default-image

Ερντογάν: Σουλτάνος σε Δημοκρατία ή Χαλίφης;

Απόψεις
Ερντογάν: Σουλτάνος σε Δημοκρατία ή Χαλίφης;

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι εξελίξεις είναι διαρκώς μεταβαλλόμενες στην Τουρκία, αλλά ταυτόχρονα, σε μια απίστευτη ετερογονία των σκοπών, τροφοδοτούν και τροφοδοτούνται από την ευαίσθητη και ασταθή Νοτιοανατολική Μεσόγειο, τις γεωστρατηγικές επιδιώξεις Δύσης και Ρωσίας, τον "τριχασμό" του στρατεύματος στην Τουρκία (Κεμαλιστές, Γκιουλενιστές, Ερντογανικοί) και τις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές.

Θα επαναλάβω και σήμερα, ο Ερντογάν είναι "μεγάλος παίκτης", αλλά το "παίγνιο" στη γεωπολιτική σκακιέρα είναι πολύ μεγαλύτερο και πολύ σύντομα, αν δεν το αντιληφθεί έγκαιρα, θα υπερβεί και τον ίδιο.

Ο Ταγίπ Ερντογάν όμως, εκτός από ένας πολύ καλός παίκτης στη σκακιέρα της πολιτικής, είναι και ένας «ιδεολόγος ισλαμιστής» που είχε στρατηγικές επιλογές, στην επίτευξη των οποίων προσαρμόζει και όλες τις τακτικές του κινήσεις μέσα στην τελευταία δεκαπενταετία. Νομίζω ότι από σήμερα το ορθότερο είναι πλέον να μην αποκαλείται "σουλτάνος" του "καθεστώτος" αλλά "χαλίφης". Η διαφορά μεταξύ των δύο "όρων" δεν είναι μόνο γεωγραφική και διοικητική, είναι κυρίως "θρησκευτική-πνευματική" και πάει την κουβέντα πολύ παραπάνω από το δόγμα του "παντουρκισμού". Δένει όμως απόλυτα με τη ρευστότητα, την επαναχάραξη και το ρόλο της πολιτικής και στρατιωτικής έκφανσης στο Ισλάμ σήμερα.

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης επί τριμήνου, σε συνδυασμό με τις εκκαθαρίσεις σε δομές του κράτους, "ευαίσθητου" ή "δομικού" χαρακτήρα, μάλλον σταδιακά αποκαλύπτουν μια άλλη ανάγνωση από τη βασική κατηγορία στη Δύση, περί κατάλυσης της "Δημοκρατίας" έστω και αλά Τούρκα, προς ένα "καθεστώς" με συνταγματικό προσωπείο.

Πιθανότερο αρχίζει να γίνεται πως στόχος του Ερντογάν είναι η εγκαθίδρυση μιας ισλαμικού τύπου "δημοκρατίας", μιας "δημοκρατίας" δηλαδή που θα φέρνει λιγάκι στο σύγχρονο Ιράν, αλλά θα έχει και κάτι από τη σύγχρονη "δημοκρατική" Ουκρανία της εξόντωσης των αντιπάλων της ακόμη και με εθνοτικά χαρακτηριστικά.

Μια δημοκρατία που θα υπάρχει τελικά για εκείνους που θα σέβονται και θα αποδέχονται πλήρως τους νόμους του κράτους και θα αποκλείει μέσω της σκληρής καταστολής τους υπόλοιπους, ιδίως όσους αυτό τον τύπο πολιτειακής μορφής θα τον αμφισβητούν ανοιχτά και δημόσια.

Οι υποστηρικτές του Ερντογάν ανέρχονται σε πολλά εκατομμύρια και του εξασφάλιζαν όλα αυτά τα χρόνια την άνετη κοινοβουλευτική και κοινωνική πλειοψηφία, με το 50% του εκλογικού σώματος! Αλλά το άλλο 50%, που είναι απέναντι, αφενός δεν ήταν ενιαίο μέχρι σήμερα, μοιράζονταν σε ακραίους, μετριοπαθείς και ανεκτικούς, κυρίως δε μέχρι σήμερα δεν έχει πρόσωπα και κόμματα που να λειτουργήσουν ενοποιητικά. Επιπλέον, το κουρδικό στοιχείο, αν και μη ενιαίο πολιτικά, από πλευράς εθνοτικής ταυτότητας αποτελεί από μόνο του χωριστή παράμετρο των δεδομένων.

Το 50% των οπαδών του Ερντογάν είναι έτσι όχι μόνο μια βαρύτατη αριθμητικά πλειοψηφία, αλλά και ιδεολογικά. Όμως, εδώ είναι και ο αστάθμητος παράγοντας των αναλύσεων: Η απλοϊκή αντίληψη που ταυτίζει την πλειοψηφία με τη δημοκρατία οδηγεί μοιραία στην αποδοχή κάθε πιθανού αποκλεισμού και κάθε πιθανής τιμωρίας των "μειοψηφούντων". Αφού αυτό «αποφάσισε η πλειοψηφία», λένε τάχα μου αθώα οι κάθε λογής φασίστες και κρυφοφασίστες. Οι ίδιοι άνθρωποι φυσικά θυμούνται τα «ανθρώπινα δικαιώματα» όταν γίνονται μειοψηφία μέσα στην κοινωνία. Τα ιστορικά παραδείγματα ουκ ολίγα. Αλλά αυτή η λογική, αν κυριαρχήσει, μπορεί να είναι και η συγκολλητική ουσία του άλλου 50%, που με την "πλάτη στο τοίχο" πλέον μπορεί στη δράση της σημερινής πλειοψηφίας του Ερντογάν να αντιδράσει με άλλο ένα ηχηρό 50% και τότε η Τουρκία θα χορεύει με το "διάβολο του εμφυλίου"...

Κάθε "σημερινή" πλειοψηφία άλλωστε είναι συγκυριακή. Σαν τον άνθρωπο. Σήμερα υπάρχει, αύριο πεθαίνει. Υποκείμενο στην Ιστορία δεν είναι εντέλει ο άνθρωπος ως μονάδα, αλλά η ανθρωπότητα ως σύνολο, δηλαδή η κοινωνία.

Ο Ερντογάν φαίνεται να πήρε την απόφαση να πάει μέχρι τέλους το όραμά του για την "ισλαμική δημοκρατία της Τουρκίας". Δείχνει να πήρε την απόφαση πως η ώρα της μεγάλης σύγκρουσης για αυτόν το σκοπό έχει φτάσει. Αν αυτό αρχίσει να συμβαίνει, τότε, παρά τις αρχικές του "επιτυχίες", την αδιαμφισβήτητη ισχυροποίησή του, η τύχη η δική του - τώρα πια και της χώρας του - είναι προδιαγεγραμμένη. Ο εμφύλιος πόλεμος και η διαδικασία για τη διάσπαση της Τουρκίας θα έχουν ήδη ξεκινήσει. Έτσι, όμως, αναπόφευκτα και η Ελλάδα, όπως και οι άλλες γειτονικές χώρες θα έχουν μπει ευθέως, πλέον, στην περιδίνηση εξελίξεων. Σας διαβεβαιώ ότι τότε το "καλό" σενάριο θα είναι εμείς και οι άλλες γειτονικές χώρες να αποτελέσουμε ένα απέραντο στρατόπεδο προσφύγων. Στο "κακό" όμως σενάριο, να κληθούμε από τη "Δύση" σε μια νέα συμμαχία "προθύμων" να πολεμήσουμε τον ισλαμικό φονταμενταλισμό και επεκτατισμό (το ποιος τον γέννησε τους Δυτικούς δεν τους απασχολεί). Στην περίπτωσή μας, σε μια χώρα που έχει υποστεί καταστροφή άνω του 30% του ΑΕΠ της (ούτε η εισβολή στην Κύπρο το '74 δεν έφτασε σε καταστροφή πάνω από το 27% του ΑΕΠ και μάλιστα στην ελεύθερη Κύπρο), με ό,τι συνεπάγεται αυτό και κοινωνικά, μιλάμε για μια "καταστροφή πάνω στην καταστροφή".

Κυρίως μιλάμε για τον ίδιο λαό, με την υπάρχουσα πολιτική τάξη, που θα καλείται να διαχειριστεί μια κατάσταση που κανένα εκλογικό μπόνους ή κυβερνητική συνεργασία δε θα αρκεί.

Επιμένω, η διαφορά μεταξύ "σουλτάνου" σε μια δημοκρατία αλά Τούρκα και ενός "χαλίφη" σε μια "ισλαμικού τύπου δημοκρατία" είναι θεμελιώδης και σύντομα ίσως αποδειχτεί και "εφιάλτης".

ρεπορτάζ: Γιώργος Σαχίνης

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News