Παρά τις προσπάθειες της γερμανικής κυβέρνησης "να μαζέψει" τα περί μετατροπής της Τουρκίας σε πεδίο δράσης για ισλαμιστικές οργανώσεις, τα οποία τέντωσαν και πάλι τις σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Βερολίνου, ο σάλος συνεχίζεται και ένας νέος πονοκέφαλος προστίθεται στους ήδη υπάρχοντες για τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ.
του Σταύρου Μουντουφάρη
Ο λόγος για την εμπιστευτική έκθεση, η οποία κατηγορεί ευθέως τον Τούρκο πρόεδρο για υποστήριξη ισλαμιστικών και τρομοκρατικών ομάδων, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Τουρκίας, η οποία υποστήριξε πως η αναφορά αυτή αντανακλά μια «στρεβλή νοοτροπία», με στόχο την αποδυνάμωση της χώρας και του Ερντογάν.
Το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών έσπευσε να διορθώσει τη ζημιά ένα εικοσιτετράωρο μετά, σημειώνοντας ότι η έκθεση υπεγράφη από αναπληρωτή υπουργό και ότι δεν είχαν εμπλακεί σε αυτήν ούτε ο Ντε Μεζιέρ, ούτε το υπουργείο Εξωτερικών, τονίζοντας: «Όπου εργάζονται άνθρωποι, γίνονται λάθη».
Και την ίδια ώρα, ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης έσπευσε να σημειώσει ότι το Βερολίνο θεωρεί την Άγκυρα ως σημαντικό εταίρο, όπως άλλωστε είχε κάνει μια μέρα πριν και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Πού κολλάνε τώρα όλα αυτά με το προσφυγικό και την Ελλάδα; Η απάντηση είναι απλή. Αποτελούν ένα ακόμα κεφάλαιο στη νέα πραγματικότητα που άρχισε να δομείται μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία, με τη σκληρή δοκιμασία που περνούν αφενός οι σχέσεις της Άγκυρας αρχικά με τις Βρυξέλλες, και αφετέρου με όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και πρώτιστα το Βερολίνο.
Φυσικά τα σύννεφα είχαν αρχίσει από πολύ νωρίς, πριν καλά-καλά στεγνώσει το μελάνι στη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας για το προσφυγικό, καθώς η Άγκυρα εξαρχής είχε ξεκινήσει να εφαρμόζει, στη ρητορική της διπλωματίας της, την πάγια αρχή του εκβιασμού, εξαρτώντας τη συναίνεσή της από την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες.
Το θέμα δεν είναι σε καμιά περίπτωση απλό, καθώς δεν εξαρτάται μόνο από τη βίζα, αλλά και από μύριους όσους παράγοντες, πολιτικούς και κυρίως γεωπολιτικούς.
Η αλλαγή του ανέμου στις σχέσεις Άγκυρας - Μόσχας - Τελ Αβίβ με την εξομάλυνση των ισραηλινο-τουρκικών και ρωσο-τουρκικών σχέσεων και φυσικά το "παιχνίδι" εξουσίας στη Μέση και Εγγύς Ανατολή, όπως και η επιχείρηση εκκαθάρισης στην Τουρκία, που περνάνε μέσα από τις σχέσεις Ουάσινγκτον-Άγκυρας (και) λόγω Γκιουλέν, δημιουργούν νέα δεδομένα που θα έχουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αντίκτυπο και στο προσφυγικό.
Και αυτό το ξέρει πολύ καλά και η Ελλάδα, και βεβαίως το Βερολίνο. Δεν είναι τυχαίο που δημοσιεύματα του γερμανικού Τύπου κάνουν εκτενείς αναφορές στο θέμα ως μια από τις βασικές προτεραιότητες της Γερμανίδας καγκελαρίου, που επέστρεψε από τις μίνι διακοπές της.
Η Μέρκελ ξεκίνησε ήδη να εκπονεί με τους επιτελάρχες της το Σχέδιο Β για την περίπτωση που η Τουρκία κάνει πίσω και ανοίξει και πάλι την κάνουλα των προσφυγικών ροών.
Δεν είναι μόνο το αντικειμενικό πρόβλημα αυτό καθαυτό, αλλά και ο πολιτικός του αντίκτυπος, καθώς η δημοτικότητά της έχει ήδη πληγεί σοβαρά από τους χειρισμούς στο προσφυγικό και ο εφιάλτης της ακροδεξιάς κάνει ακόμα πιο βαριά την ατμόσφαιρα πάνω από την Καγκελαρία.
Η Μέρκελ, που δεν έχει ανοίξει ακόμα τα χαρτιά της για το αν θα διεκδικήσει νέα θητεία στις επερχόμενες εκλογές του 2017 (κάτι που θα το κάνει πιθανότατα στο συνέδριο του κόμματός της, το Δεκέμβριο), δε ρισκάρει να εμφανιστεί απροετοίμαστη σε ένα απευκταίο μεν, αλλά απόλυτα ρεαλιστικό ενδεχόμενο μπροστά σε μια απρόθυμη, νευρική και απρόβλεπτη Τουρκία και μια Ελλάδα που θα δοκιμαστεί ακόμα πιο σκληρά λόγω 2ης αξιολόγησης το φθινόπωρο.
Και την ίδια στιγμή, δεν μπορεί να δει το κύρος της να πλήττεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως ηγήτορας της Γηραιάς και μάλιστα στη μετα-Brexit εποχή, σε θεωρητικό επίπεδο βεβαίως, αφού δεν έχει ακόμα ενεργοποιηθεί από τη Βρετανίδα πρωθυπουργό το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, που θα έβαζε μπροστά τις μηχανές για την έξοδο.
Όλα αυτά προϊδεάζουν για ένα πολύ θερμό φθινόπωρο και μια πολύ ενδιαφέρουσα Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στην Μπρατισλάβα, με κύριο θέμα το Brexit.
