Έχετε προσέξει κάτι; Ότι πλέον στους δρόμους σπάνια ακούγονται παιδικές φωνές; Ότι αποτελεί είδος προς εξαφάνιση το “κακαριστό” γέλιο από τις παρέες που έπαιζαν “μήλα”, κρυφτό, κυνηγητό ή μπάλα; Ότι είναι λιγοστές πια οι φορές που ακούς κουδούνια από παιδικά ποδήλατα;
Κάποια καλοκαίρια πίσω, όταν οι σημερινοί μεσήλικες ήταν μπόμπιρες, οι γονείς έδιναν μάχη για να “μαντρώσουν” τα παιδιά που αναψοκοκκινισμένα από το παιχνίδι δεν είχαν καμιά διάθεση να υπακούσουν στις προσταγές των αλαφιασμένων μανάδων. Ούτε καν ο “μεσημεράς” δεν μπορούσε να κάνει τις παρέες να διαλυθούν και να αφήσουν σε ησυχία τους γείτονες... Τα δε απογεύματα δεν υπήρχε γειτονιά στην οποία τα παιδιά να μην παίζουν μπάλα, στύλος που να μην έχει μετατραπεί σε μπασκέτα, δρόμος που να μη φωτίζεται από τα λαμπερά πρόσωπα των παιδιών που ζωγράφιζαν την άσφαλτο με κιμωλία για να παίξουν κουτσό...
Ένα ατέλειωτο παιχνίδι που πλημμύριζε με ζωή κάθε γειτονιά, κάθε δρόμο, κάθε πόλη και διαρκούσε ακόμα και μετά που έπεφτε η νύχτα, με τις μανάδες αλαφιασμένες να βγαίνουν στους δρόμους για να καλέσουν τους κανακάρηδες να επιστρέψουν σπίτι. Συχνά βεβαίως σε κατάσταση νευρικού κλονισμού, αφού οι εκκλήσεις από το ένα αφτί έμπαιναν και από το άλλο έβγαιναν, αλλά αυτό είναι από άλλη ιστορία, ή μάλλον πλέον παραμύθι...
Γιατί κάπως έτσι μοιάζουν όλα αυτά. Σαν ασπρόμαυρες φωτογραφίες ενός πολυκαιρισμένου άλμπουμ που ξεχάστηκε σε μια συρταριέρα ή σκονίζεται σε ένα ράφι βιβλιοθήκης. Αυτή είναι η αλήθεια, αν αναρωτηθεί κανείς τι έχει μείνει από όλα αυτά. Μια που η απάντηση είναι πραγματικά θλιβερή: μια μακρινή θολή ανάμνηση. Ποιος γονιός σήμερα μπορεί να αφήσει το παιδί του να παίξει στον δρόμο χωρίς την υψηλή εποπτεία του; Ποιος μπορεί να το αφήσει να ξεφύγει από το οπτικό του πεδίο χωρίς να λαχταράει η καρδιά του;
Μόνο τα όσα ακούει κανείς καθημερινά φτάνουν για να φορτώσουν το μυαλό με τους χειρότερους εφιάλτες. Αφήστε δε που δεν υπάρχει πια ήσυχη γειτονιά χωρίς κυκλοφοριακό, οπότε το ρίσκο πολλαπλασιάζεται για τα παιδιά που θα ήθελαν - αν ήθελαν - να παίξουν στον δρόμο.
Αυτή είναι η μια μόνο όψη του νομίσματος. Η δεύτερη είναι ακόμα πιο τραγική. Τα σημερινά παιδιά μάλλον έχουν ξεχάσει τι σημαίνει ομαδικό παιχνίδι, τουλάχιστον διά ζώσης, στις γειτονιές και τις πλατείες. Ίσως ακόμη, για μεγαλύτερες ηλικίες, και στις αυλές των σχολείων στα διαλείμματα. Τον ρόλο αυτό έχουν αναλάβει οι σύγχρονες συσκευές - τηλέφωνα, τάμπλετ, υπολογιστές και κονσόλες - με τις όποιες παρέες να είναι σε μεγάλο βαθμό... ψηφιακές, εικονικές, απρόσωπες, ανούσιες και επιδερμικές.
“Φίλοι” που ανταλλάσσουν αναρτήσεις και σχόλια, που έχουν μετατρέψει το τηλέφωνο σε προέκταση του χεριού τους και τα μάτια τους σε οθόνη, που προτιμούν να παίζουν ηλεκτρονικά από το να βγουν έξω στον πραγματικό κόσμο, όταν κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Αν συντρέχουν δηλαδή οι προϋποθέσεις για ένα πραγματικό παιχνίδι ή για μια αληθινή παρέα με φίλους έξω από τον ψηφιακό κόσμο. Γιατί πολύ φοβάμαι ότι, ακόμα και όταν δίνεται αυτή η δυνατότητα στα σημερινά παιδιά, σε χώρους ασφαλείς που δε δημιουργούν επιπλέον άγχος στους γονείς, η επιλογή θα είναι ηλεκτρονική.
Το βλέπεις ακόμα και σε διά ζώσης παρέες, όπου μπορεί με τη φυσική παρουσία να δηλώνουν “παρών”, όμως στην πραγματικότητα είναι αλλού. Κάνουν like, “ξεφυλλίζουν” ιστοσελίδες, κάνουν αναρτήσεις, πληκτρολογούν με ταχύτητες που προκαλούν ζάλη, και βιώνουν την πραγματικότητα ως εικονική.
Ναι, οι καιροί αλλάζουν και μαζί αλλάζουμε και εμείς. Ο κόσμος γυρίζει τα πάνω κάτω και εμείς προσπαθούμε να συνέλθουμε από τον ίλιγγο και το “τζετ λαγκ” των απότομων πτήσεων στο μέλλον. Η αγωνία είναι μάλλον εύγλωττη για το τι μας περιμένει στη γωνία.
Για το αν οι επόμενες γενιές θα μεγαλώνουν χωρίς να ξέρουν τι θα πει χαρτί και μολύβι, για το αν θα ξέρουν πώς να γράψουν με το χέρι το όνομά τους, για το αν θα είναι σε θέση να ζήσουν λίγες στιγμές χωρίς μια έξυπνη συσκευή στο χέρι. Και οι λάτρεις της επιστημονικής φαντασίας βλέπουμε όσα είχαν προαναγγελθεί χρόνια πριν να πραγματώνονται σαν προφητεία από εκείνες που ανακαλούνται στο συλλογικό ασυνείδητο σε όλες τις δύσκολες στιγμές.
Φυσικά και δεν μπορεί κανείς να είναι εναντίον της εξέλιξης, πόσω μάλλον της τεχνολογικής. Όμως, αν χαθεί η παιδική αθωότητα και μετατραπεί και αυτή σε ψηφιακή, τότε δεν μπορούμε παρά να ανησυχούμε σοβαρά για το αύριο. Αν τα παιχνίδια στις γειτονιές περάσουν απλά στις κιτρινισμένες σελίδες της Ιστορίας, θα έχει χαθεί κάτι πολύ βασικό: λίγο από το χρώμα που κάνει τη ζωή πιο όμορφη.
Αυτό το χρώμα που εμείς οι μεγάλοι το έχουμε χάσει πια για τα καλά μέσα στην πνιγηρή ασπρόμαυρη πραγματικότητά μας, και που το αναπολούμε νοσταλγικά σε εκείνα τα χρόνια που δεν μπορούσαμε να αντιληφθούμε πόσο πολύτιμη ήταν η αθωότητα και η ξεγνοιασιά που ζούσαμε. Ξεφυλλίζοντας το άλμπουμ των αναμνήσεων από εκείνα τα καλοκαίρια του κάποτε..!
