«Είναι σαφές ότι το επάγγελμα του οπτικού-οπτομέτρη είναι σε ομηρία και κανένας στον ΕΟΠΥΥ και στο υπουργείο δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για τον ασθενή και για τον επαγγελματία υγείας,» αναφέρει στο neakriti.gr, o Σωτήρης Πλαΐνης, επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Οπτικής και Όρασης, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης από το 2002, και Eπίτιμος Λέκτορας στο Faculty of Life Sciences, The University of Manchester.
«Η στοχευμένη υποβάθμιση του επαγγέλματος ενισχύεται από τις πρόσφατες κινήσεις του υπουργείου Παιδείας που αποφάσισε ότι το τμήμα Οπτικής-Οπτομετρίας στο νεοϊδρυθέν Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής δεν χρειάζεται να έχει αυτόνομη εκπαίδευση, τσουβαλιάζοντας το πρόγραμμα εκπαίδευσης μαζί με άλλες κατευθύνσεις, όπως Αισθητικής και Κοσμητολογίας, Ακτινολογίας και Ακτινοθεραπείας, Ιατρικών Εργαστηρίων και Οδοντικής Τεχνολογίας», τονίζει με έμφαση ο διεθνής αξιολογητής αθλητών με αναπηρία όρασης στη Διεθνή Παραολυμπιακή Επιτροπή.
Αναλυτικά αναφέρει:
Το Μάιο του 2008 δημοσιεύτηκε ο Νόμος 3661 που τροποποίησε το επάγγελμα του Οπτικού, «αναβαθμίζοντάς» το, με την αναφορά της ειδικότητας του Οπτομέτρη, καταλήγοντας: «Τα επαγγελματικά δικαιώματα του ενιαίου επαγγέλματος του οπτικού?οπτομέτρη θα καθοριστούν με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης». Εννιά (9) περίπου χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 2017, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, κ. Πολάκης, υπογράφει το ΦΕΚ 3247Β στο οποίο καθορίζονται οι προϋποθέσεις για τη «Βεβαίωση άσκησης επαγγέλματος Οπτικού-Οπτομέτρη" καθώς και τα επαγγελματικά του δικαιώματα. Αυτά συνοψίζονται στο ότι:
1. "Ο οπτικός-οπτομέτρης δύναται να διενεργεί, υπό την εποπτεία οφθαλμιάτρου, αντικειμενικές και υποκειμενικές εξετάσεις, με σκοπό τη διαθλαστική εξέταση των οφθαλμών, τον έλεγχο της διόφθαλμης λειτουργίας, τον έλεγχο της έγχρωμης όρασης και των οπτικών πεδίων, καθώς και τον αδρό έλεγχο της οφθαλμικής υγείας και την ακεραιότητα των οφθαλμών."
2. Ο οπτικός-οπτομέτρης κατά την εκτέλεση συνταγής οφθαλμιάτρου δύναται να εφαρμόσει γυαλιά οράσεως, βοηθήματα χαμηλής όρασης ή άλλο παρεμφερή εξοπλισμό, όπως προγράμματα οπτομετρικών ή ορθοπτικών ασκήσεων για την απόκτηση (αποκατάσταση θα ήθελαν να γράψουν) και βελτίωση οπτικών δυσλειτουργιών κατά περίπτωση."
Με βάση τα παραπάνω, για πρώτη φορά στην Ελλάδα αναγνωρίζονται οι παροχές υπηρεσιών του οπτομέτρη, όσο αφορά την πρωτοβάθμια περίθαλψη της όρασης. Βέβαια, ορισμένες από αυτές, μπαίνουν σε καθεστώς ομηρίας, υπό την επίβλεψη ενός οφθαλμίατρου, και ας αποτελούν κατοχυρωμένες αρμοδιότητες του οπτομέτρη διεθνώς*, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Αν και ο ορισμός που αφορά "τη διάγνωση και διαχείριση οφθαλμικών παθήσεων" να μη χρήζει άμεσης εφαρμογής στο σύνολό του στην Ελλάδα για διάφορους λόγους, ο «οπτικός-οπτομέτρης» έχει τη δυνατότητα σήμερα να παρέχει συγκεκριμένες υπηρεσίες που αφορούν την «αποκατάσταση της όρασης σε φυσιολογικά επίπεδα", όπως να εφαρμόσει «απλούς» φακούς επαφής για τη διόρθωση του διαθλαστικού σφάλματος, «θεραπευτικούς» φακούς επαφής για την αποκατάσταση χρόνιων παθήσεων (π.χ. κερατόκωνος, αφακία) και οπτικά βοηθήματα για ένα εύρος οφθαλμικών παθήσεων. Αυτές οι παροχές υπηρεσιών, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα επαγγέλματα που δραστηριοποιούνται στο χώρο της περίθαλψης της υγείας (γιατροί, οδοντίατροι, ψυχολόγοι, μαίες, νοσηλευτές, φυσικοθεραπευτές, οδοντοτεχνίτες), ΔΕΝ απαλλάσσονται από ΦΠΑ. Ο οπτομέτρης δύναται να εφαρμόσει, για παράδειγμα, έναν εξατομικευμένο φακό επαφής σε έναν ασθενή με μεταμοσχευμένο κερατοειδή, μια υπηρεσία που μπορεί να απαιτήσει 2-3 επισκέψεις της μίας ώρας, υπό την επίβλεψη ενός οφθαλμιάτρου, και για αυτή την παροχή οφείλει να αποδώσει 24% ΦΠΑ, ενώ ο επιβλέπων ιατρός για την ίδια εξέταση απαλλάσσεται από το ΦΠΑ.
Δυστυχώς, το κράτος-εισπράκτορας δεν έχει περιοριστεί μόνο σε αυτή την ανισότητα, για ένα επάγγελμα που κρατά σε ομηρία, αλλά με τη νέα σύμβαση επιβάλει στους οπτικούς, όχι απλά να αποδίδουν ΦΠΑ για μια παροχή υγείας, αλλά να προσφέρουν, για παράδειγμα, τους θεραπευτικούς φακούς επαφής (που είναι γνωστό ότι έχουν μεγάλο κόστος) ΧΩΡΙΣ ΧΡΕΩΣΗ ΑΛΛΑ ΜΕ ΑΠΟΔΕΙΞΗ + ΦΠΑ στους ασθενείς, με τη δικαιολογία ότι αυτό θα απλοποιήσει την κατάσταση για τους ασθενείς. Παράλληλα, θεσπίζει rebate όγκου: ο αριθμός των συνταγών που ετησίως μπορούν να αποζημιωθούν από τον ΕΟΠΥΥ είναι περίπου 450.000 από το σύνολο των 10.000.000+ των πολιτών της χώρας μας, δηλαδή λιγότερο από το 4.5% του πληθυσμού, αν και όλοι οι ασφαλιζόμενοι έχουν το δικαίωμα να επισκεφτούν τα οπτικά καταστήματα για την αγορά διορθωτικών γυαλιών ή φακών επαφής ! Τη διαφορά θα την καλύψουν οι οπτικοί, που θα έχουν προπληρώσει και 24% ΦΠΑ !
Η στοχευμένη υποβάθμιση του επαγγέλματος ενισχύεται από τις πρόσφατες κινήσεις του υπουργείου Παιδείας που αποφάσισε ότι το τμήμα Οπτικής-Οπτομετρίας στο νεοϊδρυθέν Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής δεν χρειάζεται να έχει αυτόνομη εκπαίδευση, τσουβαλιάζοντας το πρόγραμμα εκπαίδευσης μαζί με άλλες κατευθύνσεις, όπως Αισθητικής και Κοσμητολογίας, Ακτινολογίας και Ακτινοθεραπείας, Ιατρικών Εργαστηρίων και Οδοντικής Τεχνολογίας !!
Οι σημερινές συνθήκες (π.χ. σημαντική αύξηση του πληθυσμού με μυωπία, μεγαλύτερη ανάγκη εξασφάλισης ευκρινούς όρασης του πληθυσμού με πρεσβυωπία) απαιτεί δημιουργία στελεχών στο ευρύ φάσμα της υγιεινής περίθαλψης της όρασης με υψηλό επίπεδο κατάρτισης, ικανών να ακολουθήσουν σταδιοδρομία ως ελεύθεροι επαγγελματίες (π.χ. εξειδικευμένη παροχή υπηρεσιών σε οπτικά καταστήματα), σε νοσοκομεία (οφθαλμολογικές κλινικές), σε ιατρικά οφθαλμολογικά κέντρα και σε πανεπιστήμια (κλινικές μελέτες και ερευνητικά πρωτόκολλα) όπου σχεδιάζονται και αναπτύσσονται καινοτόμες συσκευές και μέθοδοι στους τομείς των επιστημών της Όρασης.
Είναι σαφές ότι το επάγγελμα του οπτικού-οπτομέτρη είναι σε ομηρία και ότι κανένας στον ΕΟΠΥΥ και στο υπουργείο δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για τον ασθενή και για τον επαγγελματία υγείας. Αν πραγματικά η κυβέρνηση επιθυμεί να επιδείξει κοινωνικό πρόσωπο, ας μειώσει άμεσα το ΦΠΑ για τα οπτικά είδη που αποτελούν ιατρικοτεχνολογικά προϊόντα (γυαλιά οράσεως και φακούς επαφής) όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες της ΕΕ, ώστε να είναι προσιτά σε όλους τους διοπτροφόρους που τα έχουν ανάγκη.
*Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Οπτομετρίας (μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας) το επάγγελμα του Οπτομέτρη είναι αυτόνομο, αφορά την "πρωτοβάθμια υγιεινή περίθαλψη του οφθαλμού και της όρασης, η οποία περιλαμβάνει τη διάθλαση (και συνταγογράφηση), την επιλογή και κατεργασία κατάλληλων "διαθλαστικών βοηθημάτων", τη διάγνωση και διαχείριση οφθαλμικών παθήσεων και την αποκατάσταση της όρασης σε φυσιολογικά επίπεδα".
Ο Σωτήρης είναι επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Οπτικής και Όρασης, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης από το 2002, Eπίτιμος Λέκτορας στο Faculty of Life Sciences, The University of Manchester, UK (από το 2006) και Επισκέπτης-Ερευνητής στο Aston University, UK (από το 2017). Αποτελεί ιδρυτικό μέλος των διατμηματικών προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών "Οπτική και Όραση" και "Εγκέφαλος & Νους" και Fellow του International Society for Contact Lens Research (ISCLR) και του British Contact Lens Association (BCLA). Από το 2015 αποτελεί διεθνή αξιολογητή αθλητών με αναπηρία όρασης στη Διεθνή Παραολυμπιακή Επιτροπή.
