Διαβάσαμε το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως αυτό εγκρίθηκε το προηγούμενο σαββατοκύριακο. Και όπως θα ξαναεγκριθεί τυπικά το παρόν. Παράγραφο με παράγραφο. Λέξη προς λέξη. Δεν αφήσαμε τίποτε να πέσει. Το διαβάσαμε με υπομονή και επιμονή. Και με κάποια εξοικείωση στα πολιτικά κείμενα του συγκεκριμένου χώρου.
Του Αντώνη Βγόντζα
Προηγουμένως, πρέπει να εξομολογηθούμε δημόσια. Πως δε θεωρούμε αδικαιολόγητη την ψήφο υποστήριξης και εμπιστοσύνης που προσέφερε στο ΣΥΡΙΖΑ ο λαός μας τον περασμένο Γενάρη. Αρκετοί είχαν κουραστεί. Κι απ' τα λόγια κι απ' τις πράξεις. Και, κυρίως, από τις συχνές μεταβολές της πολιτικής. Κι απ' τα μεγάλα λόγια, τα παχιά, που περιέθαλπαν αυτές τις περιστροφές. Πότε στο Καστελόριζο των επικοινωνιολόγων. Πότε στο Ζάππειο των μεγάλων ψευδαισθήσεων και της σκοπούμενης παραπλάνησης. Πότε στα success story χωρίς happy end. Και πότε στις μονομερείς δηλώσεις εξόδου από το Μνημόνιο και... από την κρίση!
Αν το 3ο Μνημόνιο είναι τόσο σκληρό, όσο το αξιολόγησε και ο Νίκος Βούτσης, κι αν το email Χαρδούβελη, μπροστά σ' αυτό, είναι «παιδική χαρά», πάντοτε κατά το μεγαλοστέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, τότε δεν μπορούμε να βρούμε εύκολα κατάλληλες λέξεις για το πολυσέλιδο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ.
Ξεκάθαρα. Κι από την αρχή.
Είναι δυσνόητο το κεντρικό πολιτικό του νόημα. Οι συντάκτες του, ποιο μήνυμα ήθελαν να στείλουν στον ελληνικό λαό; Ότι αυτοί, αφού νικήσουν στην επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση, θα είναι οι καλύτεροι διαπραγματευτές με την Τρόικα ή με το «κουαρτέτο»; Από ποιους; Με ποιους; Ή, αν ηττηθούν, θα ασκήσουν την πιο σκληρή αντιπολίτευση; Έναντι ποιων; Υπέρ ποίων;
Το σχέδιο προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ είναι εξαιρετικά καλό ως «Προγραμματικές Δηλώσεις» της επόμενης Κυβέρνησης. Δε λέει απολύτως τίποτα. Πρακτικά δεν αποκλείει οτιδήποτε. Ως κείμενο αντιπολιτευτικής διαμαρτυρίας υπόσχεται τα πάντα. Πιο πλουσιοπάροχο κι από εκείνο το «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης».
Ενώ τα περισσότερα στελέχη του συμπεριφέρονται και περιφέρονται με καθεστωτική νοοτροπία, ενώ συχνά καταφεύγουν στο διαχωρισμό ανάμεσα στο «παλιό» και στο «καινούργιο» και κατατάσσουν στο «παλιό» το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων και στο «καινούργιο» βλέπουν μόνο τους εαυτούς τους, δεν υπάρχει μια συγκροτημένη πρόταση για το πώς πρέπει να οργανωθεί η πολιτεία μας. Καμιά ουσιαστική αναφορά στο ενδεχόμενο αναθεώρησης του Συντάγματος.
Τα κενά του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ είναι πάμπολλα. Δεν απαντά σε καίρια προβλήματα της οικονομίας. Μόνο η κενολόγος πρόταση για «ένα άλλο μοντέλο παραγωγής» δεν αρκεί ενόψει της ανεργίας που έχει λάβει θηριώδεις διαστάσεις και των παραλείψεων να επενδυθούν τεράστια ποσά στον παραγωγικό μηχανισμό Εντυπωσιάζει ακόμη η παντελής απουσία προγραμματικών δεσμεύσεων για τον πολιτισμό. Με απλά λόγια το πρόγραμμα έχει και κενά.
Σε μια σειρά σημείων και προτάσεων το πρόγραμμα είναι και ανέντιμο. Υπόσχεται να καταργήσει στην πράξη ό,τι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο Αλέξης Τσίπρας έχουν υπογράψει. Δεν πρέπει να σκεφτόμαστε μόνο τις μετέπειτα περιπέτειες του λαού μας και της χώρας μας. Πού θα οδηγήσουν αυτές οι πολιτικές και θεσμικές παρεκτροπές τους; Σκεπτόμαστε και την ξεφτίλα. Λίγες ημέρες μετά, αφότου βάλαμε την υπογραφή μας (εννοείται ο Ευκλείδης και ο Αλέξης), σε κείμενα που ξεκινούν με ομολογία μας ότι δικαιολογημένα δε μας εμπιστεύονται οι ξένοι! Εταίροι μας και μη.
Ο μέσος αναγνώστης μπορεί να αναρωτηθεί, και μάλιστα δημόσια. Τι νόημα έχουν αυτές οι παρατηρήσεις, αφού κανείς δε μελετά τα προεκλογικά προγράμματα των κομμάτων;
Το 2009 ψηφίσαμε στις εθνικές εκλογές αμέριμνοι και καθησυχασμένοι. Το 2012 ψηφίσαμε με οργή, θυμό και αγανάκτηση. Μόλις είχαμε επιστρέψει από την πλατεία Συντάγματος, μπαρουτοκαπνισμένοι. Το 2015 καλά κρατούσε ακόμα ο θυμός. Και κάπου-κάπου τον ραντίζαμε με το θεϊκό νερό των ελπίδων.
Σήμερα ξέρουμε. Οι ελπίδες αποδείχθηκαν κάλπικες. Και αυτοί που τις είχαν διατυπώσει ή δε γνώριζαν (πράγμα εξαιρετικά επικίνδυνο) ή ψεύδονταν συνειδητά (και αυτό εξίσου βλαβερό). Η παραμονή μας στα αχαρτογράφητα νερά του θολού θυμού και της σκοτεινής αγανάκτησης δείχνει αδυναμία πολιτικής σκέψης και δράσης. Ως τέτοια δε μας επιτρέπονται. Θέλουμε προγράμματα από όλα τα κόμματα. Να τα βάλουμε κάτω. Και να τα συγκρίνουμε. Να αξιώσουμε εγγυήσεις. Και να υιοθετήσουμε εκείνο που μας πρέπει και μπορούμε.
