Ο ιστορικός ηγέτης του ΚΚΕ Χαρίλαος Φλωράκης είχε πει για τις εκλογές την αξεπέραστη ατάκα: «Η κάλπη είναι... γκαστρωμένη και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα». Όταν όμως το διατύπωνε, δεν είχε υπόψη του ότι - κάτι το κλίμα της κοινωνίας σήμερα, κάτι το επικοινωνιακό Βατερλό - μία άλλη του ρήση, το "Κατουράς τη θάλασσα, το βρίσκεις στο αλάτι", θα ταίριαζε καλύτερα στην περίπτωση μίας χώρας που σε λιγότερο από 24 ώρες οι κάλπες για τις βουλευτικές εκλογές ανοίγουν.
Του Γιώργου Σαχίνη
Το επικοινωνιακό επιτελείο της Ν.Δ. αποδείχθηκε για τα πανηγύρια. Έκανε τα αδύνατα δυνατά ώστε να δώσει ακόμη και την πρωτιά και ενδεχόμενα την αυτοδυναμία στο πιάτο του Αλέξη Τσίπρα.
Η συγκεκριμένη επικοινωνιακή πολιτική που από την πρώτη στιγμή αμφισβητήθηκε και εσωτερικά στη Συγγρού τούς γύρισε μπούμερανγκ. Θα μπορούσε όμως να γίνει και διαφορετικά;
Όπου και να στεκόσουν τα δύο τελευταία χρόνια άκουγες νεότερους και γηραιότερους να έχουν ένα μόνο θέμα συζήτησης. Το πώς θα καταφέρουν να πληρώσουν την εφορία. Την ίδια ώρα, αν - παρεμπιπτόντως - είχες κάνα χιλιάρικο στην άκρη, άπλωναν τη χερούκλα τους και στο έπαιρναν διότι από το δικό σου χιλιάρικο θα σωνόντουσαν. Τα μπουμπούκια της λίστας Λαγκάρντ ήταν ημέτεροι και δεν μπορούσαν να τα πειράξουν τα παιδιά!
Τι να χαμπαριάσουν λοιπόν τώρα οι ψηφοφόροι όταν τους λένε ότι θα αδειάσουν τα ΑΤΜ! Δεν έχουν πλέον σέντσι, έτσι κι αλλιώς, οι περισσότεροι.
Η μεσαία τάξη, αυτή που την ονόμασαν «νοικοκυραίους» και αυτούς που κυρίως αυτές τις μέρες επιχείρησαν να μπλέξουν στο φόβο και την ανασφάλεια του αύριο, έχει ήδη ισοπεδωθεί. Ζει, δηλαδή, ήδη τον τρόμο για τη ραγδαία πληβειοποίησή της. Είναι ίσως μία από τις σπάνιες εκλογικές αναμετρήσεις, όπου η Κυριακή ενδέχεται από τις πρώτες ώρες των αποτελεσμάτων να αποδειχτεί κυριολεκτικά "κοντή γιορτή" για όσους πιστεύουν ότι θα είναι βραδιά αγωνίας. Για την ακρίβεια, η αγωνία μετατοπίζεται όχι μεταξύ των μονομάχων αλλά μεταξύ της αυτοδυναμίας ή της μη επίτευξής της και τα σενάρια σε αυτό το δεύτερο ενδεχόμενο για το νέο κυβερνητικό σχήμα.
Το περίγραμμα της κοινωνίας που ψηφίζει δείχνει το αποτέλεσμα
Αρκετές φορές το τελευταίο διάστημα επιχειρήθηκε να καταγραφούν από πολλούς τα αποτελέσματα - ή μάλλον τα δεινά - που επέφεραν την εξαετία που μας πέρασε στους Έλληνες η οικονομική κρίση και η πολιτική της λιτότητας και των μνημονίων που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις που είχαμε το διάστημα αυτό. Να, λοιπόν, άλλη μια καταγραφή της κατάντιας μας σε 12 αριθμούς, που εν πολλοίς όμως ίσως φωτογραφίζει και το αποτέλεσμα της κάλπης. Αυτή τη φορά τους καταγράφει η Wall Street Journal.
Τα στοιχεία, σύμφωνα με τη Wall Street Journal, έχουν ως εξής:
* 25%, τόσο έχει συρρικνωθεί η ελληνική οικονομία από τα μέσα του 2008 έως σήμερα.
* 25,8%, το ποσοστό των Ελλήνων που είναι χωρίς δουλειά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Αυτό σε απόλυτους αριθμούς σημαίνει 1,2 εκατ. άνεργοι, με την τελευταία καταγραφή να είναι τον Οκτώβριο.
* 3η θέση, είναι η θέση που κατέχει η Ελλάδα, μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης, με τον περισσότερο πληθυσμό να βρίσκεται υπό τον κίνδυνο φτώχιας και κοινωνικού αποκλεισμού, σύμφωνα με την Eurostat.
* 23,1%, πάντα σύμφωνα με την Eurostat, είναι το ποσοστό των Ελλήνων που ζουν στο όριο της φτώχιας κατά το 2013.
* 33,5% ή 77 δισ. ευρώ είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανθρώπων που δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν και έχουν καθυστερήσει την καταβολή μιας δόσης για 90 ημέρες και πλέον.
* 70 δισ. ευρώ η αξία των εκροών από τις ελληνικές τράπεζες τα τελευταία πέντε χρόνια.
* 83,9%, το ποσοστό της πτώσης του χρηματιστηρίου από το 2008 έως σήμερα.
* 1 στους 4, αναφορά στο κλείσιμο των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων από το 2008, ενώ η ΓΣΕΒΕΕ αναφέρει πως είναι συνολικά 230.000 επιχειρήσεις.
* 9 φορές, το πόσες φορές χρειάστηκε να πληρώσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες κατά το 2014 σε φόρους, σύμφωνα με όσα ορίζει ο προϋπολογισμός του κράτους.
* 7 φορές, ο αντίστροφος αριθμός φόρων που πρέπει να πληρώσουν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι σε σύγκριση με το 2009.
* 23%, ο φόρος που πληρώνουν οι Έλληνες για τα περισσότερα αγαθά. Ο μέσος όρος της ευρωζώνης είναι 21,5% και της Ε.Ε. 20,5%.
* 100.000, ο αριθμός των Ελλήνων επιστημόνων που έφυγαν για το εξωτερικό, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Μακεδονίας.
Η προεκλογική αντιπαράθεση
Έχω ακούσει πολλά για το επίπεδο και το περιεχόμενο της προεκλογικής συζήτησης (με ευχάριστες εξαιρέσεις φυσικά), αν μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς συζήτηση αυτό το θόρυβο που προκάλεσαν οι υποψήφιοι στις μεταξύ τους αντιπαραθέσεις.
Κανείς δεν άκουγε κανέναν, και όταν άκουγε, τότε άκουγε αυτό που... ήθελε να ακούσει και όχι αυτό που του έλεγαν. Έτσι, απαντούσε όχι στην ερώτηση που του έκαναν, αλλά στην ερώτηση που ο ίδιος θα ήθελε να του κάνουν.
Σε πολλές περιπτώσεις η συζήτηση μεταξύ υποψηφίων μου έφερε στο μυαλό αυτό που είπε ο Γούντι Άλεν στη διάρκεια μιας συνέντευξης: «Έχω μια απάντηση. Έχει κανείς καμιά ερώτηση;».
Πάντως, την πιο εύστοχη περιγραφή της «συζήτησης» που έγινε στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο αυτές τις μέρες την έκανε ένας φίλος μου, ο Δημήτρης, που διατηρεί καφενείο στην Αλικαρνασσό. Ένα καφενείο από αυτά που ακόμη περιμένουν τον κύριο Ράμφο, για να τους μάθει πώς και πού γίνονται οι σωστές (!) πολιτικές συζητήσεις... Σας τη μεταφέρω αυτούσια: «Έχω την εντύπωση», μου είπε, «παρακολουθώντας αυτή τη συζήτηση στην τηλεόραση, ότι βρισκόμαστε σε ένα γήπεδο, όπου παρακολουθούμε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα. Βλέπουμε λοιπόν τους παίκτες να τρέχουν, να επιτίθενται, να αμύνονται, να κάνουν φάουλ και πέναλτι, να πέφτουν, να ξανασηκώνονται, με λίγα λόγια είμαστε θεατές μιας σκληρής αναμέτρησης. Μόνον που, αν προσέξει κανείς, στο γήπεδο δεν υπάρχει... μπάλα!».
Η δύναμη του σταυρού
Χρόνια τώρα παρακολουθώ τις συζητήσεις περί κατάργησης του σταυρού προτίμησης στα ψηφοδέλτια, ως δήθεν κάτι νεωτερικό. Διαφωνώ κάθετα και ας γνωρίζω (εξ ιδίων) πόσο κακή χρήση κάνουμε ως πολίτες αυτού του δικαιώματος. Ακόμη και έτσι, ο "σταυρός προτίμησης" παραμένει η πιο ανόθευτη δυνατότητα ο λαός να καθορίζει τους εκπροσώπους του και όχι τα κομματικά ιερατεία (ιδίως στην Ελλάδα που το εσωτερικό των κομμάτων είναι προσβολή για τους δημοκρατικούς κανόνες). Όσο νεωτερικό κι αν εμφανίζουν την κατάργηση του σταυρού προτίμησης, αυτό είναι "αριστοκρατία", όχι δημοκρατία και ναι μεν οι "άριστοι" είναι καλό να διοικούν, αλλά γρήγορα μετατρέπονται σε "κάστα" και αυτό τους κάνει "φαύλους" και "σατράπες". Ενώ η "φαυλότητα του σταυρού προτίμησης" πάντα θα έχει το απρόβλεπτο ή το τυχαίο της επιλογής που μπορεί να λειτουργήσει αναπάντεχα καθαρτήρια και είναι σαφώς δημοκρατική λειτουργία, ό,τι αρνητικό κι αν της προσάψεις.
Όμως, ανεξάρτητα από το χαρακτήρα του σταυρού προτίμησης, σας προκαλώ και με προκαλώ, αυτή τη φορά, έστω και ως σπανιότητα, ας ψηφίσουμε ανεξάρτητα από το κόμμα που θα επιλέξουμε, όλοι μας εντός αυτού, ικανούς ανθρώπους, έτσι για το γινάτι μας.
Το έχω ξαναγράψει αλλά θέλω να σας το υπενθυμίσω. Άλλωστε, εκτός από εμένα, το έχουν γράψει και χιλιάδες άλλοι - κάποιοι πολύ καλύτερα από εμένα - αλλά, δυστυχώς, δεν είχε κανένα αποτέλεσμα μέχρι σήμερα.
Μπορεί να είναι οι πολιτικές θέσεις που καθορίζουν το αποτέλεσμα της πολιτικής, αλλά οι πολιτικές θέσεις εκφράζονται από ανθρώπους. Και όλοι οι άνθρωποι δεν είναι ίδιοι.
Κοιτώντας τη σύνθεση της τελευταίας Βουλής - και όχι μόνο της τελευταίας Βουλής - δεν είναι δύσκολο να φτάσει κάποιος στο συμπέρασμα πως οι Έλληνες δεν ξέρουν να ψηφίζουν.
Η αλήθεια είναι πως πάντα υπήρχαν καλές και άξιες υποψηφιότητες σε όλα τα κόμματα.
Οι πολίτες μπορεί να προσποιούνται μια ζωή τους αθώους και τους παραπλανημένους αλλά υπήρξαν και υπάρχουν άξιοι υποψήφιοι σε όλα τα κόμματα.
Οι πολίτες ψηφίζουν συνήθως λούμπεν πρόσωπα που είναι γνωστά από την τηλεόραση - δε χρειάζεται να αναφέρω κάποιο πρόσωπο γιατί θα... αδικήσω τα υπόλοιπα - και μετά παραπονιούνται για το... επίπεδο της Βουλής.
Ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα ψηφίζουμε, είναι κυριολεκτικά στο χέρι μας να στείλουμε στη Βουλή ικανούς ανθρώπους.
Ψηφίζοντας ικανούς ανθρώπους σε όλα τα κόμματα, ενθαρρύνουμε και άλλους άξιους και ικανούς ανθρώπους να ασχοληθούν με την πολιτική.
Όταν ψηφίζουμε καθυστερημένους, αποτρέπουμε τους ικανούς ανθρώπους να μπουν στον πολιτικό στίβο.
Ναι, τίποτα δεν αλλάζει μόνο με τις εκλογές, αλλά αυτός δεν είναι λόγος να ψηφίζουν οι Έλληνες σούργελα. Αν ψηφίζουν σούργελα, δεν έχουν το δικαίωμα να γκρινιάζουν μετά.
Διάθεση για αντίσταση δεν έχετε, σούργελα ψηφίζετε, οπότε για ποιο λόγο διαμαρτύρεστε;
Ακόμα κι αν υπάρχει παγκόσμια συνωμοσία - όπως πιστεύουν πολλοί συμπατριώτες μας - κάτι τύπους που είναι πιο γραφικοί και από τα στενά της παλιάς πόλης του Ηρακλείου ή των Χανίων, του Ρεθύμνου και του Αγίου Νικολάου, αυτοί τους έστειλαν στη Βουλή.
Δεν τους έστειλε καμία συνωμοσία. Ή μάλλον, συνωμοσία τους έστειλε στην Βουλή.
Η συνωμοσία των ηλιθίων.
«Καλό βόλι...»
Τώρα πια, που όλα δείχνουν να έχουν κριθεί, μπορούμε να πούμε ότι ο ελληνικός λαός νίκησε το φόβο σε αυτές τις εκλογές. Η ελπίδα νίκησε το φόβο. Και είναι απόλυτα αναμενόμενο, ένας λαός που δεν έχει τίποτα πια να χάσει, να μη φοβάται τις απειλές και τον τρόμο και να αγκαλιάζει την ελπίδα, έστω κι αν τελικά ελπίδα στην ουσία της σημαίνει... αγωνία και ενδεχομένως λαχτάρες.
Σε κάθε περίπτωση, για όσους ακόμη και σήμερα σκέφτονται ότι τιμωρούν την πολιτική και του πολιτικούς απέχοντας από τη διαδικασία, να έχουν υπόψη τους ότι για κάθε δική τους απουσία, η δική μου ψήφος μετράει διπλά, άρα εγώ θα αποφασίσω και για αυτούς, τους αρέσει δεν τους αρέσει, έτσι είναι. Για να είμαι πιο κυνικός, ο Μπρεχτ το έχει πει περίφημα: «Αυτοί που είναι εναντίον της πολιτικής, είναι υπέρ της πολιτικής που τους επιβάλλεται».
Αύριο είναι Κυριακή, λοιπόν, στις κάλπες με το κεφάλι ψηλά, γιατί η όποια απόφαση είναι δική μας, ακόμη και αν δεν εννοούμε να καταλάβουμε ότι αυτό το "άπαξ" μόνο κάθε φορά που ψηφίζουμε, είναι ευθύνη μας, αφού έχουμε μετατρέψει την ψήφο σε απευθείας ανάθεση, χωρίς έλεγχο της εξουσίας. Έστω και έτσι όμως, "καλό βόλι" (αν και η ψήφος με σφαιρίδια έχει εκλείψει) σε μία ιστορική ψήφο, όπως κι αν προσεγγίζουμε μετά από χρόνια την 25η Ιανουαρίου του 2015.
