default-image

Δεσπότης θα πει, "ο κύρης που κτίζει"

Απόψεις
Δεσπότης θα πει, "ο κύρης που κτίζει"

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Το να καταθέσει κάποιος λαϊκός τις απόψεις και τους προβληματισμούς του, για ένα μείζον εκκλησιαστικό ζήτημα, όπως η εκλογή ενός αντάξιου διαδόχου, του προκατόχου του Επισκόπου της τοπικής εκκλησίας, μπορεί και να ακούγεται ίσως παρακινδυνευμένο. Με την θεολογική όμως "άδεια" της εννοιολογίας του όρου, αφού ως Εκκλησία νοείται το ζωντανό και πραγματικό σώμα του Χριστού με κεφαλή τον ίδιο, δηλαδή αυτή η ίδια η κοινωνία των πιστών,  τότε ενδέχεται να δικαιούμαι να προβώ σε αυτή την απόπειρα ανάπτυξης κάποιων σκέψεων».

Του Κωστή Ε. Μαυρικάκη

«Ο αδόκητος θάνατος του μακαριστού και αοιδίμου Νεκταρίου, ενός φωτισμένου και χαρισματικού ιεράρχη του "ζώντος Θεού και της δρώσης εκκλησίας", αφήνει ένα εξαιρετικά δυσαναπλήρωτο κενό στο πνευματικό πηδάλιο του τόπου. Στα 25 έτη της καλλίκαρπης ποιμαντορίας Του, ο πήχης της τοπικής εκκλησίας ανέβηκε σε δυσθεώρητα ύψη. Η απουσία Του και το κενό που αφήνει, σε ιδιαίτερα χαλεπούς καιρούς είναι εμφανή εδώ και καιρό και θα είναι σε εκθετικό βαθμό στο μέλλον. Όμως, πέρα από τα συναισθήματα λύπης που γεννά η μεγάλη απώλεια του Δεσπότη της καρδιάς μας, ή από τα αντίστοιχα της θεολογικής χαρμολύπης της ερμηνείας της, τίθεται το πρακτικό ζήτημα της επάξιας συνέχειας?  της εκλογής ενός αντάξιου συνεχιστή Του, στον επισκοπικό θρόνο της επαρχίας Πέτρας και Χερρονήσου.

Για αιώνες ολόκληρους στην ανατολική ορθόδοξη χριστιανική και ρωμαίικη παράδοση, και ιδιαίτερα στην Κρήτη, ακριβή θυγατέρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου,  με την πολυκύμαντη και θυελλώδη ιστορία της,  οι τοπικές μητροπόλεις αποτελούσαν τα πνευματικά προπύργια που κρατούσαν ζωντανή τη θρησκεία, την ιστορία, την παράδοση, τη γλώσσα και τον πολιτισμό. Ήταν εκείνα τα απόρθητα κάστρα που κρατούσαν όχι μόνο στα εύκολα, αλλά και στα δύσκολα και στις συμφορές, την κοινωνία και το λαό όρθιους και αλώβητους. Ήταν εκείνοι οι φάροι, που ευαγγελιζόταν την ελπίδα και το ξημέρωμα από τα σκοτάδια. Δεν είναι τυχαίο ότι στη γλώσσα του απλού λαού, εδώ και αιώνες αντί του επισήμου όρου "Επισκόπου" έχει επικρατήσει ο αντίστοιχος βυζαντινός όρος «Δεσπότης». Ουσιαστικό, που τα λεξικά λένε, προέρχεται από το δέμω (=κτίζω) + πόσις (=κύρης). Λέξεις που στο ζευγάρωμά τους, στο πέρασμα των αιώνων, εξακολουθούν να διατηρούν ακέραιο το νόημα και τη γοητεία τους. Δεσπότης ήταν παλαιόθεν στην εκκλησιαστική ορολογία, ο "κύρης" που μεταφορικά "έκτιζε" τον κόσμο. Όχι τόσο τον υλικό, μα τον άυλο, τον πνευματικό, τον υπερουράνιο, τον αχαρτογράφητο. Τον επέκεινα, τον πέρα των οφθαλμών. Τέτοιος, και όχι μόνον, ήταν ο αοίδιμος Νεκτάριος? και τέτοιον θέλουμε να τον διαδεχτεί στο Δεσποτικό θρόνο.

Δεν είναι καθόλου πολυτέλεια να αναζητήσουμε σαν συνέχεια έναν Δεσπότη στις "συντεταγμένες" ενός άξιου προκατόχου του, που ήδη καθίσταται σύμβολο στην εκκλησιαστική ιστορία όχι μόνο της μεγαλονήσου αλλά και της ελληνικής επικράτειας. Έναν Δεσπότη που θα μαρτυρεί τον αυτοπροσδιορισμό της Εκκλησίας ως την παρατεινόμενη στους αιώνες συνέχεια της ενανθρώπησης του Θεού: Την πρόσληψη του κτιστού στον τρόπο υπάρξεως του ακτίστου.

Ο τόπος αυτός, κατοικείται αιώνες τώρα, από έναν δημιουργικό και δυναμικό λαό. Ένα λαό που έκτιζε συνεχώς πνευματικές παρακαταθήκες, ένα λαό φιλακόλουθο και φιλομόναχο. Έναν λαό ευγενή που αγάπησε την τραχιά γη του. Εκείνη, που πρώτοι οι Γενουάτες ναυτικοί ονόμασαν "μέρος με ωραία θέα" μόλις την πρωτοαντίκρυσαν από τα σκαριά τους. Ένα λαό που πάλευε και παλεύει με κόπο να υπερβεί τις πολλαπλές αντιξοότητες απέναντι στη λοιμική μιας διαρκώς απούσας κοσμικής εξουσίας και πολιτείας. Στον τόπο αυτό, κάθε στιγμή της ιστορίας του είναι ποτισμένη με την Ορθόδοξη χριστιανική μαρτυρία. Κάθε σελίδα της λαογραφίας του, είναι γραμμένη με μοναστικές εκφράσεις και ιστορημένη με πάνλευκα ξωκλήσια, κειμήλια και εικόνες. Κάθε σημείο της γης του είναι βαμμένο με μαρτυρικό και ασκητικό αίμα, κάθε στοιχείο του πολιτισμού του παραπέμπει σε τρούλους, τέμπλα και καμπαναριά, και κάθε πτυχή της ζωής του φανερώνει το μεγαλείο της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας και της Ρωμιοσύνης.

Είναι απόλυτα φυσικό, ένας τέτοιος λαός, να ζητά ένα ποιμένα, πατέρα και Δεσπότη που θα κεφαλαιοποιήσει όπως ο προκάτοχός Του, αυτή την μέγιστη παρακαταθήκη και κληρονομιά.

Έρχονται ιδιαίτερα δύσκολοι καιροί. Ένας παλιός κόσμος ξεψυχά γύρω μας και ένας καινούργιος γεννιέται. Ο τόπος μας θα είναι στο κοντινό μέλλον στο επίκεντρο κοσμογονικών γεωπολιτικών εξελίξεων που αναπόφευκτα θα τον επηρεάσουν λόγω της θέσης του. Οι τοπικές εκκλησίες θα χρειαστεί, όπως άλλωστε πάντοτε έκαναν ανά τους αιώνες, να σηκώσουν τα δύσκολα. Ο νέος Δεσπότης πρέπει να ίσταται εις "τύπον και τόπον Χριστού". Τύπος του θα είναι ο σταυρωμένος Χριστός και τόπος του ο Γολγοθάς. Θρόνος του θα είναι ο σταυρός και η θυσία.

Μέσα σε ένα τέτοιο δυσοίωνο μέλλον ο επόμενος Δεσπότης δεν θα πρέπει να είναι απλά ο προεστώς της τοπικής Εκκλησίας, της ευχαριστιακής συνάξεως, και της πίστεως στο Θεό και στον άνθρωπο, αλλά και ο μπροστάρης στους αγώνες για ανθρωπιστική και φιλανθρωπική προσφορά που θα γίνει ακόμη πιο αναγκαία.

Ο αοίδιμος Νεκτάριος, είχε πάντα το χάρισμα της ενόρασης και της διόρασης στα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα που ελλοχεύουν, και που ήθελαν μια πανέτοιμη εκκλησία στα δύσκολα που έρχονται. Ταυτόχρονα όμως, διέθετε διαρκώς και την αγιορείτικη «μνήμη θανάτου» του μοναχισμού. Ήταν εκείνη που τον προέτρεψε με τον πιο μυστικιστικό ίσως τρόπο, να φροντίσει εδώ και χρόνια για την δόκιμη άσκηση στο πλάι του ενός πολύτιμου και άξιου βοηθού και συνεργάτη Του, που με τον πιο αποτελεσματικό, συνετό και ταπεινό τρόπο διακόνησε ευκλεώς και μαθήτευσε στο κοντά Του. Τον σημερινό πρωτοσύγκελο της Μητρόπολης, τον πατέρα Τίτο Ταμπακάκη. Έναν ιερωμένο που διαθέτει όλες εκείνες τις πνευματικές και θεολογικές περγαμηνές για να ποιμάνει ως άξιος συνεχιστής τον λαό της θεόσωστης επαρχίας Πέτρας και Χερρονήσου».

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News