Ο "εορτασμός της Πρωτομαγιάς", και δη με... κρατική σφραγίδα, είναι μάλλον ό,τι πιο ειρωνικό υφίσταται την σήμερον. Καλά, μαζί με την "κυβέρνηση της Αριστεράς", που εφαρμόζει άκρως νεοφιλελεύθερα μνημόνια, αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση. Ή μάλλον... όχι εντελώς άλλη.
του Γιώργου Ψαρουλάκη
Διότι η ειρωνεία του εορτασμού της "εργατικής Πρωτομαγιάς" είναι ακριβώς αυτή: Πρόκειται για μια γιορτή που καθιερώθηκε προκειμένου να τιμηθούν οι αγώνες της εργατικής τάξης, αγώνες πολλών δεκαετιών, σκληροί, με πολλούς νεκρούς αγωνιστές, αγώνες που είχαν ως στόχο να σταματήσει ο εργαζόμενος να είναι ένας άθλια αμειβόμενος δούλος και να βρει τη θέση του στην κοινωνία και την παραγωγική διαδικασία.
Γιατί - και αυτό... αμελούν να σας το πουν οι φιλελεύθεροι προπαγανδιστές - πριν από τους αγώνες των εργατών, πριν από τον Μαρξ και τον Ένγκελς, πριν από τα εργατικά κινήματα και το συνδικαλισμό, ο εργαζόμενος αμειβόταν με απειροελάχιστα ψίχουλα και δεν είχε κανένα δικαίωμα, καμία εξασφάλιση, δεν είχε τίποτε να περιμένει εκτός από αυτά τα ψιχία που στην καλύτερη περίπτωση εξασφάλιζαν στην οικογένειά του ένα πιάτο φαΐ καθημερινά - στη χειρότερη, ούτε καν αυτό.
Δεν υπήρχε φυσικά δημόσια Υγεία, πολλώ δε μάλλον δημόσια Παιδεία. Όποιος ήθελε να γίνει καλά όταν αρρώσταινε, έπρεπε να... τα σκάσει χοντρά στους γιατρούς και τα νοσοκομεία. Τόσο χοντρά, που το 90% της κοινωνίας δεν είχε ΚΑΜΙΑ πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας, εκτός κι αν βρισκόταν κάποιος φιλάνθρωπος εθελοντής να επισκεφτεί τις εργατικές συνοικίες. Αλλά με την ελεημοσύνη δε γίνεται προκοπή και αυτό (θα έπρεπε να) το ξέρουμε όλοι.
Όποιος επιθυμούσε να μορφωθεί, έπρεπε να βγάλει χρήματα από την τσέπη του για να πληρώσει τα έξοδα και ταυτόχρονα να απέχει της παραγωγικής διαδικασίας - πολυτέλεια που οι εργατικές οικογένειες της εποχής του "φιλελεύθερου καπιταλισμού" δεν την είχαν. Τα παιδιά έμπαιναν στην παραγωγική διαδικασία από τα 10-11 χρόνια τους, το αργότερο από τα 12. Διαφορετικά, το νοικοκυριό δεν μπορούσε να επιζήσει. Και φευ, αν κάποιο παιδί της εργατικής τάξης κατόρθωνε - με τη θυσία των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας - να βγάλει τη βασική εκπαίδευση, ήταν αδύνατο να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο, αφού τα δίδακτρα ήταν απολύτως απαγορευτικά, ακόμη και αν όλη η υπόλοιπη οικογένεια εργαζόταν για αυτόν το σκοπό.
Βεβαίως τα υπόλοιπα δικαιώματα που απολάμβαναν μέχρι πρότινος οι εργαζόμενοι (διότι ξηλώνονται με μάλλον... εντυπωσιακά ταχύ ρυθμό), δηλαδή το δικαίωμα στην απεργία δίχως... να κατεβεί ο στρατός και να αρχίσει να τους πυροβολεί αδιακρίτως, το δικαίωμα στις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που θέτουν όρια στην εκμετάλλευση του εργοδότη, το δικαίωμα στο πενθήμερο και το οκτάωρο, το δικαίωμα στην πληρωμένη άδεια, στις άδειες μητρότητας, στα επιδόματα ανεργίας και τέλος πάντων σε όλο το πλαίσιο που έχουμε μάθει να θεωρούμε δεδομένο (και... αρχίζουμε πλέον να το ξεμαθαίνουμε), όλα αυτά αποτελούν επίσης κατακτήσεις του εργατικού κινήματος μετά από εξαιρετικά αιματηρούς αγώνες.
Τα δικαιώματα αυτά, δηλαδή, είναι κατάκτηση, όχι ελεημοσύνη. Είναι αποτέλεσμα της ταξικής πάλης - και των συμφωνιών στις οποίες αυτή κατέληξε - και όχι... φιλάνθρωπης διάθεσης των εργοδοτών ή των κυβερνώντων στο όνομά τους πολιτικών.
Όλα αυτά η εργατική τάξη μάτωσε για να τα πετύχει. Και σήμερα, που η εποχή της κατανάλωσης έχει αποχαυνώσει τα πλήθη και έχει κοιμίσει τις συνειδήσεις, όλες αυτές οι κατακτήσεις σιγά-σιγά αφαιρούνται. Οι αμοιβές γίνονται ξανά αντικείμενο "προσωπικής διαπραγμάτευσης" του εργοδότη με τον εργαζόμενο. Και καθώς οι άνεργοι πληθαίνουν, στο 99% τους οι εργαζόμενοι δεν έχουν κανένα μέσο πίεσης για να πετύχουν αυτό που θέλουν ή έστω κάτι στοιχειωδώς αξιοπρεπές. Δέχονται ό,τι τους δίνεται. Σας θυμίζει κάτι; Ναι, τις εποχές για τις οποίες έγραφα παραπάνω. Τις εποχές του "φιλελεύθερου καπιταλισμού". Αυτές τις εποχές που ξαναζούμε σήμερα. Το πρώτο θύμα είναι φυσικά τα εργασιακά δικαιώματα, αλλά ταυτόχρονα έχουμε και την... ιδιωτικοποίηση των πάντων. Όλα ιδιωτικά, όλα αντικείμενο αγοραπωλησίας, καμία εξασφάλιση για κανέναν, καμία πρόνοια για κανέναν. Μόνο ένα "δίχτυ ασφαλείας", ένα χαρτζιλίκι που επαρκεί ίσα-ίσα ώστε να μην αρχίσει να πεθαίνει κόσμος από την πείνα. Τα περίφημα "ελάχιστα εγγυημένα εισοδήματα", που δίνονται πλέον και στην Ελλάδα, όπως στις υπόλοιπες χώρες του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού.
Είναι λοιπόν ακραία ειρωνικό σήμερα να εορτάζεται με "κρατική χορηγία" η Εργατική Πρωτομαγιά. Η γιορτή που συμβολίζει τους αγώνες, το αίμα, την πάλη. Φυσικά για τους περισσότερους σήμερα η γιορτή είναι μια ευκαιρία για... φαΐ στην εξοχική ταβέρνα και για στεφάνια μαγιάτικα. Σήμερα δηλαδή, που οι εργαζόμενοι θα έπρεπε να είναι όλοι μαζί μια γροθιά, για να αντιπαλέψουν την πρωτοφανή ιστορικά επίθεση κατά των δικαιωμάτων τους, η μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου, περιμένοντας από τον ένα ή τον άλλο "μεσσία" τη σωτηρία τους.
Κάπου σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε σήμερα. Με την "Εργατική Πρωτομαγιά" να έχει καταντήσει ένα κακόγουστο ανέκδοτο και τους πάσης φύσης εκμαυλιστές να κάνουν πάρτι, έχοντας μετατρέψει την ταξική συνείδηση σε μοιρολατρία και πλήρη αποδοχή των όρων ενός άθλιου, απάνθρωπου συστήματος.
Είναι καιρός οι εργαζόμενοι να αρχίσουν να αναλογίζονται το πραγματικό νόημα της ημέρας. Και να δράσουν, γιατί... η πλήρης εξαθλίωση είναι πολύ κοντά.
