Βασική προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης, από το 2015, τίθεται η υπεράσπιση του κόσμου της εργασίας από τη μνημονιακή λαίλαπα και τη “νεοφιλελεύθερη αντιμεταρρύθμιση”, που καταστρατήγησε τα δικαιώματα των εργαζομένων, θεωρώντας τη μείωση του εργασιακού κόστους ως μέτρο αναπτυξιακό, ευνοώντας τον εργασιακό μεσαίωνα, την εξαθλίωση μεγάλων τμημάτων της εργατικής τάξης, την εκτόξευση της ανεργίας στο 27% και την ισοπέδωση των εργασιακών προοπτικών των νέων, των οποίων η ανεργία σκαρφάλωσε στο 60%.
Γράφει η Χρυσάνθη Καμπουράκη
Ψηφίστηκε στις 10/7/2018, από την ευρεία πλειοψηφία της ελληνικής Βουλής, το νομοσχέδιο για την προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων, την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας, με την αλλαγή της αρχιτεκτονικής του προστίμου και κίνητρα υπέρ της πρόσληψης του εργαζομένου, τις ασφαλιστικές - με διαγραφή οφειλών - και συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, αλλά και την προστασία ασυνόδευτων ανήλικων προσφυγόπουλων, με ηλεκτρονικό μητρώο, ανάθεση της φροντίδας τους και δομές φιλοξενίας. Επί της αρχής καταψήφισαν Ν.Δ. και Χ.Α., ενώ “παρών” δήλωσαν ΚΚΕ και Ένωση Κεντρώων.
Θεσπίστηκε ένα σύστημα κανόνων, καθιερώθηκε “η ρήτρα απασχόλησης”, τα νομοθετικά εργαλεία για τη ρύθμιση της αγοράς εργασίας, την προάσπιση των απασχολούμενων από την αυθαιρεσία και την παρανομία των εργοδοτών, μιας και η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ε.Ε. όπου το 25% των εργαζομένων ήταν αδήλωτο και ανασφάλιστο, με 10 δισ. ευρώ ετήσιας εισφοροδιαφυγής.
Το ποσοστό αδήλωτης εργασίας στους κλάδους υψηλής παραβατικότητας μειώθηκε το 2017 στο 12%, από 40% το 2013. Διασφαλίζονται τα δικαιώματα των νέων στο πεδίο της πρακτικής άσκησης, της μαθητείας, θα εφαρμόζεται το πλαφόν 17% και μέχρι 40 άτομα, ενώ μπαίνει τάξη στις αυθαιρεσίες των τουριστικών επιχειρήσεων, επιβάλλοντας την ηλεκτρονική καταχώριση όλων των στοιχείων, των υπερωριών και μεταβολών, βάζοντας φραγμό και στις απολύσεις, που “βαφτίζονταν” ως «οικειοθελείς αποχωρήσεις».
Παράλληλα με τις μάχες απεγκλωβισμού της χώρας από τα μνημόνια, δίνονται και οι μάχες για την επαναφορά αρχικά των συλλογικών διαπραγματεύσεων τον Αύγουστο του 2018, “ιδεοληψία της Αριστεράς”, της αρχής της επεκτασιμότητας των συλλογικών συμβάσεων, της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης, του θεσμού διαμεσολάβησης και διαιτησίας, που καταργήθηκαν το 2012, ενισχύοντας την επισφάλεια και αποδυναμώνοντας τη διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, ενώ με την υλοποίηση των σημερινών στοχεύσεων οι συνδικαλιστικοί φορείς κατοχυρώνουν δικαιώματα και αυξήσεις οι εργαζόμενοι.
Ταυτόχρονα, απαραίτητος αναπτυξιακός μοχλός θεωρείται η αύξηση, από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, του κατώτατου μισθού σε δύο δόσεις, ο οποίος μειώθηκε το 2012 κατά 22%, και ο υποκατώτατος για τους νέους κατά 32%, με αποτέλεσμα τη φτώχια, τις ανισότητες και την αποσάθρωση των εργασιακών δικαιωμάτων. Εξακολουθούν, ωστόσο, η Ν.Δ. και ο ΣΕΒ να θεωρούν το οκτάωρο ξεπερασμένο, τις ελαστικές μορφές εργασίας ως μέτρο που μειώνει την ανεργία, εμπόδια δε και αγκυλώσεις τα εργασιακά κεκτημένα.
Όμοια ενεργεί η νέα δεξιά, συντηρητική κυβέρνηση της Αυστρίας και η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου, αποδεχόμενη την πρόσκληση της Αυστριακής ομολόγου της, για τη συμμετοχή της στην επικείμενη σύγκληση υπουργών Απασχόλησης Ε.Ε. στη Βιέννη, της τονίζει στην επιστολή της ότι «το οκτάωρο, οι συλλογικές συμβάσεις, η κοινωνική ασφάλεια και αλληλεγγύη είναι θεμέλια, πάνω στα οποία οφείλουμε να χτίσουμε το κοινό μας μέλλον και η ελληνική κυβέρνηση στηρίζει και επεκτείνει αυτά τα δικαιώματα».
Από την άλλη μεριά, αναβαθμίζεται ο ελεγκτικός μηχανισμός, το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ), που είχε αποδυναμωθεί το 2014, με την κατάργηση 209 οργανικών θέσεων, 9 διευθύνσεων και 17 τμημάτων, εκείνων της νομικής στήριξης και των πληροφοριακών συστημάτων. Επιτυγχάνεται η επαναφορά του με τον Νόμο 4488/2017, προσλαμβάνονται 240 άτομα για την κάλυψη των αναγκών του Οργανισμού, και εκτός τούτου διατίθενται 7,5 εκατ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό και την αποτελεσματικότητά του.
Γίνονται στοχευμένοι έλεγχοι, συνεργάζονται οι ελεγκτικοί μηχανισμοί ΣΕΠΕ, ΕΦΚΑ, ΣΔΟΕ και Οικονομική Αστυνομία, στο πιλοτικό πρόγραμμα της Περιφέρειας της Αττικής και έπεται η Περιφέρεια Κρήτης, στοχεύοντας να αποδίδεται δικαιοσύνη για τους εργαζόμενους. Θα διενεργούνται έλεγχοι και σε αγροτικές περιοχές, γιατί αυτή η κυβέρνηση δεν ανέχεται “Μανωλάδες”, αλλά προστατεύει την εργασία, υπηρετώντας τα συμφέροντα της κοινωνικής πλειοψηφίας.
Όσον αφορά, τέλος, στο ασφαλιστικό σύστημα, ο ΕΦΚΑ σήμερα εμφανίζεται πλεονασματικός κατά 1 δισ. ευρώ το 2017 και θα το υπερβεί το 2018, βοηθώντας τον εθνικό προϋπολογισμό, ενώ η προηγούμενη κυβέρνηση παρέδωσε το ασφαλιστικό σύστημα με έλλειμμα 1,1 δισ. ευρώ, μετά από 11 διαδοχικές περικοπές στις συντάξεις και απλήρωτες 400 χιλιάδες συνταξιοδοτικές παροχές. Τον ερχόμενο μήνα, σημειωτέον, ικανοποιούνται οι εναπομείνασες τελευταίες παροχές, και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές γενικά του Δημοσίου μηδενίζονται.
Ακόμη 500.000 χαμηλές συντάξεις από 1/1/2019 θα έχουν αυξήσεις με το νέο τρόπο υπολογισμού, ενώ αδιάλειπτος είναι ο αγώνας της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας για τη μη περικοπή των συντάξεων, με βάση τον υπολογισμό της προσωπικής διαφοράς, μέτρο που επέβαλε το ΔΝΤ, του οποίου η παρουσία στην Ελλάδα έχει πλέον αποδυναμωθεί και δεν μπορεί να επιβάλει πια συγκεκριμένες πολιτικές.
Εξάλλου έχει ενταχθεί στο μεταμνημονιακό σχέδιο της κυβέρνησης και περιλαμβάνεται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2019 η επαναφορά της 13ης σύνταξης και η ενίσχυση των συντάξεων των πιο αδύναμων κατηγοριών, όπως συντάξεις χηρείας. Τέλη Ιουλίου επιπλέον 200.000 συνταξιούχοι θα λάβουν επιστροφή αναδρομικών, λόγω λανθασμένων παρακρατήσεων παρελθόντων ετών.
Κλείνοντας να επισημάνουμε ότι σημειώθηκε νέο ρεκόρ 18ετίας, από το 2001, σύμφωνα με τα πληροφοριακά συστήματα “Εργάνη”, κατά το πρώτο τετράμηνο του 2018, σε νέες θέσεις εργασίας, 155.829 στον αριθμό. Συνεχίζονται κατόπιν οι εποχικές προσλήψεις σε Δήμους, Περιφέρειες, αλλά και μόνιμες προσλήψεις στην Υγεία και σε φορείς του δημόσιου τομέα. Επιπρόσθετα διενεργούνται προγράμματα για δεκάδες χιλιάδες ανέργους από τον ΟΑΕΔ, το Πρόγραμμα Κοινωφελούς Εργασίας, αλλά και επιχορήγηση του μισθολογικού κόστους επιχειρήσεων και φοροελαφρύνσεις, για την πρόσληψη νέων κυρίως πτυχιούχων σε θέσεις πλήρους απασχόλησης.
Δημιουργούνται νέες θέσεις εξειδικευμένων επιστημόνων για την ψηφιακή αναβάθμιση του Δημοσίου, και γίνονται σημαντικές προσπάθειες από τα συναρμόδια υπουργεία αξιοποίησης επιστημονικού δυναμικού σε πολλούς τομείς, για την ανάσχεση του brain drain. Η ανεργία έχει μειωθεί κατά 7 μονάδες, στο 20,1%, και η νεανική ανεργία κατά 20 μονάδες, στο 43,2%, ωστόσο ο δρόμος είναι μακρύς για την κατάκτηση μονοψήφιων ποσοστών, σύμφωνα με τους στόχους της κυβέρνησης.
Αλλάζει λοιπόν σταδιακά ο εργασιακός χάρτης στη χώρα μας, καθώς η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει πολιτικές με επίκεντρο τον άνθρωπο, αποκαθιστά αδικίες της μνημονιακής οκταετίας, βελτιώνοντας την καθημερινότητα των ανθρώπων της εργασίας, αντιμετωπίζοντας τον φόβο και διευρύνοντας την αγοραστική τους δύναμη. Δίνει αγώνες και κερδίζει μάχες για την προστασία των εργασιακών, μισθολογικών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, εκτιμώντας ότι αποτελούν κεντρικό πυλώνα της αναπτυξιακής στρατηγικής της.
* Η Χρυσάνθη Καμπουράκη είναι μέλος της Ν. Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ Ηρακλείου και διαμερισματική σύμβουλος του Δήμου.
