«Τα σκουπίδια δεν είναι για πέταμα»! Αυτό είναι το σύνθημα που επικοινωνούν σε όλη την Ευρώπη, όλες οι σύγχρονες, προηγμένες πόλεις που έχουν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων.
Γράφει ο Άρης Δημόπουλος
Η Ελλάδα έχει να επιδείξει πολλά θετικά και αρνητικά παραδείγματα σε αυτόν τον τομέα. Σε κάθε περίπτωση, κοινός τόπος είναι πως χρειάζεται ένα ολιστικό σχέδιο που θα δίνει λύσεις στην καθημερινότητα των πολιτών.
Στην χώρα μας οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων εξειδικεύουν και υλοποιούν τους στόχους και τις δράσεις των Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων για την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, επεξεργασία, αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων.
Ο ρόλος ενός συντονιστικού φορέα, όπως ο ΦΟΔΣΑ είναι καθοριστικός, τόσο για την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας όσο και για την προστασία του περιβάλλοντος. Ειδικά σε περιόδους κρίσης που είναι εποχή σπανιότητας πόρων, όπως αυτή που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, τότε η συμβολή του ΦΟΔΣΑ είναι εξόχως σημαντική. Σε μια περιφέρεια όπως είναι η Κρήτη, όπου το περιβάλλον αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα, τότε, η αποτελεσματικότητα και η πρωτοπορία ενός ΦΟΔΣΑ λειτουργεί πολλαπλασιαστικά για το καλό του νησιού. Ειδικά μάλιστα σε περιοχές με έντονο το κύμα του τουρισμού, το ζήτημα αυτό μπαίνει πολύ ψηλά στην ατζέντα.
Μιας και αναφέρθηκα στον «τουρισμό» - κατά πολλούς τη βαριά βιομηχανία της Κρήτης, ερεύνησα τις επιδόσεις του Δήμου Χερσονήσου, ο οποίος αν μη τι άλλο, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή επισκεψιμότητας των τουριστών. Τα χιλιάδες τουριστικά καταλύματα καθιστούν εξόχως δύσκολο το έργο του ΦΟΔΣΑ Βορείου Πεδιάδας -όπως λέγεται ο συγκεκριμένος φορέας για την διαχείριση των απορριμμάτων- κάτι που επί της αρχής απαιτούσε σοβαρές παρεμβάσεις, χωρίς να είναι δεδομένη και η αποτελεσματικότητά τους.
Παρόλα αυτά, οι αναγκαίες επεκτάσεις ΧΥΤΑ, με την αρωγή της Περιφέρειας ήταν το πρώτο καθοριστικό βήμα για την προστασία της ποιότητας ζωής και του τουριστικού προϊόντος. Στο πλαίσιο αυτό, ήδη δημοπρατεί το έργο «Μονάδα Μηχανικής Διαλογής Σύμμεικτων Απορριμμάτων και Κομποστοποίησης του Οργανικού Κλάσματος», την πρώτη στην Ελλάδα με δημόσια χρηματοδότηση, ύψους 31,98 εκατ. ευρώ. Οι ειδικοί επί των σκουπιδιών μου μετέφεραν πως στο έργο αυτό, θα ενσωματωθούν οι πιο εξελιγμένες τεχνολογίες στη διαχείριση των απορριμμάτων. Το ενδιαφέρον επίσης είναι πως η Δημοτική Αρχή δεν την «πάτησε» όπως άλλοι δήμοι στην Ελλάδα. Οι πρωτοβουλίες του ΦΟΔΣΑ που υλοποιήθηκαν με την ενεργό υποστήριξη της Περιφέρειας, της προηγούμενης και της σημερινής δημοτικής αρχής, ωφέλησαν τα μέγιστα τους δημότες και τις επιχειρήσεις της Χερσονήσου εξοικονομώντας για λογαριασμό τους υπέρογκα πρόστιμα από την παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στον τομέα διαχείρισης απορριμμάτων.
Τέλος, λειτουργούν στην περιοχή από το 2012 τα λεγόμενα «πράσινα σημεία», ενώ το «Πρωτάθλημα Ανακύκλωσης» εκπαιδεύει πολίτες και δημότες στο πως και που θα πετάνε τα σκουπίδια τους.
Σίγουρα έχουν πολλά ακόμα να γίνουν. Χρειάζεται συνεχής εκσυγχρονισμός των υποδομών, νέα έργα, έξυπνες προτάσεις, που θα σέβονται το περιβάλλον, θα δημιουργούν προστιθέμενη αξία στην περιοχή και δε θα επιβαρύνουν τους δημότες. Ένα δύσκολο σταυρόλεξο.
Όμως οι πρόσφατες εθνικές τραγωδίες στη Μάνδρα και το Μάτι, αποδεικνύουν πως πλέον έχουμε μπει σε μια νέα εποχή που η προστασία του περιβάλλοντος δεν αποτελεί μόνο μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις, αλλά συνιστά βασικό διακύβευμα για την πρόληψη και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών και την διαχείριση των κρίσεων.
