη Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου.

Την εκδήλωση οργάνωσε ο Σύνδεσμος Μέσα Λασιθίου “Η Αλόιδα” και τελούσε υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κρήτης, ενώ συμμετείχε ο Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου και το Τοπικό Συμβούλιο.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News