ανάλυση του Γιώργου Ψαρουλάκη
Η πρώτη ανάγνωση του αποτελέσματος του α' γύρου των γαλλικών προεδρικών εκλογών θα μπορούσε να είναι και αυτή: Το παραδοσιακό πολιτικό δίπολο κεντροαριστεράς-κεντροδεξιάς δεν υπάρχει πλέον. Είναι κλινικά νεκρό. Ελάχιστες χώρες, πρακτικά μόνο η Γερμανία και σε μικρότερο βαθμό η Βρετανία, παραμένουν στο παραδοσιακό αυτό πλαίσιο εξουσίας και ακόμη και εκεί υπάρχουν κλυδωνισμοί. Λ.χ. στη Γερμανία μπορεί να δούμε πέντε, ίσως και έξι κόμματα με διψήφιο εκλογικό ποσοστό και τους δύο "μεγάλους" CDU και SPD να ξεπερνούν οριακά μόνο το 60% αθροιστικά. Στην Ελλάδα είχαμε ακόμη πιο καταιγιστικές εξελίξεις, αφού η προσαρμογή εδώ ήταν πιο βίαιη: Η κεντροαριστερά εξαϋλώθηκε αλλά η κεντροδεξιά συσπειρώθηκε ως κύρια "φιλοευρωπαϊκή" δύναμη.
Το αυτό φαίνεται να ισχύει και στη Γαλλία, όπου ωστόσο μένει να δούμε και τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου, για να εξάγουμε μια συγκεκριμένη και πιο σαφώς προσδιορισμένη εικόνα.
Η κεντροαριστερά του Φρανσουά Ολάντ και του υποψηφίου για την προεδρία Μπενουά Αμόν γνώρισε τη χειρότερη ήττα της ιστορίας της, περιοριζόμενη σε ένα ποσοστό κάτω από 7%. Ούτε το ΠΑΣΟΚ του ΓΑΠ και του Βενιζέλου δε γνώρισε τέτοια ήττα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Βεβαίως το ποσοστό αυτό θα "μεγαλώσει" αρκετά στις βουλευτικές εκλογές, αφού ένα σημαντικό ποσοστό των ψηφοφόρων του Μακρόν στον α' γύρο προερχόταν από τους Σοσιαλιστές. Ωστόσο, ακόμη κι έτσι, ένα 20% για τους Σοσιαλιστές μοιάζει όνειρο απατηλό και το ποσοστό τους πιθανότατα θα είναι πιο κοντά στο 15%. Θα βρεθούν έτσι πίσω όχι μόνο από το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν, αλλά ίσως και από τον αριστερό συνασπισμό του Ζαν Λικ Μελανσόν, ο οποίος ήταν η μεγάλη έκπληξη του α' γύρου των προεδρικών εκλογών, αφού "ακούμπησε" το 20%, θυμίζοντας τις παλιές-καλές εποχές που οι Γάλλοι κομμουνιστές έπαιρναν παρόμοια ποσοστά.
Και μια και φαίνεται ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα είναι το πρώτο κόμμα (τις ψήφους του Φιγιόν, πληγωμένου από τα σκάνδαλα, "λεηλάτησε" ο Μακρόν, αλλά η πραγματική δύναμη των Ρεπουμπλικάνων είναι εγγύτερα στο 30% - ίσως και πάνω απ' αυτό - απ' ό,τι στο ποσοστό που πήρε ο υποψήφιός τους), η επόμενη Βουλή... μάλλον δε θα είναι ακριβώς αυτό που θα ήθελε ο νέος πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, που εκτός συγκλονιστικού απροόπτου θα είναι ο Εμανουέλ Μακρόν που... κόμμα δε διαθέτει.
Προδιαγεγραμμένη πορεία
Ο Μακρόν είναι αυτό που λέμε "πολιτικά άγραφος". Η μόνη του συμμετοχή στο πολιτικό σκηνικό ήταν αυτή του υπουργού Οικονομικών στην κυβέρνηση Ολάντ το 2014. Θεωρείται «άνθρωπος των τραπεζών και του χρηματοοικονομικού κεφαλαίου» και επίσης "φίλος" της Γερμανίας και φυσικά μέγας θαυμαστής των νεοφιλελεύθερων "μεταρρυθμίσεων". Αυτός άλλωστε ήταν ο ρόλος του στην κυβέρνηση Ολάντ, να κάνει τη "βρόμικη δουλειά" περνώντας κάποιες από τις πλέον σφαγιαστικές μεταρρυθμίσεις.
Ωστόσο η γοητευτική περσόνα του νεαρού Μακρόν είχε "γκελ" στις μέσες και ανώτερες τάξεις της Γαλλίας, κάτι που αντιλήφθηκαν εκείνοι που παίρνουν τις αποφάσεις, οπότε τον έσπρωξαν και στην κεντρική πολιτική σκηνή. Η απαξίωση του Ολάντ και η πτώση της δημοτικότητάς του σε μονοψήφια νούμερα άνοιγαν το δρόμο για έναν εναλλακτικό υποψήφιο, νεοφιλελεύθερο μεν, προερχόμενο από τους Σοσιαλιστές δε. Ωστόσο μια υποψηφιότητα με τη σφραγίδα των Σοσιαλιστών, οι οποίοι είχαν απαξιωθεί ένεκα των μεταρρυθμίσεων, θα ήταν εγγύηση... αποτυχίας. Οπότε ο Μακρόν σπρώχτηκε ως "ανεξάρτητος" υποψήφιος, έχοντας όμως από την πρώτη στιγμή την αμέριστη συμπαράσταση του συνόλου των γαλλικών μιντιακών ομίλων και του οικονομικού κατεστημένου. Με άλλα λόγια, ήταν ο "εκλεκτός" για να περάσει τη Γαλλία στη νέα, νεοφιλελεύθερη, εποχή.
Το θέμα ήταν να εξασφαλιστεί και η εκλογή του, πράγμα δύσκολο, αφού το φαβορί θα ήταν ούτως ή άλλως όποιος υποψήφιος κατέβαινε με τους Ρεπουμπλικάνους. Οπότε, προέκυψε η ανάδειξη του ακόμη πιο νεοφιλελεύθερου Φιγιόν ως διεκδικητή της προεδρίας, την ώρα που όλοι περίμεναν τον πιο μετριοπαθή Ζιπέ. Το γιατί σπρώχτηκε ο Φιγιόν έγινε φανερό στη συνέχεια, όταν άρχισαν να "σκάνε" τα οικογενειακά του σκάνδαλα, βγάζοντάς τον εκτός κούρσας πρακτικά. Και φυσικά πριμοδοτώντας αφειδώς τον Μακρόν.
Κάποιοι με ιδιαίτερα... ψεκασμένη φαντασία "έβλεπαν" πίσω από τις αποκαλύψεις για τον Φιγιόν τους... Ρώσους πράκτορες (άλλοι τους Αμερικανούς πράκτορες) που ήθελαν να ενισχύσουν τη Λεπέν. Φυσικά αυτό ήταν ανοησία, αφού ακριβώς το αντίθετο συνέβαινε. Η κατακρήμνιση του Φιγιόν ευνοούσε όχι την ακροδεξιά, αλλά εκείνον που θα εισέπραττε τις ψήφους των Ρεπουμπλικάνων ψηφοφόρων. Δηλαδή τον Μακρόν.
Αλλά έλειπε κάτι ακόμη. Κάποιος που θα έκοβε ψήφους από τη Λεπέν, αφού, παρά την πριμοδότηση εκ δεξιών, ο Μακρόν έχανε ψήφους εξ αριστερών και εκτός απροόπτου θα ήταν δεύτερος στον α' γύρο, μια ήττα με μικρή πρακτική σημασία, αλλά σημαντικό συμβολισμό, αφού τυχόν πρωτιά της Λεπέν (και μάλιστα με ένα ποσοστό πάνω από 26-27%) θα της έδινε γερή ώθηση για το β' γύρο. Κάπου εκεί εμφανίστηκε ο Μελανσόν. Ο Γάλλος αριστερός υποψήφιος ήταν η ευχάριστη έκπληξη του πρώτου ντιμπέιτ, αφού κυριολεκτικά "εξαφάνισε" τον Αμόν (που υποτίθεται ότι αντλούσαν από την ίδια "δεξαμενή" ψηφοφόρων) και αποτέλεσε τον πιο σκληρό αντίπαλο της Λεπέν.
Ξαφνικά τα γαλλικά μίντια "ανακάλυψαν" την... κρυφή γοητεία του Μελανσόν. Και άρχισαν να τον παίζουν αφειδώς. Η αντι-Ε.Ε. και αντι-νεοφιλελεύθερη ατζέντα της γαλλικής Αριστεράς βγήκε στο φως και προβλήθηκε, κάτι που βοήθησε να επαναπατριστούν στην Αριστερά πολλές ψήφοι της εργατικής τάξης που είχαν "καταφύγει" στο Εθνικό Μέτωπο ως μόνη προφανή "αντισυστημική" και "αντι-Ε.Ε." λύση. Είδαν, δηλαδή, οι Γάλλοι ότι δεν είναι ανάγκη να ψηφίσουν φασίστες για να εκφράσουν την αποδοκιμασία τους για την καθεστηκυία τάξη. Μιλάμε πάντα για ένα μικρό ποσοστό, δηλαδή για ένα 4-5% του εκλογικού σώματος, βαριά-βαριά το 1/4 της εκλογικής δύναμης που συγκέντρωσε ο αριστερός υποψήφιος. Σημαντικό ποσοστό όμως, εκ των πραγμάτων.
Η "παρενέργεια" βεβαίως της ενίσχυσης του Μελανσόν ήταν να ευτελιστεί ακόμη περισσότερη ο επίσημος υποψήφιος των Σοσιαλιστών, που είδε όλους τους "αριστερίζοντες" να πηγαίνουν... μονοκκούκι στον Μελανσόν.
Οπότε, ο θίασος είχε στηθεί: Το "χρυσό αγόρι", ο εκλεκτός των μίντια και των τραπεζών Μελανσόν, ενάντια στο σκιάχτρο, το φόβητρο, στην εκπρόσωπο της πιο μαύρης αντίδρασης, Λεπέν. Το αποτέλεσμα σίγουρο και αυτή τη φορά το "σύστημα" δούλεψε άψογα. Κάτι που δείχνει ότι οι άνθρωποι που κινούν τα νήματα μαθαίνουν από τα λάθη τους και σιγά-σιγά επανακτούν τον (απόλυτο) έλεγχο.
Χαμένοι, φυσικά, οι Γάλλοι ψηφοφόροι, που εγκλωβίστηκαν στο να ψηφίσουν έναν σκληρό νεοφιλελεύθερο, για... να μη βγει η φασίστρια. Κάτι που εγγυάται ότι το μέλλον στη Γαλλία θα είναι... ταραγμένο.
Δύσκολη συγκατοίκηση
Αναφέραμε ήδη ότι, καθώς ο Μακρόν δεν έχει, ουσιαστικά, κόμμα, ακόμη και αν την ύστατη ώρα καταφέρει να δημιουργήσει μηχανισμό και να κατεβάσει υποψηφίους, η παρουσία τους στη νέα εθνοσυνέλευση θα είναι τουλάχιστον ισχνή. Οπότε, θα αναγκαστεί να συγκατοικήσει με μια Βουλή αποτελούμενη από Ρεπουμπλικάνους, Σοσιαλιστές, Αριστερούς, Ακροδεξιούς. Και να στηριχτεί, προφανώς, στις ψήφους των δεξιών και των κεντροαριστερών για να περνά τις πολιτικές του, έχοντας να αντιμετωπίσει εκτός από το "εχθρικό" κοινοβούλιο και μια διογκούμενη λαϊκή αντίδραση, που σίγουρα δε θα είναι σαν οτιδήποτε είδαμε στην Ελλάδα, αλλά πολύ πιο οξεία και αποφασιστική. Σε κάθε περίπτωση, ξημερώνουν... ενδιαφέρουσες ημέρες για τη Γαλλία.
Η Ευρώπη... ανάσανε
Όπως γράφαμε και χθες, η Ευρώπη, εννοώντας τους ιθύνοντες της Ε.Ε., "ανάσαναν" με το εκλογικό αποτέλεσμα στη Γαλλία. Παρότι όπως φάνηκε τα πράγματα πήγαν... ακριβώς βάσει προγραμματισμού, υπήρχαν φόβοι ότι κάτι... θα στράβωνε στην πορεία. Και το απολύτως χειρότερο σενάριο για τους ευρω-ταγούς θα ήταν ένας β' γύρος με Μελανσόν και Λεπέν. Φαβορί σε αυτήν την περίπτωση θα ήταν ο πρώτος, αλλά όποιος και να κέρδιζε η Ευρώπη θα υφίστατο έναν τρομερό κλυδωνισμό και πιθανότατα η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μας... αποχαιρετούσε συντόμως. Το ντόμινο επί του παρόντος αποφεύχθηκε και, καθώς και η Ολλανδία ψήφισε... ευρωπαϊκά και φυσικά δεν τίθεται εν αμφιβόλω η πειθαρχημένη ευρω-ψήφος των Γερμανών, η Ε.Ε. κέρδισε χρόνο. Τον οποίο ωστόσο θα χρησιμοποιήσει για να... βαθύνει τις ανθρωποφαγικές μεταρρυθμίσεις, καθιστώντας βέβαιο ότι στο τέλος το οικοδόμημα θα καταρρεύσει με πάταγο.
