Το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία ή μη της Σκοτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο πέρασε στην ιστορία. Η διαφορά των δέκα περίπου ποσοστιαίων μονάδων υπέρ του «όχι» δεν επιτρέπει αμφισβητήσεις. Είναι πεντακάθαρη. Το τυπικό αποτέλεσμα είναι βέβαιο. Το Ηνωμένο Βασίλειο δε βρίσκεται σε τροχιά διάλυσης. Είναι, όμως, χρήσιμο να καταγράψουμε τα επιμέρους πιο κρίσιμα μηνύματα.
Του Αντώνη Ν. Βγόντζα
Πρώτο. Το κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας της Σκοτίας αποδείχθηκε ότι είναι εξαιρετικά ισχυρό. Οι βασικοί υποστηρικτές του προέρχονται και πηγάζουν από τη μεγάλη και μη εξαντλημένη μέχρι σήμερα δεξαμενή του εθνικιστικού αλυτρωτισμού των Σκοτσέζων. Και όχι μόνον. Η Γλασκόβη, η μεγαλύτερη πόλη της Σκοτίας και η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Βρετανίας, ψήφισε «ναι» στην ανεξαρτησία της Σκοτίας. Αυτό, μαζί με άλλες ενδείξεις και στοιχεία, ενισχύει την άποψη ότι το κίνημα της ανεξαρτησίας έχει και κοινωνικά και πολιτικά κριτήρια. Δεν ψήφισαν υπέρ της ανεξαρτησίας μόνο οι κάτοικοι του ορεινού όγκου της Σκοτίας. Oι περίφημοι Highlanders!
Δεύτερο. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν μπορεί να αποτελέσει ένα μεγάλο μαξιλάρι εφησυχασμού για το «νεοφιλελεύθερο» πολιτικό σύστημα της Βρετανίας και μάλιστα για τριάντα ακόμη χρόνια, όπως ισχυρίστηκαν μερικοί πανηγυριστές. Από τη στιγμή που το κίνημα ανεξαρτησίας έχει πολιτικά και κοινωνικά αίτια και κίνητρα, οι υπαρκτές πολιτικές δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου οφείλουν να προχωρήσουν στην υλοποίηση των αυτοδεσμεύσεών τους, πριν από το δημοψήφισμα. Οι Σκοτσέζοι απαιτούν περισσότερο κοινωνικό κράτος.
Τρίτο. Το ακριβές αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν είναι ικανό να αποθαρρύνει τα διάφορα κινήματα σε άλλες χώρες της Ευρώπης, με τα ίδια ή παρόμοια κίνητρα και αίτια. Ο πολιτικός χάρτης της Ευρώπης δεν είναι δεδομένος.
