Το ’χω σαν τάμα. Μία φορά τον χρόνο στους Μεσελέρους. Στη Μονή Παναγιάς Βρυωμένης. Ένα μοναστήρι χαμένο στα βάθη των αιώνων. Ιστορικές ενδείξεις τεκμήρια και παράδοση μαζί. Πλεγμένα στην αγάπη των ανθρώπων για γνώση, μεταφυσική και λύτρωση.
Γράφει ο Αντώνης Βγόντζας
Καθαρά εξομολογητικά και προσωπικά. Στους Μεσελέρους γεννήθηκε η γιαγιά μου από τον πατέρα μου. «Καπετάν Αγγέλω», έτσι τη θυμόντουσαν οι πιο παλιοί. Όσους, φυσικά, πρόλαβα. Λιγνή και όμορφη. Δροσερή και ολοζώντανη. Λάτρευε τον χορό όσο κανένας άλλος από την οικογένειά μας. Χόρευε ακόμα και πάνω στις καρέκλες. Δεν τολμούσα να το πιστέψω.
Έφυγε από τη ζωή, όμως. Πολύ νωρίς, γι' αυτήν. Λίγες μέρες μετά τη γέννηση του πατέρα μου. Δίπλα σε μια ελιά στον κάμπο. Κάπου ανάμεσα στο Καπίστρι και στο Κεντρί. Έτσι συμβαίνανε τα πράγματα εκείνα τα χρόνια. Πολλές γυναίκες δεν προλάβαιναν τη χαρά του παιδιού τους μετά τους αφόρητους πόνους της γέννας. Μακριά από τα νοσοκομεία και τον κόσμο.
Είχα δει και ακούσει τον πατέρα μου, όσο ζούσε, να κλαίει με εκείνο το περήφανο σφιγμένο κλάμα των παλιών Κρητικών. Την έκλαιγε μαζί με την Κρήτη. Σαν τη Μεγάλη Μάνα. Τα μεγάλα του χρόνια τα έζησε στην Αθήνα.
Αυτό το τάμα, αυτή την πικρή γονυκλισία στην αδυσώπητη μνήμη αυτών των θεόρατων ανθρώπων συνεχίζω κάθε χρόνο. Όσο μπορώ. Και η Μονή της Παναγιάς Βρυωμένης αποτελεί ένα τραβηχτικό καθοδηγητικό αστέρι.
Το Μοναστήρι είναι πανέμορφο. Τέσσερα περίπου χιλιόμετρα από τους Μεσελέρους. Ανατολικά. Με ένα φιδίσιο στενό δρόμο, τσιμεντοστρωμένο σε αρκετά σημεία του. Δεξιά κι αριστερά σε χαϊδεύουν οι φυλλωσιές των λιόδεντρων. Το μοναστήρι λες και είναι κρυμμένο. Παρά το ότι το χτίσανε στις κορυφογραμμές του όρους Σταυρός της Ιεράπετρας. Λες και το ήθελαν σαν πολεμίστρα. Και φρούριο. Και μετερίζι. Η ιστορία, μάλιστα, η βέβαιη και σίγουρη, η ντοκουμενταρισμένη τα στηρίζει και τα επιβεβαιώνει. Κέντρο επαναστατικό στα δύσκολα και πέτρινα χρόνια για την απελευθέρωσή μας.
Στο Λασίθι έχουμε πολλά, πανέμορφα και ιστορικά μοναστήρια. Οι μοναχοί έχουν λιγοστέψει. Μερικοί, αυτοί οι λίγοι, κρατάνε ιστορικές... Θερμοπύλες. Κάποιοι είναι και κοινωνικοί αναμορφωτές. Φέρνουν στη σύγχρονη ζωή και το επαναστατικά καινούργιο. Διδάσκουν. Με το παράδειγμα και το υπόδειγμά τους. Γι’ αυτό και τους τιμούμε.
Καλό Δεκαπενταύγουστο!
