Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Λίλης, Λέκτορας Δογματικής και Συμβολικής Θεολογίας της Πατριαρχικής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης
Η Παναγία κυοφόρησε τον Ιησού χωρίς να γνωρίσει άνδρα για να γίνει η αναδημιουργία (δηλαδή να θεραπευτεί η ανθρώπινη φύση από το θάνατο και τη φθορά, με την πρόσληψη της από τον Υιό) εξαρχής από τον ίδιο το Θεό και όχι από άλλη δύναμη.
Πρόκειται για ένα έργο που το δημιουργεί εξολοκλήρου ο Θεός και η μόνη συνεργία του ανθρώπου είναι η απλή συγκατάνευση του, διαμέσου της Παρθένου Μαρίας. Τόσο στην κτίση όσο και στην ιστορία τον πρώτο λόγο τον έχει ο Θεός.
Γι’ αυτό οι απόγονοι του Αβραάμ αλλά και όλοι οι μεγάλοι προφήτες προέρχονται από μια στείρα γυναίκα, τη Σάρρα. Το ίδιο και ο Ιωάννης ο Πρόδρομος. Η επέμβαση του Θεού στη γέννηση των Προφητών είναι μερική, ως ένα σημείο, γιατί εκεί υπάρχει πατέρας (αλλά και ο προφήτης δεν θα θεραπεύσει το ανθρώπινο γένος). Η Παναγία όμως δεν είχε ούτε σύζυγο, γιατί στη γέννηση του Θεανθρώπου έπρεπε να έχουμε εξολοκλήρου έργο του Θεού, και όχι του ανθρώπου.
Ο άνθρωπος το μόνο που χρειαζόταν στο έργο αυτό ήταν να πει το ναι στην κλήση του Θεού, χωρίς να κάνει τίποτα άλλο και η Παναγία το έπραξε με πλήρη υπακοή, συνεργώντας στη θεραπεία του ανθρώπινου γένους. Η ενανθρώπιση του Λόγου, η οποία είναι η τέλεια και πιο άμεση θεοφάνεια, γιατί γνωρίσαμε το Θεό όσο καλύτερα γινόταν – έγινε άνθρωπος –, ξεκινά από τον Ευαγγελισμό, από τη σύλληψη, θεραπεύοντας (με την πρόσληψη της ανθρώπινης φύσεως από το Χριστό), κατά το εφικτό, την τραγωδία της ιστορίας και των ανθρώπινων παθών.
Τα 400 χρόνια της δουλείας στον τουρκικό ζυγό η εκκλησία έσωσε τη γλώσσα μέσα στον λειτουργικό της πλούτο. Τα κείμενα της εκκλησίας, η θεία λειτουργία, τα λόγια των υπολοίπων μυστηρίων γραμμένα στην ελληνική, σώζουν και τη θεολογία της Αγίας Γραφής, αλλά και την ελληνική σκέψη. Στην Τουρκοκρατία η ενασχόληση και η μετοχή των πιστών στην θεία λατρεία, τους ανάγκαζε εκ των πραγμάτων να διατηρούν τη γλώσσα τους και μία ικανοποιητική ανάγνωση και ορθογραφία για να διαβάζουν το ευαγγέλιο και τα εκκλησιαστικά κείμενα.
Έτσι σώθηκε η γλώσσα και η παιδεία των Ελλήνων στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Στο προοίμιο του πρώτου συντάγματος των Ελλήνων στην Τροιζήνα το 1827 οι αγωνιστές έγραψαν: Εἰς τὸ ὅνομα τῆς Ἁγίας καὶ ὁμοουσίου καὶ άδιαιρέτου Τριάδος, ακριβώς για να δείξουν τη συμβολή της Εκκλησίας στην ενότητα του έθνους. Με την ίδια ακριβώς έκφραση ξεκινά και το σημερινό Σύνταγμα των Ελλήνων για λόγους ιστορικής μνήμης και ευχαριστίας προς την Εκκλησία.
Όμως ακόμα και σήμερα η εκκλησία με τα λειτουργικά της κείμενα σώζει την ελληνική γλώσσα – και στον ελλαδικό χώρο και στην ομογένεια – όχι μόνο γιατί τη διατηρεί αναλλοίωτη μέσα στον λειτουργικό της πλούτο, αλλά και γιατί το περιεχόμενο των εκκλησιαστικών κειμένων είναι πάντοτε ζωντανό.
Το εορτάζουμε ζωντανά στην λατρεία μας σαν να συμβαίνουν σήμερα, τώρα. Γι’ αυτό λέμε πως Σήμερον ἡ Παρθένος τίκτει τον Δεσπότην, Σήμερον γεννᾶται…, Σήμερον ἀγάλλεται…, Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου ὁ έν ὔδασι τὴν γὴν κρεμάσας. Όλα περιγράφονται σαν να συμβαίνουν σήμερα ακριβώς γιατί είναι ζωντανά γεγονότα, και είναι ιστορικά εξακριβωμένο πως η γλώσσα που περιγράφει ζωντανά γεγονότα παραμένει και η ίδια ζωντανή χωρίς να χάνεται ποτέ.
Η 25η Μαρτίου είναι ημέρα ορόσημο και για την χριστιανοσύνη και για τον ελληνισμό θυμίζοντας σε όλους μας τη σημασία της θυσίας, του αγώνα, της σταύρωσης και της Ανάστασης.
Χρόνια πολλά!
