Μια θεατρική παράσταση, βασισμένη στο επίκαιρο όσο ποτέ βιβλίο του Αλμπέρ Καμύ "Γράμματα σ' έναν φίλο Γερμανό", κάνει πρεμιέρα απόψε σε έναν ολοκαίνουργιο χώρο στο Ηράκλειο, την "Ξυλαποθήκη".
Μια παράσταση που στηλιτεύει το φασισμό, αντιτάσσεται στον παραλογισμό της εποχής και διακηρύσσει τη δύναμη της ελευθερίας, της ανθρωπιάς, αλλά και της ανάγκης να παλεύουμε για τα "πιστεύω" μας.
Συνέντευξη στην Όλγα Μανιουδάκη
Λίγες ώρες πριν την πρεμιέρα, η "Νέα Κρήτη" συνομίλησε με την ηθοποιό και σκηνοθέτιδα της παράστασης Σοφία Δερμιτζάκη για τις δυσκολίες της παράστασης, τις αντιστοιχίες του κειμένου του Καμύ - που γράφτηκε πριν από 70 χρόνια - με το σήμερα, αλλά και το κύμα του φασισμού που ίπταται πάνω από τον κόσμο, υπερκαλυμμένο πίσω από κακέκτυπα δημοκρατίας.
Οι παραστάσεις θα δίνονται ως τις 18 Δεκεμβρίου, κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, στις 9:30 το βράδυ, στην "Ξυλαποθήκη", που βρίσκεται στην οδό Έβανς 60. Η είσοδος είναι 10 ευρώ, ενώ το φοιτητικό εισιτήριο κοστίζει 8 ευρώ.
• Πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση. Τι θα δουν οι θεατές επί σκηνής;
«"Τα γράμματα σ' ένα φίλο Γερμανό" αφορούν τέσσερις επιστολές, που γράφτηκαν από το 1943 έως το 1944, στην καρδιά του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
»Δεν αποτελεί, ουσιαστικά, ένα αμιγώς θεατρικό κείμενο. Έχει μετουσιωθεί, λοιπόν, σε ένα θεατρικό μονόλογο, κρατώντας το κείμενο ως έχει - με πολύ μικρές αλλαγές - ώστε και μέσω της σκηνοθεσίας να μπορέσει ο θεατής να παρακολουθήσει μια καθαρή θεατρική παράσταση.
»Στην προκειμένη περίπτωση, μια γυναίκα αντιτάσσεται στον παραλογισμό της εποχής της, πολεμά και τελικά φυλακίζεται για τα πιστεύω της, που δεν παύει όμως να υποστηρίζει με όσες δυνάμεις της έχουν απομείνει».
• Τα "Γράμματα σ' έναν φίλο Γερμανό" γράφτηκαν πριν από περίπου 70 χρόνια. Πόσο επίκαιρο παραμένει ακόμη και σήμερα το βιβλίο του Αλμπέρ Καμύ;
«Το κείμενο αυτό έπεσε στα χέρια μου πριν περίπου δύο χρόνια. Διαβάζοντάς το, ένιωσα ότι έχω ένα κείμενο που γράφτηκε σήμερα κι αυτή ήταν και η σπουδαιότητά του και η αξία του.
»Είναι ένα βαθύ κατηγορώ στη ναζιστική Γερμανία και στον τρόπο που αντιμετώπιζαν οι Γερμανοί την Ευρώπη, αλλά και όλο τον κόσμο.
»Μιλάει για μια Ευρώπη που έχει χάσει τις πνευματικές και ηθικές της αξίες, και η οποία είναι βουτηγμένη στην απελπισία και τη βαρβαρότητα του πολέμου.
»Με την Ευρώπη, σήμερα, να πρέπει να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητα, το ρόλο και την ποιότητά της στον παγκόσμιο χάρτη, το έργο του Καμύ είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.
»Με τη διαφορά ότι, αυτή τη φορά, αυτό το κύμα του φασισμού βλέπουμε να ίπταται πάνω από ολόκληρο τον κόσμο και να υπερκαλύπτεται από δημοκρατίες, που ολοένα και περισσότερο αποτελούν κακέκτυπα δημοκρατίας».
>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ: ΠΡΕΜΙΕΡΑ ΓΙΑ ΤΑ "ΓΡΑΜΜΑΤΑ Σ' ΕΝΑ ΦΙΛΟ ΓΕΡΜΑΝΟ" ΤΟΥ ΚΑΜΥ
• Οι επιστολές του Καμύ γράφτηκαν στην ταραγμένη περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ποιες οι αντιστοιχίες ανάμεσα στο τότε και τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα;
«Η Ελλάδα σήμερα φαίνεται να καταπιέζεται από μια ολοκληρωτική και συντηρητική Γερμανία. Αυτό είναι το συναίσθημα που νιώθει ο μέσος Έλληνας.
»Το μερίδιο ευθύνης της Ελλάδας στην κακή διαχείριση όλων αυτών των χρόνων, αλλά και της αποδοχής της υπάρχουσας κατάστασης, είναι σαφώς μεγάλο.
»Η φαλκίδευση των ανθρωπιστικών και ηθικών αξιών, που ταλανίζει την Ευρώπη, σίγουρα έχει αγγίξει και την Ελλάδα. Ο Καμύ επαναλαμβάνει συχνά στο έργο του την αγάπη του για τη χώρα του.
»Αυτή η αγάπη νομίζω λείπει από τους Έλληνες για τη χώρα τους, ανεξάρτητα από το πόσο βάλλεται η Ελλάδα από τη Γερμάνια, από την Ευρώπη.
»Προ ημερών άκουσα πολλούς να λένε ότι αισθάνονται υπερήφανοι που είναι Έλληνες, όταν άκουσαν την ομιλία του Ομπάμα για το μεγαλείο της χώρας μας. Το ζήτημα είναι ότι από κανέναν Έλληνα πολιτικό δεν έχω ακούσει παρόμοια ομιλία.
»Το πνεύμα της Ευρώπης και η αγάπη για την πατρίδα και τον άνθρωπο είναι στο κείμενο του Καμύ αδιαμφισβήτητα. Αυτά πρέπει να διασωθούν για να διασωθεί η εικόνα που ονειρευόμαστε για ένα ειρηνικό μέλλον.
»Αυτό το πνεύμα νομίζω ότι στην Ελλάδα σήμερα είναι διαπραγματεύσιμο και ευάλωτο».
* Αν ο Αλμπέρ Καμύ έγραφε σήμερα τις επιστολές, σε ποιον θεωρείτε ότι θα τις απεύθυνε;
«Θα μπορούσε κανείς να πει ότι θα απευθύνονταν στον ίδιο παραλήπτη. Θα ήταν όμως μια άποψη κενή και επιφανειακή, κατά τη γνώμη μου. Ακόμα και στο έργο του αυτό ο Καμύ έχει δώσει πανανθρώπινες και παγκόσμιες διαστάσεις.
»Στην εισαγωγή του βιβλίου του γράφει ότι "κάθε αναγνώστης που θελήσει να διαβάσει τα Γράμματα σε ένα φίλο Γερμανό πρέπει να τα διαβάσει ως ντοκουμέντο του αγώνα ενάντια στη βία"».
• Είστε μόνη σας πάνω στη σκηνή. Πόσο δύσκολο είναι αυτό για έναν ηθοποιό;
«Ένας μονόλογος είναι μια πολύ μοναχική διαδικασία. Είσαι μόνος, δεν έχεις πού να πιαστείς και να σωθείς, παρά μόνο από τον ίδιο σου τον εαυτό. Είναι μια ισορροπία λεπτή.
»Χρειάζεται απόλυτη προσήλωση και γείωση σε αυτό που καλείσαι να κάνεις. Επιπλέον, είναι πιο δύσκολο να κρατήσεις το ενδιαφέρον του κοινού».
* Εκτός από την ερμηνεία, έχετε αναλάβει - μαζί με τη Στέλλα Κουφάκη - και τη σκηνοθεσία της παράστασης. Πώς συνδυάζονται αυτά τα δύο;
«Το βασικότερο κομμάτι στη σκηνοθεσία είναι το όραμα που έχεις όταν διαβάζεις ένα έργο. Ξεκινάς από αυτό και προσπαθείς να το κάνεις θεατρική πράξη.
»Θα ήταν πολύ δύσκολο, βέβαια, να παίζεις και να σκηνοθετείς μόνος σου, γιατί αυτό που έχεις στο μυαλό σου ως ερμηνεία πολλές φορές δεν μπορεί να περάσει κάτω, όπως λέμε. Χρειάζεται ένα εξωτερικό καθαρό μάτι.
»Η σκηνοθεσία, λοιπόν, έγινε σε συνεργασία με τη Στέλλα την Κουφάκη. Και όταν έχεις κοινή υφή και κοινά οράματα με το συνεργάτη σου, όπως εγώ με τη Στέλλα, τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα».
Η ΠΑΛΙΑ ΞΥΛΑΠΟΘΗΚΗ ΕΓΙΝΕ ΘΕΑΤΡΟ
«Με λίγη φαντασία μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο!»
• Η παράσταση ανεβαίνει σε έναν καινούργιο χώρο, την "Ξυλαποθήκη", που έχει διαμορφωθεί ειδικά για τις ανάγκες του έργου. Μιλήστε μας λίγο γι' αυτό.
«Ναι, αυτός ο χώρος βρέθηκε εντελώς τυχαία. Είχαμε πάει για να δούμε ένα χώρο για κάποια άλλη δουλειά, κι όταν μπήκαμε μέσα, κοιταχτήκαμε με τη Στέλλα και αποφασίσαμε ότι τον θέλουμε. Εκεί ήταν παλιά μια ξυλαποθήκη, γι' αυτό πήρε και το όνομα "Ξυλαποθήκη".
»Ήταν βέβαια ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, διότι έπρεπε να φτιαχτεί ένας χώρος από την αρχή, με τα φώτα του, με τις θέσεις των θεατών, με το φουαγιέ του...
»Φτιάξαμε ένα χώρο όπου ο κόσμος θα μπαίνει μέσα και θα βρίσκεται ήδη στο κλίμα της παράστασης. Με λίγη φαντασία, όλα γίνονται... ακόμα και το να αλλάξεις τον κόσμο!».
