Μια πολύ ενδιαφέρουσα διημερίδα με θέμα "Ενεργειακός Σχεδιασμός Κρήτης - Αναπτυξιακές Προοπτικές", θα λάβει χώρα στις 22-23 Απριλίου, με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Κρήτης και την συμμετοχή του αρμόδιου υπουργού και της Διοίκησης της ΔΕΗ, στα πλαίσια της συνεδρίασης της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης.
Του Δημήτρη Σαρρή
Η θεματολογία αφορά την "ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης", "το φυσικό αέριο", "τις ανανεώσιμες πηγές" και "τους Υδρογονάνθρακες".
Μια μικρή συμβολή στον όλο προβληματισμό ας αποτελέσει το κείμενο που ακολουθεί:
Είναι ευρέως γνωστό ότι η Κρήτη τα τελευταία χρόνια, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξής της (οικιστικής & βιομηχανικής) αλλά κύρια της ακμάζουσας τουριστικής βιομηχανίας της, παρουσιάζει σημαντική αύξηση της ενεργειακής της ζήτησης, που ανέρχεται στο 8% περίπου ετησίως.
Υπολογίζεται, επίσημα από τη Δ.Ε.Η. ότι η παραγόμενη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας στην Κρήτη συνολικά δεν επαρκεί για να καλύψει τη διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση και απαιτείται η κατασκευή δύο επιπλέον μονάδων, ισχύος 2χ250 MW = 500 MW, ώστε το νησί μας να έχει ενεργειακή επάρκεια για τα επόμενα είκοσι και πλέον χρόνια.
Στο πλαίσιο της επίλυσης του ενεργειακού προβλήματος του νησιού μας το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης υπερψήφισε, κατά πλειοψηφία, στη Συνεδρίαση της 10/02/2003 στον Αγ. Νικόλαο, την πρόταση της τότε Νομαρχιακής Αρχής Ηρακλείου, σε συνεργασία με τον Δήμο Γαζίου, για την κατασκευή νέου εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής ισχύος 250 MW στη θέση «Κορακιά» στα σύνορα του Νομού Ηρακλείου-Ρεθύμνου (εντός του Νομού Ηρακλείου και μέσα στα διοικητικά όρια του Δήμου Γαζίου).
Στη ίδια επίμαχη συνεδρίαση το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης αποφάσισε να κατασκευαστεί, σε δεύτερη φάση, μία επιπλέον μονάδα ηλεκτροπαραγωγής επίσης στη θέση «Κορακιά», δίδυμη της πρώτης και όμορη μ' αυτήν, ώστε σε βάθος χρόνου να καταργηθούν και να απορροφηθούν σε αυτές, τόσο οι μονάδες των «Λινοπεραμάτων», όσο και της "Ξηροκαμάρας", που βρίσκονται και οι δύο εντός του ιστού της πόλης του Ηρακλείου η πρώτη & του οικιστικού ιστού της Πόλης των Χανίων η δεύτερη και δημιουργούν σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα.
Οι νέες μονάδες στην "Κορακιά", με πρόταση της Ρ.Α.Ε. μάλιστα, προβλέπετο αρχικά να λειτουργήσουν αντί με καύσιμο μαζούτ 75, το οποίο απαιτεί αποθείωση, γεγονός που θα επιβάρυνε περιβαλλοντικά το χώρο, λόγω των παραγόμενων μεγάλων ποσοτήτων γύψου.
Το γεγονός αυτό, κατέστησε αναγκαία την εισαγωγή ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ στην Κρήτη για την άρση όλων των περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων, που ήσαν αναπόφευκτες εάν το καύσιμο ήταν μαζούτ 75 ή ακόμα και καύσιμο μαζούτ χαμηλού θείου.
Σε επιβεβαίωση μάλιστα της δέσμευσης της πολιτείας για την κατάργηση της μονάδας των "Λινοπεραμάτων" Ηρακλείου μετά την λειτουργία της νέας μονάδας Ηλεκτροπαραγωγής στην «Κορακιά», υπογράφηκε επίσημη συμφωνία στο Δημοτικό Κατάστημα του Δήμου Γαζίου μεταξύ του τότε Υπουργού Ανάπτυξης, του τότε Περιφερειάρχη Κρήτης, του τότε Νομάρχη Ηρακλείου, του τότε Δημάρχου Γαζίου και της Δ.Ε.Η., στην οποία ετίθετο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της, η οποία αποτελεί την ικανή και αναγκαία συνθήκη κατά την επίμαχη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου για την αποδοχή απ' την πλευρά του Ηρακλείου (Νομαρχία & Δήμος Γαζίου) της ίδρυσης του νέου αυτού εργοστασίου εντός των διοικητικών ορίων του Νομού.
Έχουν δυστυχώς παρέλθει 13 ολόκληρα χρόνια, άκαρπα, δείγμα της αξιοπιστίας και της αποτελεσματικότητας της Πολιτείας και της ΔΕΗ…
Το νησί της Κρήτης λόγω της γεωγραφικής του θέσης, θεωρείται ότι δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί το κεντρικό δίκτυο της χώρας αλλά δύναται να εισάγει φυσικό αέριο σε υγροποιημένη μορφή ή σε αέρια υπό πίεση, εφόσον βέβαια δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές (εγκαταστάσεις ελλιμενισμού δεξαμενόπλοιων, εγκαταστάσεις για την επαναεριοποίηση του υγροποιημένου αερίου, εγκαταστάσεις αποθήκευσης, δίκτυο μεταφοράς), ανάλογα με τη χρήση που πρόκειται να έχει το φυσικό αέριο στο νησί (ηλεκτροπαραγωγή, βιομηχανία, οικιστικός τομέας). Τέτοιου είδους εγκαταστάσεις λειτουργούν σήμερα στη Ρεβυθούσα στην Αττική όπου φθάνει το υγροποιημένο φυσικό αέριο και εισάγεται στο κεντρικό δίκτυο της χώρας. Το φυσικό αέριο θα μπορούσε να φθάνει με πλοίο στην Κρήτη π.χ. από την Αλγερία, από όπου η Ελλάδα ήδη εισάγει φυσικό αέριο από τις αρχές του 2000 ή ακόμα και από την Αίγυπτο.
Τώρα, μάλιστα, που έχει επίσημα επιβεβαιωθεί η ύπαρξη ανυπολόγιστης ποσότητας φυσικού αερίου, νότια της Κρήτης, απαιτείται, αν θέλουμε έστω και μία φορά να γίνουμε "ΠΡΟΜΗΘΕΙΣ" και όχι "ΕΠΙΜΗΘΕΙΣ", να επισπευσθεί η κατασκευή των αναγκαίων τεχνικών υποδομών για την εισαγωγή του στην Κρήτη, στην θέση Κοράκια, ώστε να είναι έτοιμες, περίπου όταν αρχίσει η εξόρυξη του.
Εάν αυτό επιτευχθεί, το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα μειωθεί δραστικά, αφού το φυσικό αέριο θα είναι δικής μας παραγωγής, άρα θα δοθεί, τελικά, ισχυρή ώθηση στην Ανάπτυξη, με την μείωση της τιμής της κιλοβατώρας.
Τα Αναμενόμενα οφέλη από το φυσικό αέριο για την Κρήτη είναι:
• Η Προστασία Περιβάλλοντος
Το φυσικό αέριο είναι η καθαρότερη πηγή πρωτογενούς ενέργειας, μετά τις ανανεώσιμες μορφή. Στην περίπτωση της Κρήτης θα υπάρχει σημαντική μείωση ρύπων ανά παραγόμενη μονάδα ενέργειας αφού οι μονάδες παραγωγής της ΔΕΗ χρησιμοποιούν ντίζελ και μαζούτ και η απόδοση τους βρίσκεται στα χαμηλά όρια των συμβατικών μονάδων.
• Η Μείωση της εξάρτησης από το πετρέλαιο/ βελτίωση του ενεργειακού προβλήματος
Η χρήση του φυσικού αερίου θα έχει σημαντικές θετικές επιδράσεις στη δομή του ενεργειακού ισοζυγίου της Κρήτης, μια και θα μειώσει την εξάρτησή από το πετρέλαιο.
• Η Εξοικονόμηση Ενέργειας και μείωση κόστους της .
Για την κατασκευή, όμως, των νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής στην θέση Κορακιά, απαιτείτο η επίλυση σημαντικών προβλημάτων, ως προϋπόθεση για τα παραπέρα βήματα υλοποίησης του σχεδίου αυτού.
Τέτοια προβλήματα ήταν τα ακόλουθα :
O Ιδιοκτησιακό καθεστώς του γηπέδου.
O Προσδιορισμός τιμής κτήσης της γης.
O Αιγιαλός.
O Επάρκεια χώρου.
O Αδειοδοτήσεις.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, με έγγραφά της το 2004 προς τη Ν.Α.Η., έχει ζητήσει τη συνδρομή της για την αποσαφήνιση των προβλημάτων, που η λύση τους εκκρεμεί.
Η τότε Νομαρχία Ηρακλείου, προχώρησε στην τοπογράφηση του χώρου στον καθορισμό του αιγιαλού και της παραλίας, καθώς και στην έρευνα για τον προσδιορισμό της τιμής της γης.
Την απάντηση για το δασικό καθεστώς της περιοχής κλήθηκε να δώσει η Δ/νση Δασών της Περιφέρειας Κρήτης, η οποία εξέδωσε την σχετική πράξη καθορισμού της σχετικής επίμαχης έκτασης αυτής ως δασικής, με στόχο την εμφάνιση πιθανών διεκδικητών τμημάτων της έκτασης αυτής.
Είχαν μάλιστα υποβληθεί ενστάσεις από ιδιώτες, οι οποίοι εμφανίζονταν να διεκδικούν την ιδιοκτησία τμημάτων της όλης έκτασης που βρίσκονταν, τότε, στο στάδιο της εκδίκασης.
Στη συνέχεια, ασκώντας η Δ/νση Δασών το κατά Νόμον δικαίωμά της, μπορούσε, για λόγους κοινής ωφέλειας να προχωρήσει στην άρση του χαρακτηρισμού της επίμαχης έκτασης ως δασικής, για την κατασκευή του μεγάλου εργοστασίου αυτού ηλεκτροπαραγωγής, με παράλληλη παρακατάθεση, στο Ταμείο ΠΑρακαταθηκών και Δανείων, το αντίτιμο ποσό στους δικαιούχους ιδιοκτήτες γης, βάσει των τίτλων που είχαν προσκομίσει.
Οποιαδήποτε δε διαφωνία τους για την τιμή του τετραγωνικού μέτρου γης, που έχει καθορισθεί, θα μπορούσε να επιλυθεί από την Δικαιοσύνη, στην οποία έχουν την δυνατότητα να καταφύγουν.
Η επίλυση, λοιπόν, αυτών των προβλημάτων θα δρούσε καταλυτικά στην επίσπευση της κατασκευής του μεγαλύτερου αυτού αναπτυξιακού έργου της Κρήτης, το οποίο θα έλυνε οριστικά το ενεργειακό πρόβλημα του νησιού μας, καθόσον η μελέτη βιωσιμότητας της νέας αυτής εγκατάστασης ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο έδωσε το "πράσινο φως" για τη χρήση του.
Το όλο ζήτημα λοιπόν είναι πολύ σοβαρό, καθ' όσον αφορά την ενεργειακή επάρκεια της Κρήτης, που αποτελεί την αναγκαία και ικανή συνθήκη της ανάπτυξης της, δηλαδή του μέλλοντος της.
Δυστυχώς όμως η όλη επιχείρηση απέτυχε, παρά τις διαβεβαιώσεις των κατά καιρούς αρμοδίων, ότι υπάρχει κυβερνητική βούληση να προχωρήσει το έργο της εισαγωγής του φυσικού αερίου στην Κρήτη.
Σοβαρή ευθύνη έχει, βέβαια, η ΔΕΗ, αλλά και ίσως όλοι εκείνοι που δεν μπόρεσαν να δώσουν λύση στο ιδιοκτησιακό πρόβλημα της περιοχής της Κορακιάς, που διεκδικείται από τον Δήμο Γαζίου και αρκετούς ιδιώτες, που βρίσκονται σε δικαστική αντιδικία, με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος, ως μη όφειλε καθότι, όπως περιγράψαμε παραπάνω, ο νόμος προβλέπει την διαδικασία αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, παρακάμπτοντας τις όποιες αντιδράσεις των ιδιοκτητών, χωρίς να χάνουν τα δικαιώματα τους.
Οι τελευταίες βέβαια πληροφορίες αναφέρουν ότι το υπουργείο έχει περίπου εγκαταλείψει την λύση του φυσικού αερίου και προσανατολίζεται σε εκείνη του "υποβρύχιου καλωδίου", το οποίο και αυτό μπήκε στην προκρούστεια κλίνη, με το νέο "δίλλημα!" του "μικρο" ή του "μεγάλου", προκαλώντας αντιπαραθέσεις ανάμεσα στην ΑΔΜΗΕ και τους ανεξάρτητους ηλεκτροπαραγωγούς.
Βέβαια το υποβρύχιο καλώδιο διασύνδεσης της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα είναι παλιά υπόθεση.
Το βγάζουν από την "ναφθαλίνη" κάθε είκοσι χρόνια, σαν τη μαγική λύση στο πρόβλημα.
Τελευταία μάλιστα, προβάλουν και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σαν λύση του ενεργειακού προβλήματος της μεγαλονήσου, ενώ είναι γνωστό ότι οι ΑΠΕ, είναι χρήσιμες στη βάση της συμπληρωματικότητας των μονάδων παραγωγής Η.Ε., με συμβατικά καύσιμα και όχι της υποκατάστασης τους.
Στο τέλος πάντα δεν γίνεται τίποτα η η όλη εξαγγελία αποτελεί το άλλοθι για να προστεθεί κάποιος… αεριοστρόβιλος, στο ενεργειακό ισοζύγιο του νησιού μας.
Αυτό διδάσκει η πολύχρονη εμπειρία για τα μεγάλα έργα στην Κρήτη, πομπωδώς εξαγγελλόμενα και σχεδόν μηδέποτε υλοποιούμενα…
Έχει όμως χαθεί πολύτιμος χρόνος.
Απαιτείται, επί τέλους, ισχυρή πολιτική βούληση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ώστε η Δ.Ε.Η., που θα είναι ο επενδυτικός φορέας να προχωρήσει στην έναρξη κατασκευής του έργου της Κορακιάς, το συντομότερο δυνατόν, ένα έργο με σοβαρή προοπτική για το μέλλον, όσον αφορά στην ενεργειακή επάρκεια του νησιού μας, καθόσον η βιωσιμότητα του διασφαλίζεται, εκτός των άλλων, και λόγω της ανεύρεσης μεγάλων κοιτασμάτων "δικού μας" φυσικού αερίου στο νότιο Κρητικό πέλαγος…
