Ο υφυπουργός Οικονομίας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. αρμόδιος για θέματα ΕΣΠΑ σε δηλώσεις του στον Τύπο, πριν λίγες ημέρες, μεταξύ άλλων ανέφερε συγκεκριμένα ότι: Από το ΕΣΠΑ 2007-2013, 275 έργα, με προϋπολογισμό 877 εκατ. ευρώ, θα μεταφερθούν στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020. Για σειρά έργων, η πρώτη φάση των οποίων έχει ολοκληρωθεί με το ΕΣΠΑ 2007-2013, η δεύτερη φάση θα ολοκληρωθεί με το ΕΣΠΑ 2014-2020, δεσμεύοντας γι' αυτό το σκοπό πόρους άνω των 3,5 δισ. ευρώ.
Του Μανώλη Κεφαλογιάννη*
Από τις δηλώσεις αυτές προκύπτει σαφώς ότι ποσό άνω των 4,3 δισ. ευρώ του νέου ΕΣΠΑ ουσιαστικά έχει ήδη δεσμευθεί για δράσεις που είχαν προϋπολογιστεί και εν μέρει υλοποιηθεί κατά το ΕΣΠΑ 2007-2013!
Δεδομένου ότι το τμήμα του ΕΣΠΑ 2014-2020, το οποίο προορίζεται για την κατασκευή έργων, ανέρχεται μόλις στα 4,5 δισ., καθίσταται φανερό ότι δεν αφήνεται κανένα περιθώριο για νέα δημόσια έργα τα επόμενα χρόνια ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2020!!!
Το ΕΣΠΑ 2014-2020, αξίας 20 δισ. ευρώ, είναι η μοναδική ελπίδα ρευστότητας στην οικονομία, που καταρρέει οδηγούμενη σε νέα ύφεση το 2016, στο όνομα των μνημονιακών πρωτογενών πλεονασμάτων. Θεωρητικά ενεργοποιήθηκε το 2015, αλλά μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιήσει δαπάνες μόνο 220 εκατομμύρια ευρώ (1,10% επί του συνόλου, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας, όπως παρουσιάστηκαν στην Επιτροπή Παρακολούθησης του νέου ΕΣΠΑ).
Στον πίνακα που ακολουθεί με τα ποσοστά υλοποίησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων ΕΣΠΑ 2014-2020 φαίνεται ότι τα δύο από τα πιο βασικά του προγράμματα - οι επιδοτήσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων και οι υποδομές - παραμένουν εντελώς ανενεργά με 0% υλοποίηση και ότι μόνο το 47,7% των κονδυλίων έχουν ενταχθεί σε συγκεκριμένα έργα.
Αιτία της αδράνειας των συναρμόδιων υπουργείων και υπηρεσιών είναι η υποχρέωση να κλείσουν 6659 έργα του ΕΣΠΑ 2007-2013, αξίας 8,1 δισ. ευρώ, έως τις 31 Δεκεμβρίου.
Αν αυτά τα έργα του παλαιού ΕΣΠΑ (2007-2013) δεν κλείσουν, απαιτείται επιπλέον 1,75 δισ. ευρώ κρατική δαπάνη - όση δηλαδή και η αναμενόμενη "περικοπή" των συντάξεων έως και το 2016 - ώστε να μην υποχρεωθεί η Ελλάδα να επιστρέψει στην Ε.Ε. ό,τι επιδότηση έχει πάρει.
Το σχέδιο Γιούνκερ
Το σχέδιο Γιούνκερ προβλέπει ότι θα χορηγηθούν πιστώσεις 2-2,5 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ, για να εξασφαλιστεί (μηδενιστεί) η (ανύπαρκτη) κρατική συμμετοχή στο ΕΣΠΑ 2007-2013, που πρέπει να κλείσει μέχρι 31/12/2015.
Το σχέδιο Γιούνκερ δε μηδενίζει την ελληνική συμμετοχή στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020, ενώ στην ουσία η προκαταβολή του νέου ΕΣΠΑ που δόθηκε κινδυνεύει να μείνει χωρίς αντικείμενο, αφού θα πρέπει να απορροφηθεί επίσης μέχρι 31/12/2015.
Η ρήτρα αναθεώρησης
Προκειμένου να αποδεχτεί η Ε.Ε. για την Ελλάδα την εφαρμογή της ρήτρας αναθεώρησης (η δυνατότητα ενός κράτους-μέλους να ζητήσει επιπλέον κονδύλια λόγω μεγάλης μείωσης του ΑΕΠ άνω του 5% εξαιτίας της οικονομικής κρίσης), θα πρέπει η κυβέρνηση μέσα στο 2016 να διαπραγματευτεί με πειστικά επιχειρήματα.
Αν τα ελληνικά επιχειρήματα γίνουν δεκτά, τότε και μόνον θα διατεθούν στην Ελλάδα επιπλέον 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Τονίζεται ότι τα 19,7 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ 2014-2020 δόθηκαν στην Ελλάδα με βάση στοιχεία 2007-2009 για το περιφερειακό ΑΕΠ.
Αιρεσιμότητες
Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί υπό την προϋπόθεση της επίτευξης των "αιρεσιμοτήτων", δηλαδή των όρων που περιλαμβάνουν από δημοσιονομική προσαρμογή έως νέα τιμολογιακή πολιτική ύδρευσης ανά την Ελλάδα.
Αναστολή πληρωμών-δημοσιονομικές διορθώσεις
Το 2019 και μετά την αξιολόγηση της επίδοσης του κράτους-μέλους στην εφαρμογή του προγράμματος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει τη δυνατότητα αναστολής των πληρωμών σε περίπτωση μη επίτευξης των στόχων. Τέλος, η Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να επιβάλλει πρόσθετες δημοσιονομικές διορθώσεις, εάν διαπιστώσει σημαντική αδυναμία επίτευξης των στόχων του 2023.
* Ο Μανώλης Κεφαλογιάννης είναι ευρωβουλευτής Ν.Δ. - Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.
