Προληπτικά μέτρα εθνικών καταστροφών

Απόψεις
Προληπτικά μέτρα εθνικών καταστροφών

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Παρά τις λίγες μέρες που χωρίζουν την Ελλάδα από το τέλος των ολέθριων μνημονίων, διέρχεται μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο λόγω της εθνικής τραγωδίας που την έπληξε, εστιάζοντας στην αντιμετώπισή της με τη λήψη και άμεση εκτέλεση των ουσιαστικών και πολυεπίπεδων μέτρων ανακούφισης των πληγέντων, την απόδοση των αποζημιώσεων, την αποκατάσταση των υποδομών των δοκιμαζόμενων περιοχών από τη μια και την εκπόνηση, από την άλλη πλευρά, ενός εθνικού, ολιστικού σχεδίου πρόληψης και διαχείρισης των καταστροφών, για τη θωράκιση της χώρας και την αποφυγή παρόμοιων εφιαλτικών καταστάσεων στο μέλλον.

Γράφει η Χρυσάνθη Καμπουράκη*

Δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε την εφαρμογή της επιχείρησης εκτάκτου ανάγκης, τις σωτήριες παρεμβάσεις των Αρχών και την υπεράνθρωπη προσπάθεια διάσωσης σχεδόν 20.000 συνανθρώπων μας, δίνοντας οι δυνάμεις ασφαλείας, το πυροσβεστικό Σώμα και οι εθελοντές σκληρή και άνιση μάχη με δεκάδες σχεδόν ταυτόχρονες εστίες φωτιάς εντός του οικιστικού ιστού της ανατολικής και δυτικής Αττικής, που “ήταν ανίκητη στο Μάτι”, καθώς το πυκνό, πευκώδες δάσος λειτούργησε ως “πυριτιδαποθήκη”, χωρίς δρόμους διαφυγής, σύμφωνα με Γάλλους εμπειρογνώμονες, οι οποίοι ερεύνησαν τον τόπο της τραγωδίας.

Ο πρωθυπουργός και το Υπουργικό Συμβούλιο ορθώς ανέλαβαν την πολιτική ευθύνη της τραγωδίας, όχι για το κράτος που παρέλαβαν με τις παθογένειές του και τις “αμαρτίες” των προηγούμενων κυβερνήσεων, αλλά επειδή διαχειρίζονται τις τύχες του τόπου μας και είναι υποχρεωμένοι, όχι να διαιωνίσουν τις στρεβλώσεις, αλλά σταδιακά να τις θεραπεύσουν, προστατεύοντας τη χώρα και τους πολίτες. Η ευθύνη ισοδυναμεί με δεσμεύσεις και άμεσες πράξεις, με συγκεκριμένες χωροταξικές, πολεοδομικές, περιβαλλοντικές παρεμβάσεις στις πυρόπληκτες περιοχές και σε όλη τη χώρα, που έπρεπε να έχουν γίνει δεκαετίες πριν, ή έστω μετά την πρωτοφανή καταστροφή στην Ηλεία το 2007, για να μη ζούσαμε την καταστροφή του 2018.

Η ευθύνη ισοδυναμεί με δεσμεύσεις και άμεσες πράξεις και με συγκεκριμένες χωροταξικές, πολεοδομικές και περιβαλλοντικές παρεμβάσεις στις πυρόπληκτες περιοχές και σε όλη τη χώρα, που έπρεπε να έχουν γίνει δεκαετίες πριν, ή έστω μετά την πρωτοφανή καταστροφή στην Ηλεία το 2007, για να μη ζούσαμε την καταστροφή του 2018

Δεδομένων των νέων προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων, η κυβέρνηση προχωρά τάχιστα στη ριζική αναθεώρηση και στον εκσυγχρονισμό της πολιτικής προστασίας. Ιδρύεται η νέα κρατική, υπερκομματική, ισχυρή κεντρική Εθνική Υπηρεσία Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση εθνικών καταστροφών, έχοντας για να αποφευχθούν η γραφειοκρατία τη συνέργεια πολλών φορέων και η αναποτελεσματικότητα την απόλυτη ευθύνη σχεδιασμού και συντονισμού των επιχειρήσεων και των εμπλεκόμενων φορέων, με τεχνολογική, υλικοτεχνική, στελεχική και επιχειρησιακή αναβάθμιση, ως ενιαίος φορέας αυτοτελής και ανεξάρτητος, που θα αξιοποιεί τα αντίστοιχα μοντέλα ΗΠΑ και Καναδά και Ε.Ε.

Με διαφάνεια και αξιοκρατία θα γίνεται η τοποθέτηση του διοικητή, υπό την επίβλεψη ανεξάρτητης επιτροπής εμπειρογνωμόνων, και θα επικυρώνεται από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής. Θα ενοποιεί τους επιστημονικούς, διοικητικούς και επιχειρησιακούς επίσημους φορείς, που θα συγκροτούν ένα μόνιμο και διαρκές επιτελείο διοίκησης και ειδικό επιστημονικό συμβούλιο στο πλευρό του διοικητή, θα αξιοποιεί την εμπειρία και την τεχνογνωσία των Ενόπλων Δυνάμεων και παράλληλα θα ενσωματώσει τον πιστοποιημένο, εκπαιδευόμενο εθελοντισμό δομών και οργανώσεων. Το υπουργείο Οικονομίας έχει ήδη εξασφαλίσει τη χρηματοδότησή του με πόρους δεσμευμένους 500 εκατ. ευρώ, από την ΕΤΕπ, το ΕΣΠΑ και το ΠΔΕ.

Παράλληλα, συγκροτείται εξειδικευμένο Κέντρο, Οργανισμός, υπό τις προβλέψεις της Διεθνούς Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για φυσικές καταστροφές και επιτροπή με τη συμμετοχή διακεκριμένων ξένων εμπειρογνωμόνων, υπό την αιγίδα του Διεθνούς Κέντρου Παρατήρησης Πυρκαγιών, κάτω από την επίβλεψη του διακεκριμένου καθηγητή Οικολογίας, ειδικού στις πυρκαγιές, Γιόχαν Γκόλνταμερ, με σκοπό την άμεση διερεύνηση των αιτιών της τραγωδίας στο Μάτι, και θα εκπονήσει έκθεση μεταρρυθμίσεων και πολιτικών, που πρέπει να υιοθετηθούν για να μην ξαναθρηνήσουμε θύματα.

Ταυτόχρονα, ο πρωθυπουργός εξήγγειλε, μετά από ευρεία σύσκεψη στο Λαύριο, δέσμη μέτρων - 20 άμεσων παρεμβάσεων προστασίας και ελέγχου του δομημένου περιβάλλοντος, στις πυρόπληκτες ζώνες και σε όλη την Ελλάδα, με στόχο το ξήλωμα των στρεβλώσεων του παρελθόντος, και του εγκληματικού, ανεξέλεγκτου χάους δόμησης, που έγιναν παγίδες θανάτου για δεκάδες συνανθρώπους μας.

«Ό,τι αποτελεί κίνδυνο για τις ανθρώπινες ζωές θα ξηλωθεί», δήλωσε με αποφασιστικότητα ο πρωθυπουργός, ανεξάρτητα από το πολιτικό κόστος, συγκρουόμενος με νοοτροπίες και συμφέροντα που εξέθρεψε το παλιό πολιτικό σύστημα τα τελευταία 40 χρόνια.

Προχωρά η άμεση κατεδάφιση, με ευθύνη των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, με μηχανικούς και μηχανήματα του υπουργείου Υποδομών, κατά προτεραιοποίηση, 3.200 αυθαιρέτων στην Αττική, επικίνδυνων για τη δημόσια ασφάλεια, για τα οποία υπάρχουν, εδώ και μια τουλάχιστον δεκαετία, τελεσίδικα πρωτόκολλα κατεδάφισης παράνομων κτισμάτων σε αιγιαλούς, σε ρέματα, σε εθνικούς δρυμούς και σε αναδασωτέες καμένες περιοχές. Δόθηκε βέβαια στις 6/6/2018, με ειδική τροπολογία, το κίνητρο στους ιδιοκτήτες να γκρεμίσουν αυθαίρετα και να απαλλαχθούν από το πρόστιμο.

Προβλέπεται ότι για κάθε αυθαίρετο κτίσμα που εντοπίζεται στη φάση της κατασκευής θα κατεδαφίζεται άμεσα. Η σημερινή κυβέρνηση, εξάλλου, με νέο θεσμικό πλαίσιο, τις πιέσεις και την επίσπευση των διαδικασιών έχει το 2017 και το 2018 καταρτίσει το 47% των δασικών χαρτών της χώρας, που θα ολοκληρωθούν τέλος του 2019, προϋπόθεση και για την ολοκλήρωση του κτηματολογίου (ενώ οι κυβερνήσεις του παρελθόντος είχαν καταρτίσει μόνο το 0,8%). Υπάρχουν έτσι δασικοί χάρτες για τις πρόσφατα καμένες περιοχές (παρόλο που από τη Ν.Δ. είχαν εισηγηθεί την εξαίρεσή τους) και σε τρεις μήνες θα έχουν ανακηρυχθεί αναδασωτέες (με αντιπυρικά δέντρα και όχι τα εύφλεκτα πεύκα).

Η πολιτική δασοπροστασίας έρχεται σε αντίθεση με τους δασοκτόνους νόμους, τις δεκάδες διατάξεις από το 1974 έως το 2014 αποχαρακτηρισμού των δασικών εκτάσεων, αλλαγής χρήσης δασών, στη βάση της πελατειακής λογικής, που υπήρξαν τροφή των οικοπεδοφάγων και των δολοφονικών εμπρησμών. Είμαστε από τις ελάχιστες χώρες χωρίς κτηματολόγιο και δασολόγιο - που ισοδυναμεί με την κατάρα του σύγχρονου κράτους - και είμαστε η μόνη χώρα που αναγνωρίζει ιδιοκτησία δασών και βουνών, βάσει της χρησικτησίας, η οποία είναι ελληνικό πολιτικό εφεύρημα.

Προχωρά επιπλέον, με τους μηχανικούς και ελεγκτές δόμησης από το ειδικό μητρώο, κατ' εφαρμογή του Ν. 4495/2017, η χάραξη της γραμμής του αιγιαλού για ολόκληρη τη χώρα - στο 15% είναι σήμερα - θα ολοκληρωθεί η επικύρωση του συνόλου το 2019 και προχωρά η χαρτογράφηση των περιφράξεων σε παραλίες, και οι διαδικασίες ελέγχου και παράλληλων κατεδαφίσεων εξπρές σε απόσταση 500 μέτρων από τον αιγιαλό, σε περιοχές εκτός σχεδίου, σύμφωνα με τον Νόμο 1337/1983 του Αντώνη Τρίτση.

Ακόμη προχωρά η οριοθέτηση των ρεμάτων σε όλη τη χώρα και το θεσμικό πλαίσιο αντιπλημμυρικής προστασίας, με πόρους από το Πράσινο Ταμείο, του οποίου διπλασιάζονται οι διαθέσιμοι πόροι και θα χρηματοδοτήσει με 5 εκατ. ευρώ τα μέτρα αυτά και τις κατεδαφίσεις. Από 15 Οκτωβρίου 2018 θα λειτουργεί, επίσης, το πληροφοριακό σύστημα των ηλεκτρονικών αδειών, το e-Άδειες, η υποβολή και έκδοσή τους θα γίνεται αδιάβλητα, μόνο ηλεκτρονικά, με πλήρη και διαρκή έλεγχο, εξαλείφοντας μια δεξαμενή διαφθοράς και συναλλαγών δεκαετιών. Δημιουργείται νέα πλατφόρμα ηλεκτρονικής καταγραφής των αυθαιρέτων και παρακολούθησης των καταγγελιών.

Επισπεύδονται, άλλωστε, 250 νέες προσλήψεις για τη στελέχωση των Παρατηρητηρίων Δόμησης. Ενεργοποιείται επιπρόσθετα το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών και αποκατάστασης των περιοχών και στο πλαίσιο αυτό θα προχωρήσει η ανοικοδόμηση στο Μάτι, με κανόνες, πρωτοβουλίες πολεοδομικής οργάνωσης, δημιουργίας χώρων συγκέντρωσης σε περίπτωση κινδύνου, οδών διαφυγής και πρόσβασης στον αιγιαλό.

Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι έχει από καιρό προγραμματιστεί ο ελληνικός Διαστημικός Οργανισμός, σε συνεργασία με τον γαλλικό, να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν στην Ελλάδα από ελληνικές εταιρείες ένα σύστημα δορυφόρων υψηλής ευκρίνειας, που θα καταγράφει, θα παρακολουθεί φυσικά φαινόμενα, θα προειδοποιεί έγκαιρα για πυρκαγιά και ακραία καιρικά φαινόμενα και θα δίνει πολύτιμη βοήθεια σε επιχειρησιακούς φορείς. Η μελέτη θα είναι έτοιμη σε λίγους μήνες και το δορυφορικό σύστημα αναμένεται να είναι έτοιμο σε όλη την Ευρώπη σε τρία περίπου χρόνια, για την πρόληψη φυσικών καταστροφών και τη διαχείριση έκτακτων αναγκών.

Υπάρχει λοιπόν ισχυρή πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα από την παρούσα κυβέρνηση με σχεδιασμό και δουλειά, να καλυφθούν οι διαχρονικές ανεπάρκειες του κρατικού μηχανισμού, με τον εκσυγχρονισμό και την τεχνογνωσία, με άμεσα μέτρα επιβολής της νομιμότητας, για ένα αποτελεσματικό και σύγχρονο κράτος, δίπλα και όχι απέναντι στον πολίτη, για να θωρακιστεί ο τόπος μας, να προφυλαχθεί το περιβάλλον και να προστατευτούν οι πολίτες.

* Η Χρυσάνθη Καμπουράκη είναι μέλος της Ν. Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ Ηρακλείου και διαμερισματική σύμβουλος του Δήμου.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News