Το μεταμνημονιακό, νέο ξεκίνημα της πατρίδας μας προβάλλει τη στρατηγική της κυβέρνησης να αξιοποιήσει την ελευθερία, τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις της μετάβασης στη νέα εποχή, προκειμένου να υπάρξει έντονο το κοινωνικό και αναπτυξιακό στίγμα, να δρομολογήσει δράσεις που έχει ανάγκη η κοινωνία, μέσα από μια συνετή και βιώσιμη δημοσιονομική πορεία, για να σταθεί δυνατά η χώρα στα δικά της πόδια και να οικοδομηθεί η Ελλάδα των επόμενων δεκαετιών, δίνοντας προτεραιότητα στην προστασία και ενίσχυση των κοινωνικών αγαθών.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός σκόπιμα επέλεξε η πρώτη μεταμνημονιακή ομιλία του να γίνει στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων, τη Σύρο, στο Νεώριο, στους ανθρώπους του μόχθου, το οποίο επαναλειτουργεί με 300 εργαζόμενους, και στόχος της κυβέρνησης είναι να γίνει μια μεγάλη ναυπηγική μονάδα και την επόμενη τριετία να απασχολεί 1.000 εργαζόμενους, βάσει του τρίπτυχου που προωθεί ο στρατηγικός σχεδιασμός της πολιτικής ηγεσίας: Βιομηχανική Ανασυγκρότηση, Δίκαιη Ανάπτυξη που τα αγαθά της να διαχέονται στους πολλούς και προστασία της Εργασίας, μέσα από την ανάκτηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, τα οποία είχαν απολέσει από το 2012, με αποτέλεσμα τη φτώχια, την πτώση της κατανάλωσης, την ύφεση και την εξαθλίωση του κόσμου της εργασίας.
Γράφει η Χρυσάνθη Καμπουράκη*
Με τις εμβληματικές κυβερνητικές πρωτοβουλίες - για τις οποίες έχει δώσει σκληρές μάχες - με μια από τις μεγαλύτερες νίκες της κυβέρνησης, την κεντρική δέσμευση που έγινε πράξη, η οποία σηματοδοτεί την απαρχή της μεταμνημονιακής περιόδου, την επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, την εφαρμογή των αρχών της επεκτασιμότητας και της ευνοϊκότερης ρύθμισης σε 37 αρχικά κλάδους εργασίας, έρχονται αυξήσεις στις αποδοχές αρχικά 300.000 εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα.
Μια κλαδική σύμβαση, δηλαδή, που έχει υπογραφεί από εργοδότες, που απασχολούν το 51% του κλάδου, κηρύσσεται από την υπουργό Εργασίας υποχρεωτική για όλο τον κλάδο. Ήδη βρίσκονται σε ισχύ 27 κλαδικές συμβάσεις και 13 ομοιοεπαγγελματικές, και το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας στην πρώτη συνεδρίασή του στις 24 Αυγούστου αποφάσισε την υποχρεωτική επέκτασή τους, ξεκινώντας με την υπογραφή της υπουργού Εργασίας στις 3/9 από τις τράπεζες, τη Ναυτιλία και τα γραφεία ταξιδίων-τουρισμού (75.000 εργαζόμενοι) και στις 6/9 με τις οργανώσεις των ξενοδοχοϋπαλλήλων και τις 3 τοπικές κλαδικές Ρόδου, Λασιθίου και Χανίων, καθώς και τα Μεταλλεία, ενώ θα συνεχίσουν τα πετρέλαια, τα τσιμέντα, ο καπνός και άλλοι κλάδοι εργασίας. Απαιτείται όμως πολλή προσπάθεια ακόμα για να επικρατήσουν συνολικά αυτές οι αρχές των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας στο σύνολο των κλαδικών συμβάσεων, σε όλους τους εργασιακούς χώρους.
Η νέα κυβέρνηση προστατεύει και χορηγεί επιδόματα, αύξησε και επέκτεινε τα οικογενειακά επιδόματα, ενώ πολλαπλασίασε τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, που θα καλύψουν φέτος μεγαλύτερο αριθμό παιδιών
Στη συνέχεια είναι έτοιμη η τροπολογία για την αύξηση του κατώτατου μισθού των 586 ευρώ (παρά τις διαφωνίες του ΔΝΤ και της Ν.Δ.) και σχεδιάζεται η κατάργηση του υποκατώτατου των 511 ευρώ για εργαζόμενους κάτω των 25 ετών - που δεν ισχύει στην Ευρώπη και αντιβαίνει την αρχή της ισότητας - που ισχύει στην Ελλάδα από τον Φεβρουάριο του 2012. Επιταχύνονται οι διαδικασίες να θεσμοθετηθεί η αύξηση του κατώτατου μισθού έως τον ερχόμενο Δεκέμβριο, ώστε τον Ιανουάριο 2019 οι 650.000 μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα να δουν την πρώτη αύξηση.
Τα μέτρα αυτά θα τονώσουν την πραγματική οικονομία, λόγω της αύξησης της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων, όπως υποστηρίζει και το ΙΟΒΕ, που εκτιμά θετικά το κλίμα στην ελληνική οικονομία, συμφωνώντας με τις θετικές οικονομικές προοπτικές που προβλέπει ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Moody's.
Με την επαναρρύθμιση της αγοράς εργασίας συνδέονται και οι αγώνες της σημερινής κυβέρνησης για την καταπολέμηση της αδήλωτης ή υποδηλωμένης εργασίας με τις θεσμικές παρεμβάσεις, με ελέγχους από 1.000 πλέον επιθεωρητές του ΕΦΚΑ, αλλά και της κοινωνικής μάστιγας, της ανεργίας, που από το 28% το 2013 έχει μειωθεί στο 19,5% τον Μάιο του 2018 - ρεκόρ 7ετίας - με στόχο σε τέσσερα χρόνια να είναι κάτω του 10%.
Τα τελευταία τρία χρόνια δημιουργήθηκαν 350.000 νέες θέσεις εργασίας και “τρέχουν” επιπλέον τώρα τα προγράμματα του ΟΑΕΔ Κοινωφελούς Εργασίας για 30.330 ωφελούμενους, ενώ έως τέλος του 2018 θα έχουν ενεργοποιηθεί 10 προγράμματα εργασίας για 90.000 άνεργους νέους όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης και μακροχρόνια άνεργους, συμπεριλαμβάνοντας πολλές επιδοτούμενες θέσεις απασχόλησης, αλλά και ενθάρρυνση της νεανικής επιχειρηματικότητας.
Οι μεθοδικές και στοχευμένες προσπάθειες της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας συνεχίζονται αμείωτες για τον περιορισμό του μεγαλύτερου αυτού κοινωνικού προβλήματος και την ανάσχεση της μετανάστευσης των νέων επιστημόνων. Έρχονται παράλληλα 6.750 νέες θέσεις εργασίας μέσω 16 προκηρύξεων του ΑΣΕΠ για φορείς και υπηρεσίες του Δημοσίου.
Να θυμηθούμε, αντίθετα, την αύξηση της ανεργίας το 2013-2014 επί υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυριάκου Μητσοτάκη, με 15.000 απολύσεις και 25.000 διαθεσιμότητες στον δημόσιο τομέα, τότε που επιχειρήθηκε να εγκαθιδρυθεί ένας μόνιμος μηχανισμός απολύσεων μέσα από τη συγκριτική αξιολόγηση, που θα χαρακτήριζε υποχρεωτικά το 15% των δημόσιων υπαλλήλων ανεπαρκές, με σκοπό την απόλυσή του, ενώ επιπλέον υπεραμύνθηκε την παραχώρηση των δημόσιων υπηρεσιών στον ιδιωτικό τομέα.
Ένα άλλο μεγάλο στοίχημα της παρούσας κυβέρνησης είναι η προστασία των συντάξεων, για τις οποίες την περίοδο 2010-2014 οι μειώσεις κύριων και επικουρικών έφτασαν έως το 48%, μετά από 12 περικοπές, ενώ το 2015-2018 έως 7%, όμως η κυβέρνηση εφάρμοσε ισοδύναμα μέσα από το παράλληλο πρόγραμμά της, μείωσε τη φαρμακευτική δαπάνη των συνταξιούχων και το 2016 έδωσε ως κοινωνικό μέρισμα τη 13η σύνταξη, η μόνιμη εξασφάλιση της οποίας αποτελεί βασικό προσεχή κυβερνητικό στόχο, υλοποιώντας την προεκλογική της δέσμευση. Επιστρέφει επιπρόσθετα εσφαλμένες παρακρατήσεις εισφορών υπέρ ΕΟΠΥΥ από προηγούμενες κυβερνήσεις, διορθώνει αδικίες και ήδη 1.240.000 συνταξιούχοι έχουν εισπράξει τα αναδρομικά.
Η ελληνική κυβέρνηση ενδυναμώνει το δημόσιο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης και Συνταξιοδότησης και ο νέος ενιαίος φορέας, που έπρεπε να είχε συσταθεί εδώ και 25 χρόνια, ο ΕΦΚΑ, επί δύο έτη από την ίδρυσή του εμφανίζει υπερπλεόνασμα 1 δισ. ευρώ κατ' έτος, βοηθώντας τον κρατικό προϋπολογισμό και συμβάλλοντας στη μη εφαρμογή - προς απογοήτευση της αντιπολίτευσης - της περικοπής των συντάξεων και του αφορολόγητου από 1/1/2019, που επέβαλε εκβιαστικά το ΔΝΤ τον Ιούνιο του 2017, οι απαισιόδοξες εκτιμήσεις του οποίου διαψεύστηκαν, όπως συνέβαινε συνεχώς τα τρία τελευταία χρόνια. Εξάλλου τώρα πια η κυβέρνηση έχει την αυτονομία να επιλέγει ό,τι ωφελεί την ελληνική κοινωνία, απορρίπτοντας υφεσιακά και αντιαναπτυξιακά μέτρα.
Άλλωστε η κυβέρνηση διαθέτει πολλά οικονομικά όπλα στη φαρέτρα της για επόμενες νικηφόρες μάχες υπέρ της κοινωνικής πλειοψηφίας. Ήδη το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018 αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ, έναντι του στόχου 926 εκατ. ευρώ, η οικονομία ανακάμπτει, εξασφαλίζοντας υπεραπόδοση των στόχων, και οι οικονομικοί δείκτες είναι υψηλοί σε όλους τους τομείς. Σχεδιάζονται και ελαφρύνσεις ασφαλιστικών εισφορών σε επαγγελματίες και επιστήμονες.
Ήδη βέβαια με τον νόμο Κατρούγκαλου το 80% των ελεύθερων επαγγελματιών πληρώνει μηνιαίως εισφορές έως 200 ευρώ, ενώ τα προηγούμενα χρόνια πλήρωνε μόνο το 27%. Οι δε αγρότες, σε ποσοστό 90%, πληρώνουν λιγότερο. Διαγράφονται επιπλέον αμφισβητούμενες οφειλές για εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους ελεύθερους επαγγελματίες, με παράλληλη ασφάλιση στο παρελθόν, που τους είχαν επιβληθεί από προηγούμενες κυβερνήσεις με λανθασμένο και άδικο τρόπο.
Μην ξεχνάμε, εξάλλου, ότι η παρούσα κυβέρνηση παρέλαβε ένα χρεωκοπημένο Ασφαλιστικό Σύστημα, με έλλειμμα 1,1 δισ. ευρώ σε εκκρεμότητα, με συχνά 3-4 χρόνια αναμονή, με 400.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης για κύριες και επικουρικές, με εφάπαξ και μερίσματα πάνω από 2 δισ. ευρώ, καθώς η διεκπεραίωση όλων αυτών είχε σταματήσει από το 2013. Αποτελεί δε νεοφιλελεύθερη επιλογή της Ν.Δ. να ρίχνει το βάρος στην ιδιωτική ασφάλιση και να υποτιμά τη δημόσια.
Είναι επίτευγμα, ωστόσο, ότι από το 2015 έως το 2017 διεκπεραιώθηκαν 521.400 συνταξιοδοτικές παροχές και 62.730 εφάπαξ και το 2018 το υπουργείο συνεχίζει την καταβολή δεκάδων χιλιάδων οφειλών, ενώ έχουν μείνει συνολικά 47.000 νέες συντάξεις και 27.000 εφάπαξ να καταβάλει ως το τέλος του 2018 και από το 2019 εντός δύο μηνών θα ικανοποιείται κάθε καινούργια αίτηση.
Η νέα κυβέρνηση, από την άλλη, προστατεύει και χορηγεί επιδόματα, αύξησε και επέκτεινε τα οικογενειακά επιδόματα, πολλαπλασίασε τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, που θα καλύψουν φέτος μεγαλύτερο αριθμό παιδιών, 110.000, κόστους 220 εκατ. ευρώ, αύξησε τα σχολικά γεύματα και μείωσε την παιδική φτώχια.
Στηρίζει την ελληνική οικογένεια, τις αδύναμες οικονομικά οικογένειες με επιδότηση ενοικίου, με Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, με επιδότηση του στεγαστικού δανείου τους, με παροχή εφάπαξ βοηθήματος επανασύνδεσης του ρεύματος κύριας κατοικίας και με διεύρυνση της υπαγωγής των καταναλωτών με χαμηλά εισοδήματα στο κοινωνικό τιμολόγιο. Επίσης, με ειδικό κοινωνικό τιμολόγιο προσφέρεται φθηνότερο ή δωρεάν νερό για τους φτωχούς, ενώ οι δύο μεγάλες κερδοφόρες εταιρείες ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ παρέχουν την καλύτερη ποιότητα νερού και το πιο φθηνό στην Ε.Ε., μετά τη Βουλγαρία.
Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, θεωρώντας το νερό κοινωνικό αγαθό, δεν προχώρησε στη σχεδιαζόμενη ιδιωτικοποίησή τους από τους προηγούμενους κυβερνώντες και από 1/1/2018 πέρασε το 50 συν ένα στο Ελληνικό Δημόσιο, το 11,33% και το 24,02% αντίστοιχα είναι στο ΤΑΙΠΕΔ, χωρίς όμως σκοπό για πώληση, και επομένως το νερό βρίσκεται υπό δημόσιο έλεγχο και θα κατοχυρωθεί στην επικείμενη Συνταγματική Αναθεώρηση.
Στο επίκεντρο τέλος της σχεδιαζόμενης κοινωνικής ανασυγκρότησης και της ενδυνάμωσης του κοινωνικού κράτους βρίσκεται η αναβάθμιση και η κατοχύρωση της ισότιμης και καθολικής πρόσβασης των πολιτών στα δημόσια αγαθά της Υγείας και της Παιδείας, με σκοπό τη βελτίωση της καθημερινής ζωής τους, χωρίς διακρίσεις.
Η Ελλάδα λοιπόν με τη σημερινή πολιτική ηγεσία της, αποτινάσσοντας τον ζυγό των μνημονίων, κάνει αποφασιστικά βήματα προς την ανάταξη και τη δίκαιη ανάπτυξη, όπου ο παραγόμενος πλούτος θα διανέμεται δίκαια προς όφελος της κοινωνικής πλειοψηφίας, εξυπηρετώντας τις ανάγκες της κοινωνίας και της χώρας, για το χτίσιμο της νέας πορείας, χωρίς πισωγυρίσματα.
* Η κ. Χρυσάνθη Καμπουράκη είναι μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ Ηρακλείου και διαμερισματική σύμβουλος του Δήμου.
